Intensieve taalcursus Portugees

Audio-Lingual Method (ALM) (Army Method/New Key)

Bedacht door wie en wanneer

De audiolinguale methode was al in de jaren 40 en 50 van de vorige eeuw in Amerika en in Engeland ontwikkeld, onder meer door de Amerikaanse taalkundige Leonard Bloomfield. Doordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, moesten de (Amerikaanse) soldaten elementaire verbale communicatieve vaardigheden leren. Vanwege de invloed van het leger werd de audiolinguale methode ook bekend als de ‘legermethode’.

Kenmerken van de Audio-Lingual Method (ALM)

De audiolinguale methode kan beschouwd worden als reactie op de grammatica-vertaalmethode. Nieuw was dat de lessen volledig in de doeltaal (bijvoorbeeld Portugees) plaatsvonden. De belangrijkste vaardigheden zijn kunnen spreken en luisteren (in het Portugees) en (Portugese) grammaticale structuren worden geleerd door middel van mondelinge structuuroefeningen. De bedoeling is om zonder fouten Portugees te leren verstaan en te leren spreken, wat begint met leren naspreken. Herhaling is het middel hiervoor; drills worden gebruikt om Portugese zinnen alsook structuren te leren beheersen, om te zorgen dat reacties spontaan en automatisch worden. De taaldocenten Portugees kunnen zo bijvoorbeeld een zin tien maal herhalen en vervolgens een nieuw Portugees woord of meerdere nieuwe Portugese woorden toevoegen. Bij de audiolinguale methode wordt vaak gewerkt in zogenaamde talenpractica, waar studenten Portugees een koptelefoon dragen en naar zinnen luisteren en deze nazeggen. Geschreven Portugees komt pas aan bod zodra het mondelinge Portugees vertrouwd is. Er worden wel afbeeldingen gebruikt om nieuwe Portugese woorden te introduceren.

Populariteit

De audiolinguale methode werd in Nederland pas omstreeks 1970 geïntroduceerd toen de Mammoetwet inging. Al gauw waren er grote bezwaren tegen de betekenisloze drills. De techniek wilde wel eens problemen geven, waardoor de talenpractica vrij gauw in onbruik raakten. In plaats daarvan werden de mondelinge structuuroefeningen schriftelijk gemaakt. Schrijvers van leerboeken namen de markt weer over en boden zoals gebruikelijk expliciete grammaticaregels aan. Toch heeft de audiolinguale methode haar sporen nagelaten. Nu was breed geaccepteerd dat het bij een taal (zoals Portugees) leren niet gaat om het memoriseren van de regels van de (Portugese) grammatica, maar om het gebruiken ervan. Luistervaardigheid (Portugees), waar veel taaldocenten vóór 1970 geen aandacht aan schonken, was ontdekt.

Voor- en nadelen van de Audio-Lingual Method

De audiolinguale methode is effectief voor studenten die Portugees beginnen te leren. De juiste uitspraak Portugees wordt vanaf het begin aangeleerd. De audiolinguale methode is docentgestuurd en daardoor kan deze methode een efficiënte en snelle overdracht van taalkennis bieden. Ook voor grote(re) groepen is de methode geschikt.

Deze docentgestuurde kant is tevens een nadeel; er wordt geen eigen inbreng verwacht van de studenten. Hierdoor dreigt het gevaar van enige passiviteit en onvoldoende betrokkenheid en motivatie. Een ander bezwaar van de audiolinguale methode is dat de driloefeningen niet zo eenvoudig om te zetten zijn in levend taalgebruik Portugees.

GoldList Method (GLM)

Bedacht door wie en wanneer

De GoldList Method (‘gouden lijst-methode’) is door David J. James, alias Viktor Dmitrievitch Huliganov of Uncle Davey ontwikkeld.

Kenmerken van de GoldList Method (GLM)

De GoldList Method is een methode om woorden of zinnen in een vreemde taal (bijvoorbeeld Portugees) op een zodanige manier te leren dat het in het langetermijngeheugen wordt opgeslagen. Deze methode werkt middels zelfgeschreven woordenlijsten (Portugees) die nadien worden herhaald. De Portugese zinnen en woorden van de woordenlijst worden door de lerenden hardop gelezen. Al deze woorden uit het hoofd te leren, is niet de bedoeling, maar dit eigenlijk gebeurt automatisch door blootstelling. De woordenlijst wordt telkens veranderd; Portugese woorden die zijn aangeleerd, gaan van de woordenlijst af, Portugese woorden die nog altijd problemen geven, blijven staan.

Populariteit

Aanhangers van de GoldList-methode stellen dat de woorden op de woordenlijst en zinnen spontaan worden opgeslagen in het langetermijngeheugen, maar geheugenwetenschappers bestrijden dat. Volgens deze geheugenwetenschappers wordt (taal)kennis in het algemeen opgeslagen als de kennis van betekenis en relevant is voor de student. De methode kan goed werken voor Portugese woorden en zinnen die relevant en van betekenis zijn voor de lerende.

Voor- en nadelen van de GoldList Method

Voor lerenden die bij bijvoorbeeld Post-its^® voordeel hebben als geheugensteuntje kan deze methode werken. Omdat het fysieke gedeelte van het geheugen door het schrijven wordt aangesproken en meewerkt, functioneert het met de hand schrijven effectiever dan typen of, tamelijk zinloos: een foto maken. Een nadeel is het gebrek aan context. Talen zijn veel meer dan een serie losse woorden of zinnen. De methode is daarnaast bijzonder tijdrovend omdat er steeds met de hand geschreven woordenlijsten moeten worden aangemaakt.

De Natural Method

Bedacht door wie en wanneer

De Natural Method, ook wel de Natural Approach (de ‘natuurlijke aanpak’) genoemd, is door Tracy D. Terrell en Stephen Krashen in 1983 ontwikkeld.

Kenmerken van de Natural Method

De Natural Method is gericht op een natuurlijke manier van het verwerven van een vreemde taal (zoals bijvoorbeeld Portugees). Op de manier waarop iemand als kind zijn of haar moedertaal leerde spreken, probeert de leermethode het Portugees aan te leren. Op deze wijze leert de student onbewust ook de taalregels van het Portugees. Alleen het Portugees met de nodige visuele hulpmiddelen wordt hiervoor gebruikt. Het streven is een stressvrije leeromgeving. Een aanzienlijke hoeveelheid begrijpelijke input wordt aan de studenten blootgesteld. Bij de deze methode wordt de taalproductie Portugees niet geforceerd, maar mag spontaan ontstaan. De nadruk ligt op communicatie en minder op expliciete Portugees grammatica en de correctie van vormfouten.

De methode is het meest effectief als de student wordt ondergedompeld in het Portugees. De activiteiten die in het Portugees worden aangeboden, moeten stimulerend zijn zodat de lerenden plezier van de ervaringen hebben.

De Natural Method leermethode lijkt veel op de Directe Methode. De leermethoden gaan beide uit van het idee van natuurlijke taalverwerving; het onderscheid is dat bij de Directe Methode meer de focus wordt gelegd op de praktijk en bij de Natural Method meer op blootstelling aan taalinput en het verminderen van spreekangst.

Populariteit

Dat onderdompeling zeer effectief is, is veelvuldig aangetoond. De methode is een populaire manier van lesgeven bij taaltrainers Portugees, doordat de natuurlijke aanpak betrekkelijk eenvoudig is om te begrijpen voor studenten. Maar er is eveneens kritiek op de Natural Method. De methode is vooral gericht op het impliciet aanleren van de grammatica van het Portugees. De student zou weliswaar leren in het Portugees te communiceren, maar blijven hangen in een wat gebrekkige, versimpelde versie van de taal door ontoereikende kennis van de grammatica.

Voor- en nadelen van de Natural Method

Om op een natuurlijke manier een vreemde taal aan te leren, wordt prettig gevonden. Lerenden wordt de kans geboden een persoonlijke band met het Portugees te creëren. Doordat de studenten niet ‘uit het hoofd hoeven te leren’, blijft het geleerde langer onthouden.

Het nadeel kan zijn dat het wat langer duurt voor er resultaat geboekt wordt, omdat er vrijwel geen druk ligt op de taalproductie. De methode bereidt lerenden eveneens niet per se voor op een bepaald Portugees examen.

