Cursus Spaans Weert

Audio-Lingual Method (ALM) (Army Method/New Key)

Bedacht door wie en wanneer

De audiolinguale methode was al in de jaren 40 en 50 van de vorige eeuw ontwikkeld in Amerika en Engeland, onder meer door de Amerikaanse taalkundige Leonard Bloomfield. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog was het noodzakelijk om de (Amerikaanse) soldaten elementaire verbale communicatieve vaardigheden te leren. Door de invloed van het leger werd deze audiolinguale methode ook bekend als de ‘legermethode’.

Kenmerken van de Audio-Lingual Method (ALM)

De audiolinguale methode kun je zien als een reactie op de grammatica-vertaalmethode. Een nieuw verschijnsel was dat de les geheel plaatsvond in de doeltaal (bijvoorbeeld Spaans). De belangrijkste vaardigheden zijn kunnen spreken en luisteren (in het Spaans) en de (Spaanse) grammaticale structuren worden geleerd door middel van mondelinge structuuroefeningen. De bedoeling is zonder fouten Spaans leren spreken en verstaan, wat begint met een Spaanssprekende leren naspreken. Herhaling is het middel hiervoor; er wordt gewerkt met driloefeningen om Spaanse zinnen en structuren goed aan te leren, om te zorgen dat reacties spontaan en automatisch worden. De taaltrainer Spaans kan bijvoorbeeld een zin 10 keer herhalen en vervolgens een nieuw Spaans woord of meerdere nieuwe Spaanse woorden hieraan toevoegen. Bij de audiolinguale methode wordt veel in de zogenaamde talenpractica gewerkt, waarbij studenten Spaans een hoofdtelefoon op hebben en zinnen beluisteren en nazeggen. Het geschreven Spaans komt pas aan bod wanneer het mondelinge Spaans al vertrouwd is. Er worden wel afbeeldingen gebruikt voor het introduceren van nieuwe woorden in het Spaans.

Populariteit

De methode werd in ons land pas geïntroduceerd rond het jaar 1970 bij het ingaan van de Mammoetwet. Er waren al gauw grote bezwaren tegen deze betekenisloze driloefeningen. Het kwam af en toe voor dat de techniek haperde, waardoor de talenpractica vrij snel in onbruik raakten. In plaats hiervan werden de mondelinge structuuroefeningen schriftelijk gemaakt. Leerboekenschrijvers namen de markt weer over en boden zoals gebruikelijk expliciete grammaticaregels aan. De audiolinguale methode heeft wel haar sporen nagelaten Nu was breed geaccepteerd dat het bij een taal (zoals Spaans) leren niet gaat om het uit het hoofd leren van de (Spaanse) grammaticaregels, maar om de toepassing ervan. Luistervaardigheid (Spaans), waar het merendeel van taaldocenten vóór 1970 geen aandacht aan schonken, was ontdekt.

Voor- en nadelen van de Audio-Lingual Method

De audiolinguale methode is effectief voor studenten Spaans die beginnen. Direct vanaf het begin wordt de goede uitspraak Spaans aangeleerd. Deze methode is een docentgestuurde methode waardoor deze een efficiënte en snelle overdracht van taalkennis kan bieden. Ook voor grotere groepen is deze audiolinguale methode geschikt.

Dit docentgestuurde aspect heeft tegelijk een keerzijde; er wordt geen eigen inbreng verlangd van de studenten. Hierdoor ligt het gevaar van passiviteit en onvoldoende betrokkenheid en motivatie op de loer. Een ander bezwaar is dat de geoefende driloefeningen niet zo eenvoudig in levend taalgebruik Spaans om te zetten zijn.

GoldList Method (GLM)

Bedacht door wie en wanneer

De GoldList Method (‘gouden lijst-methode’) is ontwikkeld door polyglot David J. James, alias Viktor Dmitrievitch Huliganov of Uncle Davey.

Kenmerken van de GoldList Method (GLM)

De GoldList Method is een leermethode om woorden of zinnen (bijvoorbeeld in het Spaans) op een zodanige manier wijze te leren dat deze plaatsnemen in het langetermijngeheugen van de lerende. Deze methode werkt middels zelfgeschreven woordenlijsten (Spaans) die na verloop van tijd herhaald worden. De opgeschreven zinnen of woorden worden hardop gelezen door de lerende. De bedoeling is niet om al deze woorden of zinnen uit het hoofd te leren, maar door blootstelling gebeurt dit eigenlijk vanzelf. De woordenlijst wordt steeds veranderd; Spaanse woorden die aangeleerd zijn, worden van de lijst gehaald. Die Spaanse woorden die nog problemen opleveren, blijven op de lijst staan.

Populariteit

Aanhangers van de GoldList-methode stellen dat deze woorden op de woordenlijst of zinnen in het Spaans spontaan in het langetermijngeheugen van de student opgeslagen worden, iets dat door geheugenwetenschappers bestreden wordt. Volgens deze geheugenwetenschappers wordt kennis in het algemeen opgeslagen als deze kennis relevant en van betekenis is voor de student. De GoldList-methode kan functioneren voor Spaanse woorden die van betekenis en relevant zijn voor de lerende.