Structurele Aanpak

Bedacht door wie en wanneer

De ‘Structurele Aanpak’ (Engelse naam: Structural Approach; ‘SA’) is door Charles Carpenter Fries en Robert Lado in de begin jaren 50 ontwikkeld.

Kenmerken van de Structurele Aanpak (SA)

De Structurele Aanpak is een taalverwervingsmethode met als doel studenten vertrouwd te maken met de fonologische en grammaticale structuur van de doeltaal (bijvoorbeeld het Portugees). Volgens de SA levert de beheersing van deze structuren meer op dan de verwerving van woordenschat van het Portugees. Het gaat om het herkennen en kunnen toepassen van specifieke samenstellingen van Portugese woorden en woordgroepen in de juiste woordvolgorde. Deze woordcombinaties worden aangedragen aan de studenten in herkenbare situaties middels visualisatie, dramatisering, gezichtsuitdrukking en handelingen. De taalstructuren die het vaakst worden gebruikt, worden als eerste aangeboden. De mondelinge vaardigheden Portugees (luisteren en spreken) worden hierbij in de eerste instantie gebruikt; daaruit volgen lezen en schrijven. Bij het aanleren en verbeteren van de productieve vaardigheden Portugees (spreken en schrijven), krijgt grammatica een grote plek. Andere namen voor de Structurele Aanpak zijn de Structural-Situational Approach (structurele-situationele benadering) en de Structural-Oral-Situational Approach (structurele-mondeling-situationele benadering).

Populariteit

De Structurele Aanpak werd in de jaren vóór 1970 op vrij grote schaal toegepast om Engelse les te geven in Engelssprekende landen, de voormalige Britse koloniën en in Maleisië.

Voor- en nadelen van de Structurele Aanpak

De sterke kant van een structurele aanpak is dat de lerenden het Portugees op een accurate manier leren. De studenten krijgen inzicht in de Portugese grammatica leren in welke situatie bepaalde bepaalde Portugese woorden of woordcombinaties passend zijn of niet. De methode van de Structurele Aanpak gebruikt de taal van alle dag. Nadelen heeft de methode van de Structurele Aanpak ook. De methodiek is tamelijk tijdverslindend en biedt niet direct een ervaring van succes. De inbreng van de studenten zelf is beperkt; de leermethode is weinig creatief.

Communicatief taalonderwijs (Engels: Communicative Language Teaching; CLT)

Bedacht door wie en wanneer

Het communicatief Taalonderwijs (In het Engels: Communicative Language Teaching, afgekort: CLT), ook wel ‘De Communicatieve benadering’ (In het Engels: Communicative Approach, afgekort: CA) genoemd, is ontstaan in de jaren 60 van de vorige eeuw onder invloed van ideeën van Noam Chomsky, die de nadruk op competenties bij het leren van een vreemde taal legde. De taalkundige Dell Hymes was in 1966 de grondlegger van het concept van communicatieve vaardigheden.

Kenmerken van Communicatief taalonderwijs (CLT)

Het communicatief talenonderwijs gaat uit van de gedachte dat interactie het uiteindelijke streven is van het leren van vreemde talen (zoals Portugees).

De studenten leren middels CLT-technieken het Portugees in de praktijk te brengen door de interactie met de taaltrainer Portugees alsook met elkaar. Teksten, geschreven in het Portugees of ander materiaal uit de werkomgeving of het dagelijks leven worden gebruikt. Het Portugees wordt zowel tijdens en ook buiten de les om gebruikt.

Studenten praten met medestudenten over persoonlijke gebeurtenissen en de taaldocent Portugees draagt onderwerpen aan buiten het domein van de traditionele grammatica, om de taalvaardigheid Portugees in allerlei soorten situaties uit de praktijk te oefenen. Portugese grammatica leren studenten inductief, dit houdt in aan de hand van de praktijk, waaruit de regel volgt.

Bij het communicatief taalonderwijs zijn docenten Portugees echt trainers, die studenten helpen om in het Portugees te communiceren.

Populariteit

In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw werd het communicatief taalonderwijs heel populair, deels omdat de traditionele taalonderwijsmethodes niet heel succesvol bleken. In het verenigde Europa kwam een grotere behoefte om talen te leren op een wijze die direct kon worden toegepast.

Voor- en nadelen van Communicatief taalonderwijs

Het communicatief taalonderwijs kent veel voordelen. Studenten ‘kunnen’ al snel ‘iets’ in het Portugees; de methode is functioneel en studentgericht. Door het gebruik van authentieke materiaal, leren de studenten de Portugese woorden die voor hen nodig zijn. Het is een efficiënte methode. Voor de lerenden is dit stimulerend omdat zij gauw succes ervaren. Er mogen fouten worden gemaakt; al doende wordt de taalvaardigheid geleerd en verbeterd. Een nadeel van deze communicatieve benadering is dat voor grammatica, woordenschat die niet direct toepasbaar is en uitspraak minder aandacht wordt geschonken. De voorbereiding en planning vragen veel tijd van de taaltrainer en van de studenten vereist het een actieve deelname. Afhankelijk van hun achtergrond, is voor bepaalde studenten deze manier van een vreemde taal leren afwijkend of moeilijk. CLT (communicatief taalonderwijs) traint vaardigheden; daarbij gaat het om de functie en minder om de vorm en deze methode biedt als leermethode geen echt samenhangend geheel.

Grammatica-/vertaalmethode (GVM) (Engels: Grammar-Translation Method; GTM)

Bedacht door wie en wanneer

Het taalonderwijs was in de 18^de en de 19^de eeuw vooral op praktisch taalgebruik gericht. Er word geleerd om gebruiksklare zinnetjes, dialogen, idiomatische uitdrukkingen, lijsten met woorden enzovoort na te spreken, uit het hoofd te leren en vervolgens op te zeggen. Een Duitse docent Frans en Italiaans en eveneens schrijver van lesboeken; Johann Valentin Meidinger, deed dit op een andere manier. Meidinger ontwikkelde omstreeks 1783 een methode waarin de grammatica in het middelpunt stond. Meidinger wordt als de grondlegger van de grammatica-vertaalmethode (Engels: Grammar-Translation Method; GTM) beschouwd.

Kenmerken van de Grammatica-/vertaalmethode (GVM)

Deze methode was gebaseerd op het onderwijs in het Latijn, wat de taal van de religie, de wetenschap en de cultuur was. Onderwijs in Latijn was vanzelfsprekend gericht op geschreven teksten van klassieke schrijvers en geheel gericht op het vertalen en de grammatica (van bijvoorbeeld Portugees). Deze aanpak werd destijds beschouwd als wetenschappelijk en degelijk. De Grammatica-/vertaalmethode gaat van de analyse van taalvormen en taalstructuren (van bijvoorbeeld Portugees) uit waarbij de student inzicht ontwikkelt. Bij deze methode zijn de lees- en schrijfvaardigheid Portugees dus belangrijk. De nadruk ligt op literatuur, vertalen en uit het hoofd leren van woordenlijsten in het Portugees. De taaldocenten dragen kennis Portugees over, de lerende memoriseert.

Populariteit

De grammatica-/vertaalmethode is tot vrij recent van grote invloed geweest op het taalonderwijs, ondanks dat reeds vanaf halverwege de negentiende eeuw ook tegengeluiden te horen waren.

Voor- en nadelen van de Grammatica-/vertaalmethode

De methode biedt een aardige mentale training aan mensen die het een uitdaging vinden om dingen uit het hoofd te leren. Ook biedt de methode inzichten in de structuur van het Portugees, vanwege de nadruk die gelegd wordt op de grammatica.

Aan de methode kleven echter meer nadelen dan voordelen. Het grootste nadeel is dat de luister- en spreekvaardigheid Portugees behoorlijk achterblijft, waardoor de taal zelfs na jaren studeren nauwelijks mondeling toegepast kan worden. Deze leermethode staat ver af van het dagelijks gebruik van het Portugees, ook in de context die aangeboden wordt, omdat het meestal om literair taalgebruik gaat. Bij het werken in groepsverband geeft deze methode niet de mogelijkheid tot een eigen creatief proces of tot differentiatie bij lerenden. De student is alleen toehoorder en uitvoerder.