Voor- en nadelen van de GoldList Method

Bij lerenden die het fijn vinden om bijvoorbeeld Post-its^® te gebruiken als geheugensteuntje, kan deze GoldList-methode goed functioneren. Doordat het fysieke gedeelte van het geheugen door het schrijven meewerkt en aangesproken wordt, werkt het met de hand schrijven beter dan typen of, zelfs redelijk zinloos: een fotootje maken. Het gebrek aan context is een minpunt. Talen zijn uiteraard veel meer dan een serie losse woorden of zinnen. Daarnaast is deze GoldList-methode nogal tijdrovend; er dienen steeds handgeschreven lijsten te worden aangemaakt.

De Natural Method

Bedacht door wie en wanneer

De Natural Method, ook wel de Natural Approach (de ‘natuurlijke aanpak’) genoemd, is door Tracy Terrell en Stephen Krashen in 1983 ontwikkeld.

Kenmerken van de Natural Method

De Natural Method is gericht op een natuurlijke manier van taalverwerving (van bijvoorbeeld Spaans). Op de wijze waarop mensen als kind hun moedertaal leerden spreken, probeert de leermethode het Spaans aan te leren. Op die manier leert men onbewust eveneens de taalregels van het Spaans. Hiervoor wordt alleen het Spaans gebruikt met de nodige visuele hulpmiddelen. Het streven is een stressvrije leeromgeving. De studenten worden blootgesteld aan een aanzienlijke hoeveelheid begrijpelijke input. De taalproductie Spaans wordt niet geforceerd, maar mag spontaan ontstaan. De nadruk ligt op communicatie en minder op de correctie van vormfouten en expliciete Spaans grammatica.

De leermethode heeft het meeste rendement als de lerende in het Spaans wordt ondergedompeld. De leeractiviteiten in het Spaans dienen stimulerend te zijn zodat de student van de ervaring kan genieten.

De Natural Method leermethode heeft veel overeenkomsten met de Directe Methode. De leermethoden gaan beide uit van het idee van natuurlijke taalverwerving; het verschil tussen de beide methoden is dat de Directe Methode meer de nadruk legt op de praktijk en de Natural Method meer op de blootstelling aan taalinput en het verminderen van spreekangst.

Populariteit

Het feit dat onderdompeling een heel effectieve methode is, is veelvuldig bewezen. De methode is een populaire wijze van lesgeven bij taaltrainers Spaans, omdat de Natural Approach vrij eenvoudig te begrijpen is voor studenten. Kritiek kent de natuurlijke aanpak ook. De nadruk wordt vooral op het impliciet leren van de Spaanse grammatica gelegd. De student zou weliswaar leren communiceren, maar door onvoldoende kennis van de grammatica in een wat gebrekkige, vereenvoudigde versie van de taal blijven hangen.

Voor- en nadelen van de Natural Method

Om op een natuurlijke manier een taal te leren, wordt prettig gevonden. Studenten wordt de kans geboden om een persoonlijke band met het Spaans op te bouwen. Omdat er niet ‘uit het hoofd geleerd hoeft te worden’, beklijft het geleerde Spaans voor een langere tijd.

Omdat er vrijwel geen druk ligt op de taalproductie, kan het nadeel zijn dat het wat langer duurt voor er resultaten geboekt worden. De methode bereidt de lerende ook niet per se voor op een specifiek Spaans examen.

Structurele Aanpak

Bedacht door wie en wanneer

De Structural Approach (afgekort SA) ofwel ‘Structurele Aanpak’ is door de Amerikaanse taaldocent Charles en Robert Lado in de begin jaren 50 ontwikkeld.

Kenmerken van de Structurele Aanpak (SA)

De Structurele Aanpak is een methode om vreemde talen te leren met als doel de student met de fonologische en grammaticale structuren van de taal (bijvoorbeeld het Spaans) vertrouwd te maken. Volgens de Structurele Aanpak levert het beheersen van deze structuren meer op dan het verwerven van woordenschat Spaans. Bij de methode gaat het om het kunnen herkennen en toepassen van vaste samenstellingen van Spaanse woorden en woordgroepen in de correcte woordvolgorde. Deze woordcombinaties worden aangedragen aan de student in herkenbare situaties met gebruik van visualisaties, gezichtsuitdrukkingen, dramatiseringen en handelingen. Bij de methodiek worden de taalstructuren die het meest worden gebruikt, als eerste aangeboden. De mondelinge vaardigheden Spaans (luisteren en spreken) worden hier in eerste instantie bij gebruikt; lezen en schrijven volgen hieruit. Bij het aanleren en verbeteren van de productieve vaardigheden Spaans (spreken en schrijven), krijgt de grammatica een belangrijke plaats. Andere namen voor de Structurele Aanpak zijn de Structural-Situational Approach (structurele-situationele benadering) en de Structural-Oral-Situational Approach (structurele-mondeling-situationele benadering).

Populariteit

De Structurele Aanpak werd in de jaren vóór 1970 op grote schaal gebruikt om Engelse les te geven in Engelssprekende landen, voormalige Britse koloniën en in Maleisië.