Onderdompeling (Engels: immersion)

Bedacht door wie en wanneer

Sinds de jaren 70 wordt de leermethode ‘onderdompeling’ (In het Engels: language immersion) wereldwijd gebruikt, hoofdzakelijk op middelbare scholen waarbij een schoolvak (bijvoorbeeld het vak wiskunde) in de vreemde taal wordt onderwezen. In Nederland is de methode van ‘onderdompeling’ ook wel bekend als de leermethode die gebruikt wordt bij Taleninstituut Regina Coeli in Brabant, ook wel ‘de nonnen van Vught’ genoemd. De methode van ‘onderdompeling’ is daar in 1963 ontstaan met Franse nonnen die taalles Frans gaven aan rijke vrouwen uit Vught en omgeving.

Kenmerken van onderdompeling

Onderdompeling houdt in dat degene die de taal (zoals het Portugees) leert, vanaf het eerste moment door de te leren taal omgeven wordt. Alle instructies worden in de doeltaal (Portugees) gegeven; in het begin langzaam en met veel herhaling, later op een natuurlijkere manier. De lerenden worden ook uitgedaagd vanaf het begin om in het Portugees te spreken. Er wordt gewerkt met rollenspellen en simulaties. Scholen die werken met onderdompeling, richten de leeromgeving vaak in de stijl van het Portugees om een situatie te creëren alsof lerenden in bijvoorbeeld Portugal zijn. De studenten oefenen het Portugees spreken één-op-één of in een klein groepje. Een andere manier om onderdompeling te bereiken, is te gaan naar Portugal en daar te verblijven in een gastgezin.

Populariteit

De methode van onderdompeling wordt als een uitstekende methode om vreemde talen te leren beschouwd. Hoofdzakelijk de mondelinge taalvaardigheid Portugees kan op deze wijze uitstekend worden ontwikkeld.

Voor- en nadelen van onderdompeling

Doordat de methode zo intensief is, is het grote voordeel dat deze methode snel resultaten laat zien. Omdat de lerende wordt erdoor omgeven, is de leermethode een kwestie van ‘sink or swim’; hij of zij moet echt in het Portugees gaan communiceren. De student is feitelijk 24 uur per dag Portugees aan het leren. De sociale interactie wordt versterkt door het samen oefenen in groepsverband. Dit wordt door studenten als motiverend ervaren.

Een nadeel is dat de bereikte resultaten niet altijd vastgehouden wordt. De kans is groot dat het nieuw geleerde relatief snel weer wegzakt als iemand in een vrij korte tijd Portugees leert, door in bijvoorbeeld Portugal te zijn of door in een kunstmatig gecreëerde omgeving te zijn ondergedompeld, maar vervolgens weer overgaat tot de orde van de dag. Een bijkomend nadeel van de leermethode kan zijn dat een dergelijke taaltraining Portugees erg intensief is. Niet alle studenten hebben de conditie om deze leermethode vol te houden.

Suggestopedie (Suggestopedia)

Bedacht door wie en wanneer

Suggestopedia is een (taal)leermethode uit de jaren 70 van de vorige eeuw. Deze leermethode is ontwikkeld door de Bulgaarse psychotherapeut Georgi Lozanov.

Kenmerken van Suggestopedie

Zoals de naam al aangeeft, is Suggestopedia gebaseerd op het principe van de suggestie. Positieve suggestie is volgens Georgi Lozanov een voorwaarde om (vreemde talen; bijvoorbeeld Portugees) te kunnen leren. Daarvoor zijn een ontspannen sfeer en wederzijds vertrouwen tussen de taaltrainer (Portugees) en de student van essentiële betekenis. Dat de student zich veilig en ontspannen voelt, is hiervoor de voorwaarde. Een leslokaal met een rijopstelling was niet geschikt om dit te bewerkstelligen. De lerenden zaten in de lessen in comfortabele stoelen die werden gezet in een halve cirkel en in de les werd ook altijd achtergrondmuziek gedraaid. De leermethode voorgestaan door Georgi Lozanov, bestond uit teksten voorlezen, terwijl op de achtergrond natuurgeluiden te horen waren of klassieke muziek werd gespeeld. Er waren opmerkingen over de grammatica van de doeltaal (het Portugees) en woordenlijsten bij de teksten. Er werd met veel expressies in stem alsook gebaren voorgelezen. Zo werden studenten overgehaald om te luisteren en de nieuwe (Portugese) woorden konden gemakkelijk worden begrepen en opgenomen. Er was veel tijd tijdens de lessen voor cultuur en kennis over het land van de doeltaal (bijvoorbeeld Portugal). Er werden rollenspellen gespeeld en er werden bijvoorbeeld (Portugese) streekgerechten bereid en gegeten.

Populariteit

De leerleermethode van Georgi Lozanov was enigszins omstreden en is niet erg bekend meer. Sommige elementen van de methodiek worden nog steeds toegepast, bijvoorbeeld het gebruiken van stemexpressie en gebaren bij het lezen van teksten in de doeltaal.

Voor- en nadelen van Suggestopedie

Suggestopedie creëert een ontspannen en veilige sfeer, waardoor de lerende geen hinder zal hebben van frustratie of faalangst. Deze sfeer kan voor een nieuwkomer bijdragen aan een positieve associatie met het nieuwe thuisland. Muziek werkt vaak motiverend en draagt muziek bij aan betere leerprestaties. Een ander pluspunt van de leermethode is dat de student wordt gestimuleerd om zich in te leven in de situatie en actief mee te doen. Dit is voor een aantal mensen een nieuwe ervaring. Tegelijk is dit voor sommige lerenden een keerzijde, want niet iedereen is hiertoe in staat. Muziek kan bij sommigen ook afleiden en verstorend werken in plaats van stimulerend en ontspannend. Dat de verhouding docent-lerende niet gelijkwaardig is, is een ander zwak punt; alle input komt van de Portugese docent waarbij de lerende steeds de ontvangende partij is.

Community Language Learning (CLL)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse priester en psycholoog Charles A. Curran ontwikkelde in het jaar 1976 Community Language Learning, ook wel Counseling Language Learning
genoemd.

Kenmerken van Community Language Learning (CLL)

CLL (Community Language Learning) is een methode om een taal te verwerven waarbij lerenden samenwerken om te bepalen welke aspecten van de taal zij willen leren. De CLL methode baseert zich op de counseling-benadering waarbij de trainer optreedt als counselor die de zinnen van de lerenden parafraseert. De lerenden starten een gesprek. Als de studenten de te leren taal (Portugees) nog niet genoeg machtig zijn, spreken de studenten in de moedertaal. De trainer (Portugees) vertaalt en geeft uitleg, waarna de studenten de uitspraken van de trainer zo goed mogelijk herhalen. Dit gesprek in het Portugees wordt opgenomen om daarna opnieuw te kunnen beluisteren.

De CLL bevordert het gemeenschapsgevoel in de leergroep en beschouwt de wisselwerking tussen de lerenden als middel om het Portugees te leren. Het zijn de studenten zelf die de lesstof bepalen middels zinvolle gesprekken. Er is geen lesboek Portugees dat gevolgd wordt.

Populariteit

Of CLL succesvol is, is grotendeels afhankelijk van de expertise van de trainer-counselor. De taaldocent dient sociaal-cultureel kundig alsook taalkundig te zijn onderlegd. De taaltrainer dient zowel het Portugees als de moedertaal van de lerenden zeer goed te beheersen om in staat te zijn om de taaluitingen van de lerenden te vertalen. CLL kan goed werken als deze op de juiste wijze wordt toegepast. Deze methode is niet geschikt voor grote groepen.

Voor- en nadelen van Community Language Learning

De methode biedt studenten veel autonomie. Lerenden vinden het analyseren van de eigen gesprekken vaak zinvol. De groep wordt vaak zeer hecht, niet alleen tijdens de lessen Portugees, maar eveneens daarbuiten. Met de methode van Community Language Learning worden de lerenden zich veel meer bewust van anderen in hun groep, hun sterke en zwakke punten en ze leren als een team te werken. Van het bespreken door de foutjes en het evalueren van de lessen Portugees leren studenten veel. Deze correcties blijven vaak in het geheugen gegrift en worden deel van het actieve vocabulaire van de studenten.