Voor- en nadelen van de Structurele Aanpak

Een structurele aanpak heeft als sterke kant dat de studenten het Spaans op een nauwkeurige wijze geleerd wordt. De leren eveneensden krijgen inzicht in de grammatica van het Spaans en leren eveneens in welke situaties bepaalde Spaanse woorden of combinaties van woorden passend zijn of niet. De methode gebruikt alledaagse taal. De Structurele Aanpak heeft ook nadelen. Deze manier van werken is tamelijk tijdverslindend en geeft niet direct succeservaringen. De inbreng van de studenten zelf is beperkt; het is niet echt creatief.

Communicatief taalonderwijs (Engels: Communicative Language Teaching; CLT)

Bedacht door wie en wanneer

Het communicatief Taalonderwijs (Engels: Communicative Language Teaching; CLT), ook wel ‘De Communicatieve benadering’ (Engels: Communicative Approach; CA) genoemd, ontstond in de jaren 60 van de vorige eeuw onder invloed van ideeën van Noam Chomsky, die de nadruk op competenties bij het leren van talen legde. Taalkundige Dell Hymes was in 1966 de grondlegger van het concept van communicatieve vaardigheden.

Kenmerken van Communicatief taalonderwijs (CLT)

Communicatief talenonderwijs gaat uit van de gedachte dat interactie het uiteindelijke streven is bij het leren van een taal (zoals Spaans).

De studenten leren met behulp van de CLT-technieken het Spaans in de praktijk te brengen door de interactie onderling en de taaltrainer Spaans. Authentieke teksten, geschreven in het Spaans of ander materiaal uit de werkomgeving en het dagelijks leven worden gebruikt. Zowel tijdens als buiten de les wordt het Spaans gebruikt.

Studenten praten over persoonlijke gebeurtenissen met medestudenten en taaltrainers Spaans dragen onderwerpen aan buiten het domein van de traditionele grammatica, om de taalvaardigheid Spaans in diverse situaties uit de praktijk te oefenen. Spaanse grammatica wordt inductief onderwezen, dit houdt in aan de hand van de praktijk, waaruit de regel volgt.

Bij CLT is de docent Spaans echt een trainer, die de student helpt in het Spaans te communiceren.

Populariteit

Communicatief taalonderwijs werd erg populair in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw. Dit kwam deels doordat de traditionele taalonderwijsmethodes niet zo succesvol bleken. Door de verdere eenwording van Europa was er meer vraag om een taal te leren middels een methode die direct toepasbaar was.

Voor- en nadelen van Communicatief taalonderwijs

Het communicatief taalonderwijs heeft veel voordelen. Studenten ‘kunnen’ al snel ‘iets’ in het Spaans; deze methode van leren is studentgericht en functioneel. Vanwege het gebruik van authentieke materialen, leren studenten de Spaanse woorden die zij moeten weten. De methode is efficiënt. De methode werkt voor de studenten stimulerend omdat zij snel succeservaringen hebben. Fouten maken mag; al doende wordt de vaardigheden geleerd en geperfectioneerd. Een keerzijde van deze communicatieve benadering is dat voor grammatica, woordenschat die niet meteen toepasbaar is en uitspraak minder aandacht is. Het plannen en voorbereiden vraagt veel tijd van de trainer en van studentent vereist het een actieve deelname. Voor bepaalde lerenden is deze manier van leren ongewoon of lastig, afhankelijk van hun achtergrond. CLT (communicatief taalonderwijs) traint vaardigheden; hierbij gaat het om de functie en in mindere mate om de vorm en CLT biedt de lerende geen echt samenhangend geheel.

Grammatica-/vertaalmethode (GVM) (Engels: Grammar-Translation Method; GTM)

Bedacht door wie en wanneer

Het taalonderwijs was in de 18^de en de 19^de eeuw vooral gefocust op praktisch taalgebruik. Er word geleerd om gebruiksklare zinnen, dialogen, idiomatische uitdrukkingen, woordenlijsten etcetera na te spreken, uit het hoofd te leren en vervolgens op te zeggen. Dit werd op een andere wijze gedaan door een Duitse docent Frans en Italiaans en eveneens schrijver van lesboeken; Johann Valentin Meidinger. Hij ontwikkelde rond 1783 een leermethode waarbij de grammatica van de taal in het middelpunt stond. Meidinger wordt als de grondlegger van de zogenaamde grammatica-vertaalmethode (In het Engels: Grammar-Translation Method, afgekort GTM) beschouwd.

Kenmerken van de Grammatica-/vertaalmethode (GVM)

Deze methode was op het onderwijs in het Latijn gestoeld; de taal van de wetenschap, de cultuur en de religie. Het onderwijs in het Latijn was vanzelfsprekend op geschreven teksten van de klassieke schrijvers gericht en was volledig op de grammatica en het vertalen gericht. Deze aanpak werd als wetenschappelijk en degelijk beschouwd. De Grammatica-/vertaalmethode gaat van de analyse uit van taalvormen en taalstructuren (van bijvoorbeeld Spaans) waarbij de lerenden inzicht ontwikkelen. De lees- en schrijfvaardigheid Spaans dus belangrijk bij deze methode. Literatuur, vertalen en uit het hoofd leren van woordenlijsten krijgen de nadruk. De trainers dragen de kennis Spaans over, de student memoriseert.

Populariteit

De grammatica-/vertaalmethode is tot recente datum van grote invloed geweest op het talenonderwijs, ondanks dat reeds sinds halverwege de negentiende eeuw ook tegengeluiden te horen waren.