Dat de docent niet sturend is, terwijl een aantal lerenden wel sturing nodig heeft, kan een keerzijde zijn. Er is geen leerboek en er zijn geen toetsen Portugees. Het succes van de taallessen is hierdoor lastig meetbaar. Sommige studenten worden geremd in hun Portugees spreken als zij worden opgenomen.

Lexicografische benadering (Engels: Dynamic Lexicographic Approach; DLA)

Bedacht door wie en wanneer

De Lexicografische benadering (Engelse naam: Lexical Approach; LA) is een methode om talen te leren ontwikkeld door Michael Lewis in de vroege jaren 90 van de vorige eeuw.

Kenmerken van de Lexicografische benadering (DLA)

Deze lexicografische benadering gaat uit van de visie dat een belangrijk gedeelte van het leren van een taal (zoals het Portugees) bestaat uit het begrijpen en het produceren van ‘lexicale eenheden’, brokjes taal die uit (Portugese) woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen bestaan. De lerenden verwerven al doende inzicht in de patronen van het Portugees (grammatica) en betekenisvolle groepen met woorden. Ze leren hoe het Portugees ‘in het echt’ wordt gebruikt. De woordenschat Portugees is bij deze benadering belangrijker dan de Portugese grammatica. Instructies zijn op situaties en Portugese uitdrukkingen gericht die regelmatig in dialogen voorkomen. Aan interactie wordt aandacht geschonken maar eveneens aan exposure; aan de zogenaamde receptieve vaardigheden van de student (luisteren en begrijpen, lezen en begrijpen). Er bestaat veel ruimte voor het zelf ontdekken van de Portugese taal.

De taak van de taaldocent Portugees is te zorgen voor voldoende inbreng en het faciliteren van het leertraject van de lerenden.

Populariteit

Door de ideeën over taal van (onder andere) Michael Lewis zijn in de afgelopen drie decennia de leerboeken aanmerkelijk anders geworden. Bij deze methode wordt veel meer aandacht geschonken aan woordenschat van de te leren taal die in zogenaamde chunks aangeboden wordt, in betekenisvolle brokjes. Een drastische omwenteling in de wijze waarop taal wordt onderwezen, waar Lewis streefde, is er echter niet van gekomen.

Voor- en nadelen van de Lexicografische benadering

De studenten leren het Portugees op een natuurlijke wijze te gebruiken door het werken met ‘chunks’ (brokjes van de taal); met ‘echte’ taal. Op deze manier ontstaat souplesse in het taalgebruik Portugees.

Het minpunt van deze methode is dat de werkelijkheid altijd weer anders is dan de geleerde taalsituaties. Sommige studenten hebben moeite om de patronen van het Portugees zelf te leren herkennen en hebben meer aan een trainer Portugees die hen wegwijs maakt, dan aan een docent taal-facilitator.

Series Method

Bedacht door wie en wanneer

De Series method, ofwel ‘seriemethode van taalverwerving’ is in het jaar 1880 door de Franse taaldocent François Gouin ontwikkeld.

Kenmerken van de Series Method

De seriemethode (The Series Method of language acquisition) van Gouin gaat uit van een serie verbonden zinnen die eenvoudig te begrijpen zijn en weinig kennis van de grammatica vereisen. Studenten leren zinnen op basis van een handeling, zoals het verlaten van een huis in de volgorde waarin deze zou worden uitgevoerd. Deze series of reeksen behandelden onderwerpen als de mens in de samenleving, wetenschap en beroep, het leven in de natuur, vanuit het onderscheid tussen objectief, subjectief en figuurlijk gebruik van de taal ontwikkeld. De seriemethode van Gouin maakt geen gebruik van moedertaal. Het betreft een soort eentalige methode, die niet van ‘vertalen’ en ‘uitleggen’ uitgaat maar uitgaat van ‘demonstreren’ en ‘handelen’, waardoor studenten al gauw in de te leren taal (bijvoorbeeld het Portugees) gaan denken.

Populariteit

François Gouin’s ideeën over het leren van een vreemde taal waren bijzonder vooruitstrevend. Ondanks dat het een ongebruikelijke aanpak was, was de seriemethode van François Gouin gedurende een bepaalde periode een succes. Maximilian Berlitz’ Directe Methode overschaduwde de leermethode echter.

Voor- en nadelen van de Series Method

Door de Seriemethode van Gouin worden de mondelinge vaardigheid Portugees sterk ontwikkeld en het zorgt voor een sfeer in de les die harmonieus, natuurlijk en gelijkwaardig is.

De leermethode garandeert een levendige manier van lesgeven. Doordat het gebruikmaakt van visuele leermiddelen, zoals afbeeldingen, grafieken, etcetera, wekt dit soort onderwijs Portugees enthousiasme bij de studenten op. Een taal leren wordt tastbaar; dit was volledig nieuw. Portugeeslerenden worden nieuwsgierig, dit werkt goed om het leergeheugen te ontwikkelen, de prestatiedruk te verlagen alsook het zelfvertrouwen te verbeteren. De communicatieve vaardigheid Portugees van de student wordt sterk gestimuleerd met de methode.

De keerzijde van de leermethode van Gouin is dat taal die wat meer subjectief of abstract is, moeilijk in één duidelijke ervaring kan worden gevangen met beweging en expressie. Een bijkomend nadeel is de bewerkelijkheid voor de taaldocent, die immers een scala aan series voor moet bereiden. Ten derde richt de Gouin-seriemethode zich vooral op mondelinge taalgebruik, terwijl het onderwijssysteem nog vaak draait om examens die de lees- en schrijfvaardigheden toetsen.

Task-Based Language Teaching (TBLT)

Bedacht door wie en wanneer

Taakgericht taalonderwijs (Engels: Task-Based Language Teaching) is ontwikkeld in de jaren 80 van de vorige eeuw. De grondleggers van deze leermethode waren de Indiase taalkundige professor N.S. Prabhu, de Amerikaanse hoogleraar Teresa P. Pica en de Britse hoogleraren Michael Hugh Long en Graham V. Crookes.

Kenmerken van de Task-Based Language Teaching (TBLT)

Taakgericht taalonderwijs past binnen het Communicatief Taalonderwijs/een Communicatieve Benadering. Het principe erachter is dat het verwerven van de taal (zoals het Portugees) geen doel op zich is, maar een hulpmiddel om specifieke taken uit te voeren. Studenten krijgen motiverende taken voorgeschoteld, waarvoor kennis van de (Portugese) taal vereist is. Om deze taken goed uit te voeren, dienen de lerenden over taalregels en woordenschat te beschikken. Deze taken zijn zaken uit het dagelijks leven, bijvoorbeeld het schrijven van een e-mail, bellen met een klantenservice, een boodschap doen, een drankje bestellen of de krant lezen. De opdracht wordt in drie fasen opgedeeld: vóór, tijdens en na de taak, waarbij studenten zich eerst voorbereiden op de taak, de taak daarna uitvoeren en tot slot erop terugblikken. Om de taken uit te voeren, dienen studenten samen te werken. De opdrachten moeten iets boven het niveau van de studenten Portugees liggen om leereffect te hebben.

Populariteit

Task-Based Language Teaching heeft aan populariteit gewonnen vanaf het begin van de jaren negentig en zeker in het taalonderwijs. Taakgericht taalonderwijs de meest bruikbare vorm te zijn om de taalvaardigheid bij de studenten (hoofdzakelijk de studenten met een achterstand) te verbeteren in het lager en secundair onderwijs.

Voor- en nadelen van Task-Based Language Teaching

Het taakgericht taalonderwijs (Portugees) biedt duidelijke voordelen. Het is een activerende manier van werken, waarbij de studenten worden uitgedaagd om hun vaardigheden (Portugees) te gaan gebruiken. Mits de opdracht goed aansluit bij de student, is de methode een op de persoon gerichte, efficiënte en relevante aanpak. De student komt op een dagelijkse, natuurlijke manier in aanraking met het Portugees en leert zo authentieke Portugese woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen. Daarnaast leren studenten om met elkaar samen te werken. Taakgericht taalonderwijs wordt door lerenden als motiverend en plezierig ervaren .