Voor- en nadelen van de Grammatica-/vertaalmethode

Aan mensen voor wie het een uitdaging is om dingen uit het hoofd te leren, is de grammatica-/vertaalmethode is een aardige mentale training. Ook biedt de methode inzichten in de structuur van het Spaans, omdat de nadruk gelegd wordt op de grammatica.

De methode heeft echter meer keerzijden dan positieve kanten. De grootste keerzijde is dat de spreekvaardigheid en luistervaardigheid Spaans ver achterblijft, waardoor de taal zelfs na jaren studie zelden mondeling kan worden toegepast. Deze methode staat ver af van het dagelijks gebruik van het Spaans, ook in de context die aangeboden wordt, omdat het meestal gaat om literair taalgebruik. Bij het leren in een groep geeft de methode niet de mogelijkheid tot differentiatie of tot een eigen creatief proces voor lerenden. De lerenden zijn slechts toehoorders en uitvoerders.

Onderdompeling (Engels: immersion)

Bedacht door wie en wanneer

Sinds de jaren 70 wordt de leermethode ‘onderdompeling’ (In het Engels: language immersion) wereldwijd gebruikt, en dan met name op de middelbare school waarbij een vak (bijvoorbeeld wiskunde) wordt onderwezen in een vreemde taal. In Nederland is de methode van ‘onderdompeling’ ook wel bekend als de methode die gebruikt wordt bij onze collega’s van Taleninstituut Regina Coeli, ook wel ‘de nonnen van Vught’ of liefkozend ‘de nonnetjes (van Vught)’ genoemd. De methode van ‘onderdompeling’ is daar in 1963 ontstaan met Franse nonnen die taalles Frans gaven aan rijke dames uit Vught en omgeving.

Kenmerken van onderdompeling

Onderdompeling zorgt ervoor dat degenen die de taal (zoals het Spaans) leren, vanaf het eerste moment is omgeven door de nieuwe taal. De instructies vinden in de doeltaal (Spaans) plaats; in het begin langzaam en met veel herhaling, later op een meer natuurlijke manier. De lerende wordt ook uitgedaagd vanaf het begin om in het Spaans te spreken. Er wordt gewerkt met rollenspellen en simulaties. Op scholen die werken met onderdompeling, wordt veelal de leeromgeving in de stijl van het Spaans ingericht om een situatie te creëren alsof de studenten in Spanje zijn. Studenten oefenen het Spaans spreken één-op-één of in een klein groepje. Een andere manier om onderdompeling te bereiken, is naar Spanje te reizen en daar in een gastgezin te verblijven.

Populariteit

De methode van onderdompeling wordt gezien als een zeer goede methode om vreemde talen te leren. Hoofdzakelijk de mondelinge taalbeheersing Spaans kan op deze manier zeer goed worden aangeleerd.

Voor- en nadelen van onderdompeling

Het grote voordeel is dat deze methode snel resultaten laat zien, doordat de leermethode zo intensief is. Het is een kwestie van ‘sink or swim’, de lerende moet wel gaan communiceren in het Spaans want hij of zij wordt erdoor omgeven. In principe zijn de studenten 24 uur per dag Spaans aan het leren. De sociale interactie wordt versterkt door het samen oefenen in groepen. Lerenden ervaren dat als motiverend.

Dat de bereikte resultaten niet altijd wordt vastgehouden, is een nadeel van de methode. Als studenten in een korte tijd Spaans leren, door in Spanje te zijn of door in een kunstmatig gecreëerde omgeving te zijn ondergedompeld, maar daarna weer tot de orde van de dag overgaan, is de kans groot dat het nieuw geleerde snel wegzakt. Het feit dat een dergelijke training Spaans nogal intensief is, kan een ander minpunt zijn. Niet alle lerenden hebben genoeg conditie om deze manier van leren vol te houden.

Suggestopedie (Suggestopedia)

Bedacht door wie en wanneer

Suggestopedia is een (taal)leermethode uit de zeventig jaren van de vorige eeuw. De leermethode is ontwikkeld door de Bulgaarse psychotherapeut Georgi Lozanov.

Kenmerken van Suggestopedie

Zoals de naam al doet vermoeden, is de methode van Suggestopedia op de kracht van de suggestie gebaseerd. Lozanov was van mening dat positieve suggestie een voorwaarde is om (een taal; bijvoorbeeld Spaans) te kunnen leren. Daarvoor is het van essentieel belang dat er tussen de docent (Spaans) en lerenden een ontspannen sfeer en een wederzijds vertrouwen is. Hiervoor is de voorwaarde dat studenten zich veilig en ontspannen voelen. Om dit te bereiken, was een leslokaal met een rijopstelling ongeschikt. De lerenden namen tijdens de les plaats in comfortabele stoelen die waren opgesteld in een halve cirkel en er werd altijd muziek in de klas gedraaid. De methode die Lozanov voorstond, bestond uit het voorlezen van verschillende teksten, ondertussen werd op de achtergrond klassieke muziek gespeeld of waren natuurgeluiden te horen. Er bestonden woordenlijsten bij de teksten en opmerkingen over de grammatica van de te leren taal (het Spaans). Er werd met veel expressies in stem en gebaren voorgelezen. De studenten werden op deze manier uitgenodigd om te luisteren en ze konden de (Spaanse) woorden die nieuw waren, gemakkelijk begrijpen en opnemen. Voor de cultuur en kennis over het land van de vreemde taal (Spanje) was veel aandacht tijdens de lessen. In de klas werden rollenspellen gespeeld en ook (Spaanse) streekgerechten werden in de les gemaakt en gegeten.