Als keerzijde kan worden gezien dat de communicatie het belangrijkst is en niet de correcte vorm van het Portugees, waardoor studenten die niet heel nauwkeurig leren.

De Dogme benadering (Engels: Dogme Language Teaching; Dogme ELT)

Bedacht door wie en wanneer

Scott Thornbury; Nieuw-Zeelands taalkundige en docententrainer op het gebied van taalonderwijs Engels ontwikkelde Dogme Language Teaching/Dogme ELT (ook wel de ‘Dogmabenadering’ genoemd) in het jaar 2000.

Kenmerken van de Dogme benadering (ELT)

De inspiratie voor Dogme Language Teaching was ‘Dogme 95’; een stroming van een groep filmmakers uit Denemarken waaronder Deense filmregisseur Lars von Trier uit 1995. Voor het filmmaken, confirmeren de deelnemers zich aan 10 strenge regels (dogma’s). Deze 10 regels vormen samen ‘de eed van zuiverheid’ (Deens: kyskhedsløfter; Engels: Vows of Chastity). Het Dogme-taalonderwijs werkt op een vergelijkbare manier. De aanhangers van deze methode streven naar een vorm van communicatief onderwijs van vreemde talen die niet door enig voorgedrukt materiaal belast is. Het starten van inhoudelijke conversaties die over praktische zaken gaan, is het doeleinde van Dogme-taalonderwijs. Bij deze methode draait het om communicatie als de inspirator van het leren. De Dogme-benadering is daarom een communicatieve werkwijze voor onderwijs, die taalonderwijs zonder lesboeken wil bieden of overig lesmateriaal en zich in plaats daarvan op de communicatie tussen de studenten en de docent focust. Het Dogme-taalonderwijs heeft, net als de Dogme-beweging van de filmmakers, 10 dogma’s (uitgangspunten).

Populariteit

Ondanks dat er niet veel onderzoek naar het succes van Dogme is geweest, gaat Scott Thornbury ervan uit dat de parallellen met het taakgericht leren van talen (zoals Portugees) erop wijzen dat Dogme waarschijnlijk voor vergelijkbare resultaten zorgt.

Voor- en nadelen van de Dogme benadering

Dat er zo goed als geen voorbereiding is vereist, is een voordeel voor de taaldocent Portugees. Het kan erg motiverend werken dat de studenten verantwoordelijk zijn voor zijn of haar eigen leerproces. Voorspelbaar zijn de taallessen Portugees zo nooit. Dit zorgt voor spontane communicatie en voorkomt verveling. Bijna elk item kan in een taalles volgens de Dogme-methode worden besproken. Dit zorgt dat de lerenden alert en betrokken blijven.

Daartegenover staat dat lerenden zich iets minder op hun gemak kunnen voelen als ze zo weinig door de docent bij de hand genomen worden. Ook is niet elke taaldocent Portugees voldoende flexibel voor deze manier van lesgeven. Nog een minpunt kan zijn dat de studenten zich vaak dienen voor te bereiden op een specifiek examen Portugees, terwijl het niet zeker is dat de daarvoor benodigde stof aan bod komt tijdens de lessen.

Growing Participator Approach (GPA)

Bedacht door wie en wanneer

The Growing Participator Approach (GPA) is ontwikkeld door Language consultants Angela en Greg Thomson in 2007.

Kenmerken van de Growing Participator Approach (GPA)

De GPA-methode geldt als een alternatieve visie op het verwerven van een vreemde taal (zoals het Portugees). Dat taal en cultuur onlosmakelijk zijn, is de primaire aanname van de GPA. Het gaat bij GPA om veel meer dan alleen het verwerven van het Portugees; het uiteindelijke doel is uitgroeien tot een volwaardige deelnemer aan het leven in de gastcultuur (van bijvoorbeeld Portugal). Daarom hanteert GPA de termen ‘groeiende deelnemer’ in plaats van ‘taallerende’ en ‘verzorger’ in plaats van ‘leraar of docent’. De Growing Participator Approach vertoont overeenkomsten met, en is gedeeltelijk gebaseerd op, de Natural Approach (natuurlijke aanpak) van Stephen Krashen en Tracy Terrell.

De leermethode bestaat uit zes fasen van activiteiten. Deze activiteiten worden door de lerende met een verzorger uit bijvoorbeeld Portugal uitgevoerd. Begrip gaat boven productie. De Portugese woordenschat en de cultuur krijgen de nadruk. Fase 1 van de methode is de hier-en-nu-fase. Deze fase neemt ongeveer 100 uur in beslag. In deze fase 1 focust de ‘groeiende deelnemer’ zich op het luisteren en het geven van non-verbale feedback.

Fase 2 van de methode is de verhaalopbouwfase. Deze neemt ongeveer 150 uur in beslag en nu beginnen de deelnemers het Portugees ook te produceren. In fase 3 van de leermethode ligt de nadruk op zogenaamde ‘gedeelde verhalen’. ‘Gedeelde verhalen’ zijn verhalen over dagelijkse gebeurtenissen, verhalen die tussen culturen worden gedeeld alsook verhalen over gedeelde ervaringen. Fase 4 van de leermethode is de fase van het ‘diepe delen’. Tijdens deze fase beginnen de deelnemer en de verzorger diepere gesprekken te voeren over het leven in de Portugese cultuur. In fase 5 van de leermethode begint de deelnemer zich op taalgebruik van de moedertaalsprekers Portugees te richten aan de hand van films, televisie, nieuws en literatuur. Ook het Portugees dat nodig is voor het werk wordt geleerd. Fase 6 is de zogenaamde ‘zelfvoorzienende groeifase’. Deze fase heeft geen eindpunt. Hierbij gaat het om groei naast de formele taalsessies Portugees.

Populariteit

Er is nog niet veel bekend over het succes omdat de methode van Greg en Angela Thomson nog vrij nieuw is. Deelnemers zijn enthousiast over deze methode.

Voor- en nadelen van de Growing Participator Approach

De GPA-methode biedt een goede doorkijk op het proces van taalverwerving Portugees. Deze zes fasen van de methode bieden een duidelijk tijdspad en realistische doelstellingen. Er wordt door de lerende niet alleen kennis verworven van het Portugees, maar ook van de omgeving en de lerende verwerft eveneens een nieuw sociaal netwerk.

Een minpunt van deze methode is dat voor elke deelnemer of elke kleine groep deelnemers een ‘verzorger’ gevonden moet worden die veel tijd wil investeren.

Shadowing Technique

Bedacht door wie en wanneer

De Shadowing technique of kortweg Shadowing (‘schaduwen’) is bedacht in de vroege jaren 2000 door Prof. Alexander Argüelles; een Amerikaanse polyglot en taalkundige.

Kenmerken van de Shadowing Technique

Shadowing is een methode die studenten zelfstandig kunnen gebruiken voor het verbeteren van de uitspraak en de intonatie (Portugees) en het verwerven van vloeiendheid in het spreken. Deze methode is relatief eenvoudig: de studenten luisteren naar een audio-opname, bij voorkeur een dialoog en zij herhalen dan wat zij horen. Het gaat in de eerste instantie om de klank; de Portugese tekst begrijpen is niet belangrijk. Het luisteren en herhalen oefent men net zo veel totdat het soepel gaat en de student simultaan Portugees kan spreken met de opname. Na enige tijd zal de student een transcript gebruiken om te kunnen lezen (en begrijpen) wat hij of zij heeft uitgesproken. Veel leerboeken zijn geschikt voor deze techniek, zolang er maar dialogen in staan of delen met samenhangende tekst. De Portugese audio-opnames dienen idealiter iets boven het niveau van de lerende te liggen. De ideale lengte is ruwweg één pagina, zonder kunstmatige pauzes en op natuurlijke snelheid. De aanbeveling van Argüelles is om te lopen tijdens het spreken, liefst buiten, en niet te zitten, omdat lichamelijke bewegingen de opname van de nieuwe taal (het Portugees) in het zenuwstelsel versterken. Een andere reden is dat de lerenden minder gauw afgeleid worden als zij in beweging zijn, waardoor het leren van het Portugees aanzienlijk effectiever wordt.