Populariteit

De leermethode van Georgi Lozanov was enigszins omstreden en is niet zo bekend meer. Sommige elementen worden nog steeds toegepast, bijvoorbeeld het gebruikmaken van stemexpressie en gebaren bij het lezen van teksten in de vreemde taal.

Voor- en nadelen van Suggestopedie

De methode van Suggestopedie creëert een veilige en ontspannen sfeer in de les, waardoor de studenten geen last van faalangst of frustratie zullen hebben. Voor een nieuwkomer kan deze sfeer bijdragen aan een positieve associatie met het nieuwe thuisland. Muziek werkt vaak motiverend en draagt muziek bij aan betere leerprestaties. Dat de student gestimuleerd wordt om actief mee te doen en zich in te leven in de situaties, wat voor sommigen een nieuwe ervaring is, is een ander pluspunt van de methodiek. Tegelijk is dit voor bepaalde lerenden een keerzijde, want iedere lerende is hiertoe in staat. Daarnaast kan muziek bij sommige studenten eerder afleiden en zelfs verstorend zijn in tegenstelling tot stimulerend of ontspannend. Dat de verhouding docent-lerende niet echt gelijkwaardig is, is een ander zwak punt; alle input komt van de zijde van de Spaanse docent en de lerenden zijn altijd de ontvangende partij.

Community Language Learning (CLL)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse priester en psycholoog Charles Curran ontwikkelde in 1976 Community Language Learning, ook wel Counseling Language Learning
of CLL geheten.

Kenmerken van Community Language Learning (CLL)

Community Language Learning (CLL) is een methode om een taal te verwerven waarbij de studenten samenwerken om te bepalen welke aspecten van een taal zij willen leren. De CLL methode is op de counseling-benadering gebaseerd waarbij de docent als counselor optreedt die de zinnen van de lerende parafraseert. De lerenden beginnen een gesprek. Als zij de doeltaal (Spaans) nog niet genoeg machtig zijn, spreken zij in de moedertaal. De docent (Spaans) vertaalt en geeft uitleg. De uitingen van de taaldocent worden hierna zo nauwkeurig mogelijk herhaald. Deze gesprekken in het Spaans worden opgenomen om nadien te kunnen herbeluisteren.

De methode stimuleert gemeenschapsgevoel in de leergroep en beschouwt de wisselwerking tussen de studenten onderling als middel om het Spaans te leren. Het zijn de lerenden zelf die de lesstof bepalen met behulp van betekenisvolle gesprekken. Een lesboek Spaans wordt niet gebruikt.

Populariteit

Het slagen van CLL is grotendeels afhankelijk van de expertise van de trainer-counselor. Bij deze methode dient de taaldocent zowel sociaal-cultureel kundig als taalkundig te zijn. Deze trainer dient zowel het Spaans als de moedertaal van de lerenden zeer goed te beheersen om in staat te zijn om de taaluitingen van de lerenden te vertalen. CLL kan prima functioneren wanneer deze op de juiste wijze gebruikt wordt. Voor grote klassen is de methode niet bruikbaar.

Voor- en nadelen van Community Language Learning

De methode biedt voor studenten een hoge mate van autonomie. Het analyseren van eigen gesprekken vinden studenten vaak zinvol. Niet alleen tijdens de lessen Spaans, maar ook daarbuiten wordt de leergroep vaak zeer hecht. Met CLL worden studenten zich een stuk meer bewust van de groepsgenoten, de sterke en zwakke punten en ze leren te werken als team. Door het bespreken van de fouten en het evalueren van de taalles Spaans leren studenten veel. Vaak blijven deze correcties in het geheugen gegrift en worden onderdeel van de actieve woordenschat van de lerende.

Het kan een nadeel zijn dat de taal docent niet sturend is, ondanks dat sommige lerenden deze sturing wel nodig hebben. Er wordt geen lesboek gebruikt en eveneens geen toetsen Spaans afgenomen. Het succes van de taallessen is hierdoor lastig meetbaar. Sommige lerenden worden belemmerd in hun Spaans spreken wanneer zij worden opgenomen.

Lexicografische benadering (Engels: Dynamic Lexicographic Approach; DLA)

Bedacht door wie en wanneer

De Lexicografische benadering (Engelse benaming: Lexical Approach; LA) is een methode om talen te leren die door Michael Lewis in de vroege jaren negentig van de vorige eeuw is ontwikkeld.

Kenmerken van de Lexicografische benadering (DLA)

De lexicografische benadering gaat uit van het idee dat een belangrijk deel van het leren van een taal (zoals het Spaans) bestaat uit het begrijpen en het produceren van zogenaamde ‘lexicale eenheden’. Dit zijn brokjes taal die uit (Spaanse) woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen bestaan. Lerenden verwerven al doende inzicht in de patronen van het Spaans (grammatica) en betekenisvolle groepen woorden. Ze leren hoe het Spaans ‘in het echt’ gebruikt wordt. In deze benadering neemt de woordenschat Spaans een grotere plaats in dan de Spaanse grammatica. De instructies zijn op situaties en Spaanse uitdrukkingen gericht die regelmatig voorkomen in dialoog. Voor interactie is aandacht maar ook voor exposure; voor de zogenaamde receptieve vaardigheden van de student (luisteren/begrijpen, lezen/begrijpen). Er wordt veel ruimte gegeven voor de student om de Spaanse taal zelfstandig te ontdekken.

Het is de rol van de docent Spaans om te zorgen voor genoeg input en het faciliteren van het leerproces van de lerenden.

Populariteit

In de afgelopen drie decennia zijn onder invloed van de ideeën over taal van (onder andere) Michael Lewis leerboeken duidelijk anders geworden. Er wordt veel meer aandacht geschonken aan woordenschat van de te leren taal die in chunks wordt aangeboden, in betekenisvolle brokjes. Een vergaande omwenteling in de manier waarop taal wordt onderwezen, waar Michael Lewis streefde, heeft echter niet plaatsgevonden.

Voor- en nadelen van de Lexicografische benadering

De studenten leren om op een heel natuurlijke manier het Spaans te gebruiken door het werken met ‘chunks’ (brokjes taal); met ‘echte’ taal. Zo ontstaat souplesse in het taalgebruik Spaans.

Het minpunt van de leermethode is dat de werkelijkheid altijd weer afwijkt van de geleerde taalsituaties. Met het zelf leren herkennen van de patronen van het Spaans hebben sommige studenten moeite en zij hebben meer aan een docent Spaans die hen wegwijs maakt, dan aan een docent taal-facilitator.

Series Method

Bedacht door wie en wanneer

De Series method, ofwel ‘seriemethode van taalverwerving’ is door de Franse taaldocent François Gouin in 1880 ontwikkeld.

Kenmerken van de Series Method

De seriemethode (Engelse naam: The Series Method of language acquisition) van François Gouin gaat uit van een serie van verbonden zinnen die eenvoudig te begrijpen zijn en niet veel kennis vereisen van de grammatica. Op basis van een actie, zoals het huis verlaten in de volgorde waarin deze uitgevoerd zou worden, leren studenten zinnen. Deze reeksen of series gingen over onderwerpen als mens in de samenleving, leven in de natuur, beroep en wetenschap, vanuit het verschil tussen objectief, subjectief en figuurlijk taalgebruik ontwikkeld. De leermethode van Gouin maakt geen gebruik van moedertaal. Het betreft een soort eentalige methode, die niet uitgaat van ‘vertalen’ en ‘uitleggen’ maar van ‘demonstreren’ en ‘handelen’, waardoor lerenden al gauw in de doeltaal (bijvoorbeeld het Spaans) leren denken.

Populariteit

De concepten van François Gouin over taal waren hun tijd ver vooruit. Gouin’s leermethodiek was gedurende een bepaalde periode een succes, ondanks dat het een ongebruikelijke aanpak was. De methode werd echter overschaduwd door Maximilian Berlitz’ Directe Methode.

Voor- en nadelen van de Series Method

De Series method van Gouin ontwikkelt sterk de mondelinge vaardigheid Spaans en de methode zorgt voor het opbouwen van een natuurlijke, harmonieuze en gelijkwaardige sfeer in de les.

Gouin’s taalmethodiek biedt levendig onderwijs. Doordat de leermethode gebruikmaakt van visuele leermiddelen, bijvoorbeeld afbeeldingen, grafieken, enzovoort, wekt dit soort onderwijs Spaans enthousiasme van de studenten op. Het leren wordt tastbaar; iets wat totaal nieuw was. Het maakt Spaanslerenden nieuwsgierig, dit werkt goed om het leergeheugen te helpen ontwikkelen, prestatiedruk te verminderen en het zelfvertrouwen te verhogen. De communicatieve vaardigheid Spaans van de lerende wordt sterk gestimuleerd.

De leermethode heeft als nadeel dat taal die wat meer subjectief of abstract wordt, moeilijk met beweging en expressie in één duidelijke ervaring te vangen is. Een ander nadeel is de bewerkelijkheid voor de trainer, die een scala aan series dient voor te bereiden. Ten derde is de Gouin-seriemethode vooral gericht op mondelinge taalgebruik, terwijl het onderwijssysteem nog meestal draait om examens voor het toetsen van de competentie van lezen en schrijven.

Task-Based Language Teaching (TBLT)

Bedacht door wie en wanneer

Taakgericht taalonderwijs (Task-Based Language Teaching; TBLT) is ontwikkeld in de jaren 80 van de vorige eeuw. De grondleggers van deze methode zijn de Indiase taalkundige professor N.S. Prabhu, de Amerikaanse hoogleraar Teresa P. Pica en de Britse hoogleraren Michael H. Long en Graham Crookes.