Shadowing heeft veel overeenkomsten met de audiolinguale methode uit de twintigste eeuw, maar bij de audiolinguale methode werden grammaticale driloefeningen gebruikt in plaats van dialogen of samenhangende teksten. Bij Shadowing is eveneens het simultaan spreken anders.

Populariteit

Er is veel onderzoek gedaan de afgelopen jaren naar Shadowing waaruit blijkt dat de techniek zowel de uitspraak als de luistervaardigheid sterk verbetert. Maar eveneens het algemene begrip van het Portugees wordt vergroot.

Voor- en nadelen van de Shadowing Technique

Shadowing heeft als praktisch pluspunt dat het kan worden toegepast in een groep van studenten, waarbij elke deelnemer individueel actief aan het leren is. Het rendement van Shadowing is hoog.

De techniek heeft als nadeel is dat lerende het wellicht een beetje saai kan kunnen vinden om dezelfde Portugese tekst te blijven herhalen. De keuze van de teksten is dus heel belangrijk.

Total Physical Response (TPR^®)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse psycholoog James J. Asher ontwikkelde in de jaren 60 van de vorige eeuw de taalverwervingsmethode Total Physical Response, ook wel TPR^® genoemd.

Kenmerken van Total Physical Response (TPR^®)

TPR^® is een methode om een vreemde taal (zoals Portugees) te leren die van het principe uitgaat dat mensen met behulp van handelingen en bewegingen leren. Al doende leert men, en wel op de manier zoals een kind de moedertaal leert. Ouders geven hun jonge kinderen continu opdrachten en belonen hen als ze die uitvoeren (“kijk naar mama”, “goed zo”). “Pak de lepel”, “Mooi!”, “Trek je schoentjes maar aan”, enz.). In de eerste instantie is het de bedoeling dat de kinderen begrijpen wat de ouders zeggen, in een later stadium gaan de kinderen verbaal reageren. De luistervaardigheden Portugees zijn dus de basis, daarna volgen de spreekvaardigheden.

TPR^® past deze principes van de moedertaalverwerving versneld toe bij het leren van het Portugees. De taaldocent geeft op een vriendelijke en begrijpelijke manier opdrachten, zoals: “pak het boek” en doet de opdrachten zelf voor; de student doet na. Aanvankelijk wordt nog niet verwacht van de lerenden dat ze Portugees spreken; in een later stadium geven de lerenden de opdrachten. Bekende opdrachten worden verder uitgebreid of gedeeltelijk gewijzigd.

Door de combinatie van bewegingen en spraak, spreekt TPR^® beide hersenhelften aan. Het kost daardoor minder moeite om iets te leren en het geleerde Portugees beklijft ook beter.

Populariteit

Met name wordt TPR^® toegepast binnen het NT2-onderwijs (Nederlands als tweede taal), zeker bij beginnende studenten en ook wel bij Engels op de basisschool. Maar eveneens middelbare scholieren en volwassenen werken met plezier met TPR^® en behalen goede resultaten.

Voor- en nadelen van Total Physical Response

TPR^® biedt veel voordelen. Doordat de lerende veel begrijpelijke input krijgt aangeboden in ‘chunks’ (woorden die bij elkaar horen), krijgt hij of zij snel begrip van de nieuwe taal. De methode levert vlotte succeservaringen op. Dit bevordert het plezier in het leren van het Portugees. Dit zorgt een stressvrij leerproces. In principe is de methode van TPR^® voor alle doelgroepen geschikt, ongeacht achtergrond en leeftijd en kan de methode ook in grotere klassen gebruikt worden. Het verworven Portugees wordt direct opgeslagen in het langetermijngeheugen van de student.

Dat niet elke taaluiting in TPR^®-taken kan worden uitgedrukt, is de keerzijde van TPR^®. Daardoor werkt de leermethode tot op een zeker niveau en is daarnaast een andere leermethode (ter aanvulling) nodig. De leermethodiek is ook niet erg creatief. Studenten leren niet om ideeën, meningen en gevoelens in het Portugees uit te drukken.

De Directe Methode (Engels: Direct Method; DM)

Bedacht door wie en wanneer

De Duits-Amerikaanse linguïst Maximilian Delphinius Berlitz bedacht eind jaren tachtig van de negentiende eeuw de Directe Methode, ook wel ‘de natuurlijke benadering’ genoemd. Deze Directe Methode is ontwikkeld als tegenreactie op de dominante grammatica-vertaalmethode.

Kenmerken van de Directe Methode (DM)

Een Reformbeweging met nieuwe ideeën dat het leren van vreemde talen zelfontdekkend en inductief moest zijn, ontstond omstreeks het jaar 1900. Overigens betrof de Reformbeweging niet alleen het leren van een taal, maar ook voeding, kleding, natuurgeneeskunde en naturisme. De mensen streefden, net zoals in de jaren 60 van de vorige eeuw, rond 1900 naar meer natuurlijke leefwijzen en bevrijding van het keurslijf. Er ontstond binnen het taalonderwijs veel aandacht voor ‘levende’, gesproken taal, waarbij grammatica meer inductief werd geleerd, met behulp van voorbeeldzinnen. De taalregels moesten studenten hieruit afleiden. Veel mondelinge oefeningen met meer aandacht waren er voor de uitspraak van de vreemde taal (zoals het Portugees). Het werd aangemoedigd de studenten vaak in het Portugees te laten praten. Het was eveneens een nieuw verschijnsel dat de taallessen in het Portugees gegeven werden. Tijdens de les werd nadrukkelijk niet vertaald. Het aanleren van de (Portugese) woordenschat werd gedaan aan de hand van plaatjes en voorbeelden. Abstracte vocabulaire werd door de lerenden zelf aangeboden om ideeën te laten associëren.

Populariteit

Deze vernieuwingsgolf van het begin van de twintigste eeuw ebde weg, deels onder invloeden van de crises en oorlogen, om weer een andere vorm te krijgen in de jaren 60.

Taleninstituten als Berlitz en Interlingua werken nog altijd met een (moderne versie van) de Directe Methode.

Voor- en nadelen van de Directe Methode

Dat de Directe Methode een vrij natuurlijke manier van leren is, is het grote pluspunt. Luisteren en spreken worden ruimschoots behandeld, waardoor de studenten vloeiendheid in het Portugees en zelfvertrouwen kunnen ontwikkelen. Aan deze leermethode kleven echter eveneens keerzijden. Voor de schrijfvaardigheid (Portugees) is bij deze methode zeer weinig aandacht en voor lezen in de doeltaal ook minder. Voor lerenden die meer meer gevorderd zijn in het Portugees, biedt deze leermethode onvoldoende uitdaging. De Directe Methode is eveneens niet heel bruikbaar voor minder snel lerende studenten, doordat de methode op een actieve inzet vanuit de student is gestoeld.

De Manesca-methode (Engels: Manesca Method)

Bedacht door wie en wanneer

Jean Manesca publiceerde An Oral System of Teaching Living Languages Illustrated by a Practical Course of Lessons in the French through the Medium of the English (“Een mondelinge methode voor het onderwijzen van levende talen, aan de hand van een praktische cursus Frans door middel van het Engels”) in 1835. In januari 2015 ging An oral system of teaching living languages in herdruk.

Kenmerken van de Manesca-methode

Manesca is op hetzelfde principe gebaseerd als de ‘natuurlijke aanpak’ (Natural Approach): de beste manier om een taal te leren, is de manier waarop een kind zijn moedertaal leert. Het leren van een taal (zoals Portugees) dient gemakkelijk en veilig te zijn. Manesca wil daarom niet met abstracte lijstjes of regels met Portugese woorden werken die uit het hoofd geleerd moeten worden.

De Manesca-methode staat bekend als de eerst bekende, volledige taalcursus. De leermethode is op het werken met een groep studenten en een taaldocent Portugees gebaseerd, die steeds één Portugees nieuw woord tegelijk introduceert. Bij elk woord hoort een specifieke beweging. Het Portugese woord en deze beweging worden daarna door de lerenden afzonderlijk herhaald. Door deze herhaling onthouden de lerenden de Portugese woorden, zonder dat uit het hoofd geleerd hoeft te worden. Stap voor stap worden de woorden zo zinnen en weer variaties op de Portugese zinnen. Portugese spelling wordt aangeboden in een later stadium met leesteksten.