Kenmerken van de Task-Based Language Teaching (TBLT)

Het taakgericht taalonderwijs past binnen het Communicatief Taalonderwijs/een Communicatieve Benadering. De denkwijze achter deze methode is dat het verwerven van de taal (zoals het Spaans) geen op zichzelf staand doel, maar een middel om specifieke taken uit te kunnen voeren. Studenten krijgen motiverende taken aangeboden, waarvoor kennis van de vreemde taal (Spaans) vereist is. Om deze taken goed uit te voeren, is het nodig dat zij over woordenschat en taalregels van het Spaans beschikken. De taken zijn zaken uit het dagelijks leven, bijvoorbeeld een e-mail schrijven, bellen met de klantenservice, boodschappen doen, een drankje bestellen of de krant lezen. De opdracht wordt in drie fasen verdeeld: vóór, tijdens en na de taak, waarbij de student zich eerst voorbereidt op de taak, de opdracht vervolgens uitvoert en tot slot erop terugblikt. De studenten moeten samenwerken om de opdrachten uit te kunnen voeren. De taken moeten net boven het niveau van de lerende liggen om leereffect te hebben.

Populariteit

Vanaf de vroege jaren negentig is taakgericht onderwijs zeer populair geworden, zeker in het taalonderwijs. Taakgericht taalonderwijs de meest bruikbare vorm te zijn voor het verhogen van de taalvaardigheid bij lerenden (vooral lerenden met een achterstand) in het lager en secundair onderwijs.

Voor- en nadelen van Task-Based Language Teaching

Het taakgericht taalonderwijs (Spaans) biedt duidelijke voordelen. Het is een activerende werkvorm, waarbij de studenten worden uitgedaagd om hun vaardigheid (Spaans) te gebruiken. Mits de taak goed bij de lerende aansluit, is TBLT een op de persoon gerichte, efficiënte en relevante aanpak. De studenten komen op een alledaagse, natuurlijke wijze in contact met het Spaans en leren zo authentieke Spaanse woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen. Bovendien leren studenten om samen te werken. Lerenden ervaren taakgericht onderwijs als motiverend en plezierig.

Dat de communicatie voorop staat en niet de correcte vorm van het Spaans, waardoor de studenten die niet heel precies leren, kan als nadeel van de methode genoemd worden.

De Dogme benadering (Engels: Dogme Language Teaching; Dogme ELT)

Bedacht door wie en wanneer

De Nieuw-Zeelandse taalkundige en docententrainer Scott Thornbury ontwikkelde in 2000 Dogme Language Teaching/Dogme ELT (de ‘Dogmabenadering’).

Kenmerken van de Dogme benadering (ELT)

‘Dogme 95’; de beweging uit 1995 van een aantal Deense filmmakers waaronder de Deense filmregisseur Lars von Trier, vormde de inspiratie voor Dogme Language Teaching. Bij het filmmaken, houden de deelnemers zich aan tien strikte regels (tien dogma’s). Samen vormen ze ‘de eed van zuiverheid’. Iets dergelijks is bij het Dogme-taalonderwijs aan de hand. De aanhangers van de Dogme benadering zoeken naar een methode van communicatief taalonderwijs die niet is belast door enig voorgedrukt materiaal. Het aangaan van echte inhoudelijke gesprekken die over praktische onderwerpen gaan, is het doeleinde van de Dogme-benadering. Hierbij draait het om communicatie als inspirator van het leren. Daarom is deze leermethode een communicatieve benadering voor taalonderwijs, die taal wil onderwijzen zonder leerboeken te gebruiken of overig lesmateriaal en zich in plaats daarvan focust op de communicatie tussen trainer en studenten. Het Dogme-taalonderwijs heeft, net zoals de Dogme-beweging van de filmmakers, tien uitgangspunten (dogma’s).

Populariteit

Ondanks dat er weinig onderzoek naar het succes van Dogme is geweest, gaat Scott Thornbury ervan uit dat de overeenkomsten met taakgericht leren van talen (zoals Spaans) erop wijzen dat Dogme waarschijnlijk voor vergelijkbare resultaten zorgt.

Voor- en nadelen van de Dogme benadering

Een pluspunt voor de trainer Spaans is dat voorbereiding vrijwel niet is vereist. Dat de studenten de verantwoording dragen voor hun eigen leerproces, kan erg motiverend werken. Voorspelbaar zijn de taallessen Spaans zo nooit. Dit zorgt voor spontane communicatie en de verveling krijgt geen kans. In een les volgens de Dogme-benadering is vrijwel elk item bespreekbaar. Dit zorgt ervoor dat studenten betrokken en alert blijven.

Daartegenover staat dat de studenten zich iets ongemakkelijk kunnen voelen als ze zo weinig begeleid worden door de trainer. Voor dit type onderwijs zijn ook niet alle taaldocenten Spaans voldoende flexibel. Een keerzijde kan zijn dat studenten zich vaak dienen voor te bereiden op een bepaald examen Spaans, terwijl het niet zeker is dat de daarvoor benodigde stof in de les aan de orde komt.

Growing Participator Approach (GPA)

Bedacht door wie en wanneer

The Growing Participator Approach (GPA) is ontwikkeld in 2007 door Language consultants Angela en Greg Thomson.

Kenmerken van de Growing Participator Approach (GPA)

Deze GPA-methode is een alternatieve kijk om een nieuwe taal (zoals het Spaans) te verwerven. Dat taal en cultuur niet los van elkaar kunnen worden gezien, is de primaire aanname van de GPA. Het gaat bij GPA om veel meer dan alleen het leren van het Spaans; het uiteindelijke doel is uitgroeien tot een volwaardige deelnemer aan het leven in de gastcultuur (van bijvoorbeeld Spanje). GPA gebruikt daarom de termen ‘groeiende deelnemers’ in plaats van ‘taallerenden’ en ‘verzorger’ in plaats van ‘leraren of docenten’. De Growing Participator Approach (GPA) vertoont overeenkomsten met, en is ook deels gebaseerd op, de Natural Approach (natuurlijke aanpak) van Stephen Krashen en Tracy Terrell.