De methode van Jean Manesca is al enkele jaren later overgenomen en aangepast door grammaticaschrijver en taaldocent Heinrich Gottfried Ollendorff en staat dan ook wel bekend als de Ollendorff-methode.

Populariteit

Manesca overleed twee jaar na publicatie van zijn leermethode. Het werk van Jean Manesca is overgenomen en aangepast door anderen, onder wie Ollendorff. Veel van de ideeën van Jean Manesca zijn actueel en worden nog steeds gebruikt in het moderne vreemdetalenonderwijs.

Voor- en nadelen van de Manesca-methode

Het pluspunt van de Manesca of Ollendorff-leermethode is de combinatie van spreken en bewegen, waardoor het fysieke geheugen meewerkt en het geleerde gemakkelijker en langer kan worden onthouden. Veelvuldig herhalen draagt daar ook aan bij. Dat het wat saai wordt om dezelfde Portugese woorden en zinnetjes steeds te herhalen, kan een minpunt zijn.

Silent Way

Bedacht door wie en wanneer

The Silent way (‘de stille manier’) is ontwikkeld in 1963 door de Egyptenaar Caleb Gattegno.

Kenmerken van de Silent Way

The Silent Way is een methode om een vreemde taal (bijvoorbeeld Portugees) te leren die gebruikmaakt van stilte als instructiemiddel. De methode van Caleb Gattegno gaat uit van de autonomie van de student en diens actieve deelname.

Een combinatie van gebaren en stilte wordt gebruikt door de taaldocenten Portugees om de aandacht van de studenten te trekken, reacties te krijgen en ze aan te moedigen om foutjes te corrigeren. Aan de uitspraak (Portugees) wordt veel tijd besteed.

Caleb Gattegno, die van oorsprong wiskundige was, vond het essentieel om taalles te geven door middel van een methode die efficiënt was voor de hoeveelheid energie van zijn studenten. Caleb Gattegno kwam erachter dat het relatief weinig energie kost om een auditief of visueel beeld te onthouden, veel minder dan wanneer lerenden proberen om dingen uit het hoofd te leren. Hij verklaarde dat de docenten niet zozeer naar het overbrengen van kennis zouden moeten streven, maar het bewustzijn dienen aan te spreken, want alleen het bewustzijn maakt het mogelijk om dingen te leren.

The Silent Way van Gattegno hierbij gebruikt onder andere gekleurde staafjes (zogenaamde cuisenaire-staven), die voor allerlei dingen kunnen worden gebruikt. De ‘de stille manier’ gebruikt eveneens Words in Colour; een kleurenkaart voor geluiden waarin elke kleur een specifieke klank van het Portugees vertegenwoordigt, gekleurde woordgrafieken om aan zinnen te werken en gekleurde grafieken die worden gebruikt om spelling te leren.

Populariteit

Gattegno’s ideeën zijn van belang geweest, vooral bij het aanleren van de uitspraak van het Portugees, alhoewel de Stille Methode in zijn oorspronkelijke versie niet veel wordt toegepast.

Voor- en nadelen van de Silent Way

Het voordeel van de methode van Gattegno is dat zijn methodiek niet-bedreigend is voor lerenden, die immers als autonoom beschouwd worden. In feite is de taaltrainer Portugees dienstbaar aan de studenten, niet omgekeerd. Met The Silent Way wordt het leren op een natuurlijke wijze gestimuleerd. Vaak wordt het geleerde goed verwerkt en onthouden door taallerenden een uitdaging te geven om nieuwe dingen te ontdekken. Fouten maken mag. Dit draagt bij aan het leerproces.

Een nadeel kan zijn dat een aantal lerenden meer begeleiding nodig heeft dan de leermethode beoogt. Door de afwezigheid van input van de docent Portugees zouden de studenten gefrustreerd kunnen raken. De beperking van het gebruik van kleuren en grafieken is dat ‘het nieuwe’ er vrij gauw af is, waardoor het effect van de methode verdwijnt.

TPR Storytelling

Bedacht door wie en wanneer

TPR Storytelling of afgekort ‘TPRS’ houdt in Teaching Proficiency through Reading and Storytelling. Deze methode is door Blaine Ray ontwikkeld in 1990, van oorsprong een Amerikaanse docent Spaans, en is afgeleid van de TPR-methode (Total Physical Response).

Kenmerken van TPR Storytelling

De TPRS-methode is een taalverwervingsmethode die verhalen gebruikt om een vreemde taal (bijvoorbeeld Portugees) te leren. Het uitgangspunt van TPRS is natuurlijke taalverwerving: een vreemde taal leren zoals een kind zijn of haar moedertaal leert. Om dit te kunnen bereiken, wordt de lerende blootgesteld aan een grote hoeveelheid begrijpelijke input. Door de docent Portugees wordt een verhaal verteld waarin nieuwe Portugese woorden diverse keren voorkomen. Deze verhalen zijn niet te lang en interessant of humoristisch. Omdat de verhalen vrij eenvoudig te begrijpen zijn, ontspannen de lerenden zich. Op deze manier worden Portugese woorden en structuren vanzelf opgeslagen in het langetermijngeheugen van de lerende. De docent wijst de lerende op grammaticale verschijnselen in het Portugees, zonder dat lerenden taalregels uit het hoofd leren.

De lerenden zullen na enige tijd ‘automatisch’ Portugees gaan spreken en de Portugese grammaticale structuren van de nieuwe taal nadoen. Dit is een natuurlijk proces. Een alternatief is om met een groep lerenden een verhaal op te bouwen. Hierbij schrijft de docent Portugees eerst nieuwe woorden en structuren op het schoolbord, met hun Portugese vertalingen, om vervolgens met de studenten hier een verhaal van te maken. Tot slot vertellen de studenten het verhaal na. Lezen in het Portugees is een belangrijk onderdeel van TPR Storytelling, doordat dit voor input zorgt. Schrijven in het Portugees volgt daarna.

Populariteit

Er zijn veel onderzoeken gedaan die uitwijzen dat TPR Storytelling een geslaagde manier is om een vreemde taal te verwerven. Er zijn wel randvoorwaarden: de setting moet geschikt zijn en de trainer moet ervoor getraind zijn.

Voor- en nadelen van TPR Storytelling

Het is een laagdrempelige manier om Portugees te leren en de geleerde stof wordt goed onthouden. TPRS spreekt ook de creatieve intelligentie aan; TPRS is een vorm van breinvriendelijk leren. Voor studenten is het een plezierige methode en het is relatief gemakkelijk om de focus te behouden. Zelf verhalen verzinnen, werkt heel motiverend voor de student.

Dat TPRS veel voorbereiding van taaldocenten vraagt, is een nadeel.

De Rosetta Stone methode

Bedacht door wie en wanneer

De Rosetta Stone-leermethode is vernoemd naar de Steen van Rosetta, een steen die werd gevonden in Egypte met een tweetalige tekst, door middel waarvan uiteindelijk de hiërogliefen ontcijferd konden worden. Het is ook de naam van het softwarebedrijf dat deze taaltrainingen aanbiedt. In 1996 is de eerste versie van Rosetta Stone is uitgebracht.

Kenmerken van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone cursus is een manier om vreemde talen (bijvoorbeeld Portugees) te leren met behulp van een computer. Deze taalcursussen worden aangeboden in ruim dertig verschillende talen en de cursussen zijn te volgen vanuit elk van deze talen.

De Rosetta Stone-methode is een communicatieve methode, die de manier imiteert waarop een kind de moedertaal leert. Dit wil zeggen ‘leren door onderdompeling’, leren door veel te luisteren en na te zeggen. Rosetta Stone gebruikt hiervoor stemmen van moedertaalsprekers (native speakers Portugees) en foto’s om de betekenis over te brengen van nieuwe woorden in de doeltaal (het Portugees). Er wordt gebruikgemaakt van een programma om spraak te herkennen dat de Portugese uitspraak registreert en een schematische weergave hiervan maakt. Dit maakt het mogelijk voor een lerende om de uitspraak te vergelijken met die van een native speaker (moedertaalspreker Portugees). Door de voorbeeldstem wat minder snel te laten spreken en daarna veel na te zeggen, kan de uitspraak verbeterd worden.

Voor de schrijfvaardigheid Portugees van de student biedt de methode dictee-oefeningen. De software controleert de Portugese grammatica en de spelling en geeft eventuele taalfouten aan en biedt de mogelijkheid om deze taalfouten van de lerende te corrigeren.

Het programma van Rosetta Stone biedt eveneens leesteksten. De teksten gaan over dagelijkse onderwerpen, ideeën en activiteiten.

Populariteit

Wereldwijd wordt de methode van Rosetta Stone veel gebruikt en niet door de minsten. Onder meer het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse zaken en de NASA gebruiken de methode van Rosetta Stone. Rosetta Stone wordt in ons land ingezet door enkele ministeries en diverse hogescholen en universiteiten en eveneens door een aantal internationaal opererende organisaties.

Voor- en nadelen van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone-methode is heel eenvoudig om te gebruiken en kan door studenten worden ingezet op ieder moment. De lerende kan zelf bepalen welke delen van de methode wat meer of minder aandacht kunnen gebruiken. Veel studenten ervaren het als prettig om te werken met de methode. Bij een gebrek aan taaldocenten kan de Rosetta Stone-methode een oplossing bieden voor scholen. Een keerzijde is dat er geen trainer beschikbaar is die lerenden kan motiveren of iets extra’s kan bieden.

De Pimsleur methode

Bedacht door wie en wanneer

De taalcursussen van Pimsleur zijn ontwikkeld door Dr. Paul Pimsleur; een Amerikaans taalkundige. De eerste Pimsleur taalcursus was een cursus Grieks, die Paul Pimsleur in 1963 introduceerde.

Kenmerken van de Pimsleur methode

De Pimsleur-methode is een computerprogramma om een nieuwe taal (bijvoorbeeld Portugees) te leren.

De cursus van Pimsleur bestaat uit zinnetjes en dialogen in de doeltaal die door lerenden daarna worden nagesproken en worden herhaald. De Portugese zinnetjes zijn ingesproken door moedertaalsprekers. De cursussen zijn gebaseerd op herhaling, anticipatie, woordenschat en wederom herhaling. De les omvat een audio-opname van 30 minuten die nieuwe vocabulaire en structuren bevat. De grammaticale structuren van het Portugees worden niet uitgelegd maar door middel van uitbreiding van, en variaties op, deze zinnetjes aangeboden.

Pimsleur deed onderzoeken naar het optimale interval waarmee kennis van het kortetermijngeheugen naar het langetermijngeheugen overgaat. In de Pimsleur cursussen is dit (gemiddelde) interval geïntegreerd.

Populariteit

Onder andere Amerikanen volgen de taalcursussen van Pimsleur en de ervaringen met Pimsleur lopen uiteen. De studenten zijn over het algemeen tevreden over de aangeleerde uitspraak.

Voor- en nadelen van de Pimsleur methode

Doordat de insprekers van de zinnen allemaal native speakers zijn en op een natuurlijke manier Portugees praten en in een normaal tempo, werkt de Pimsleur-methode zeer goed als uitspraakverbeteraar.

Het feit dat er niets wordt uitgelegd, is een nadeel van de metodhiek. De gebruikers leren geen bouwstenen van de Portugese taal om zelf zinnen te maken, maar moeten het doen met duizenden voorbeeldzinnen die ingeprent worden.

De Michel Thomas methode

Bedacht door wie en wanneer

De Michel-Thomas-methode is, niet geheel verrassend, bedacht door Michel Thomas (geboren als Moniek Kroskof); een genaturaliseerde Amerikaandie oorspronkelijk in Polen is geboren. Kort na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde hij zijn methode in zijn eigen taleninstituut in Beverly Hills, Los Angeles, die beroemdheden zoals Barbra Streisand, Diana Ross, Mel Gibson, Emma Thompson, Bob Dylan en Pierce Brosnan tot de klantenkring kan rekenen.

Kenmerken van de Micheal Thomas methode

Dat iemand alleen in staat is om te leren als hij of zij stressvrij is, was het uitgangspunt van Michel Thomas. Hij maakte zijn lerenden duidelijk dat ze zich geen zorgen hoefden te maken dat ze iets zouden vergeten.

De cursussen van Michel Thomas zijn audiolessen (Portugees), ingesproken door twee stemacteurs; een vrouwelijke stemacteur en een mannelijke stemacteur. De setting is bij Michel Thomas een virtueel klaslokaal, waarin de student als de derde student fungeert. De student luistert met de les van de acteurs mee. Als een vraag aan de acteurs gesteld wordt, is het de bedoeling dat de cursisten op pauze drukken en eerst zelf de vraag beantwoorden. Er is geen huiswerk en er hoeft niet uit het hoofd te worden geleerd. De lessen worden opgebouwd in kleine stapjes en Portugese lesstof die nieuw is, wordt afgewisseld met Portugese lesstof die al bekend is. De uitleg wordt steeds in het Engels gegeven. Er wordt gewezen op verbanden tussen het Engels en het Portugees, als deze verbanden er zijn. Grammaticale uitleg wordt eveneens gegeven. Eerst wordt makkelijke stof aangeleerd, moeilijkere stof volgt pas nadat de makkelijke stof door de lerende begrepen en verworven is. Behalve Portugese woorden en zinnen worden ook bouwstenen geleerd. Hiermee kunnen de studenten zelf zinnen bouwen. Ook maakt de leermethode gebruik van flashcards zodat de lerenden zelf hun vocabulaire Portugees kunnen toetsen en online oefeningen kunnen maken om hun eigen voortgang te kunnen meten.

Populariteit

Veel studenten vinden de cursus prettig werken en zijn tevreden over de uitleg van de structuur van het Portugees. Gebruikers die met de taal wat verder zijn, ervaren de Michel Thomas-methode soms als wat minder nuttig.

Voor- en nadelen van de Micheal Thomas methode

De cursus traint de luistervaardigheid en de uitspraak Portugees op efficiënte wijze en is zeer toegankelijk. Dat de cursus Portugees niet in schrijfvaardigheid voorziet, is een nadeel van de methode van Michel Thomas. Er is ook geen daadwerkelijke interactie, omdat het audiocursussen zijn.

De Assimil methode

Bedacht door wie en wanneer

Assimil is een Frans bedrijf, dat in het jaar 1929 door Alphonse Chérel is opgericht. Het bedrijf maakt cursussen voor vreemde talen en publiceert deze en het begon met het eerste boek Anglais sans Peine.

Kenmerken van de Assimil methode

Letterlijk betekent ‘assimileren’: ‘opgaan in de andere groep, mengen met’, wat wel een hooggegrepen streven is voor taalcursussen (zoals Portugees). De cursussen van Assimil zijn zelfstudielessen die uit een lesboek Portugees, audio-CD’s en een USB-stick bestaan. De gebruikers werken bij voorkeur ongeveer twintig minuten per dag.

De taallessen bestaan uit Portugese dialogen die beluisterd, nagesproken en gelezen worden. De Portugese vertaling staat naast deze dialoog, samen met de uitleg van de grammatica. Om de uitspraak van het Portugees te oefenen, maakt de Assimil-methode gebruik van zinnetjes die door native (moedertaal) speakers zijn ingesproken en die de lerende herhaalt. De opbouw van de les is van receptief naar productief: tijdens de eerste les wordt nog geen taalproductie van de cursisten verwacht; dit komt pas na ongeveer 50 lessen.

Populariteit

De Assimil-cursussen zijn populair. De taalcursussen zijn niet zo duur en het aanbod aan verschillende talen is ruim.

Voor- en nadelen van Assimil

Het voordeel van de Assimil-methode is dat de lerende op zijn of haar eigen tempo kan leren wanneer dit het beste past. Het nadeel hierbij is, geldt wat voor alle computertaalcursussen, dat de student is aangewezen op zichzelf. Er is geen docent Portugees beschikbaar om de studenten te begeleiden of te motiveren.