De GPA-benadering bestaat uit zes fasen van activiteiten. De activiteiten worden uitgevoerd door de lerende met een verzorger uit Spanje. Begrip gaat voor productie. De focus ligt op de Spaanse woordenschat en de cultuur. Fase 1 is de hier-en-nu-fase. Deze duurt ruwweg 100 uur. In fase 1 concentreert de ‘groeiende deelnemer’ zich op het luisteren en het geven van non-verbale feedback.

Fase 2 van de leermethode is de ‘verhaalopbouwfase’. Deze duurt om en nabij 150 uur en de deelnemer begint het Spaans nu ook te produceren. In fase 3 van de methode ligt de nadruk op ‘gedeelde verhalen’. Dit zijn verhalen die over dagelijkse gebeurtenissen gaan, verhalen die tussen culturen gedeeld worden en verhalen die over gedeelde ervaringen gaan. Fase 4 is de fase van het zogenaamde ‘diepe delen’. De deelnemer en de verzorger beginnen nu meer diepgaande gesprekken over het leven in de Spaanse cultuur te voeren. In fase 5 van de methode beginnen deelnemers zich op het taalgebruik van de moedertaalsprekers Spaans te richten aan de hand van televisie, films, nieuws en literatuur. Het Spaans dat voor het werk nodig is, wordt ook geleerd. Fase 6 van de methode is de zogenaamde ‘zelfvoorzienende groeifase’. Deze fase heeft geen eindpunt. Hier gaat het om groei naast de formele taalsessies Spaans.

Populariteit

Er is nog weinig bekend over het succes omdat de methode van Thomson nog redelijk nieuw is. Deelnemers zijn enthousiast over deze methode.

Voor- en nadelen van de Growing Participator Approach

Met de GPA-benadering wordt een goede doorkijk geboden op het proces van de taalverwerving Spaans. De zes fasen van de methode bieden een duidelijk tijdspad en realistische doelstellingen. Er wordt door de lerende niet alleen kennis verworven van het Spaans, maar eveneens van de omgeving en de lerende verwerft daarnaast een nieuw sociaal netwerk.

Dat voor elke deelnemer of elke groepje deelnemers een ‘verzorger’ gevonden moet worden die veel tijd wil investeren, is een minpunt van deze methode.

Shadowing Technique

Bedacht door wie en wanneer

De Shadowing technique of Shadowing (‘schaduwen’) is bedacht in de vroege jaren 2000 door de Amerikaanse taalkundige en polyglot Prof. Alexander Argüelles.

Kenmerken van de Shadowing Technique

Shadowing is een methode die studenten zelfstandig kunnen gebruiken voor het verbeteren van de uitspraak en de intonatie (Spaans) en het verwerven van vloeiendheid in het spreken. De techniek van Shadowing is eenvoudig: de lerende luistert naar een audio-opname, bij voorkeur een dialoog en herhaalt wat hij of zij hoort. Bij de methode is het niet belangrijk om de Spaanse tekst te begrijpen; in de eerste plaats gaat het om de klanken van de te leren taal. Luisteren en herhalen wordt net zo vaak geoefend totdat het soepel gaat en de lerenden simultaan Spaans kunnen spreken met de opname. Na enige tijd zullen de lerenden een transcript gebruiken om te kunnen lezen (en te begrijpen) wat zij gezegd hebben. Zolang de boeken dialogen of delen met samenhangende teksten bevatten, zijn veel leerboeken geschikt voor deze methode. De Spaanse audio-opnames dienen idealiter wat boven het niveau van de lerende te zijn. De ideale lengte van een audio-opname is ongeveer één pagina, zonder kunstmatige pauzes in te lassen en op natuurlijke snelheid. De aanbeveling van Alexander Argüelles is lerenden om tijdens het spreken te lopen, het liefst buiten, en niet te zitten, doordat lichamelijke beweging de opname van de nieuwe taal (het Spaans) in het zenuwstelsel versterkt. Een andere reden is dat de studenten minder gauw afgeleid worden als zij in beweging zijn, waardoor het werken aan het Spaans aanzienlijk effectiever gaat.

Shadowing heeft veel overeenkomsten met de audiolinguale methode uit de vorige eeuw, maar het onderscheid is dat de audiolinguale methode gebruikmaakte van grammaticale driloefeningen in plaats van dialogen of samenhangende tekst. Het simultaan spreken is bij Shadowing ook anders.

Populariteit

De afgelopen jaren is veel onderzoek naar de techniek van Shadowing gedaan dat aantoont dat de leermethodiek niet alleen de uitspraak maar ook de luistervaardigheid sterk verbetert. Het algemene begrip van het Spaans wordt ook vergroot.

Voor- en nadelen van de Shadowing Technique

Shadowing heeft als praktisch pluspunt dat de methodiek in een groep lerenden kan worden toegepast, waarbij iedere deelnemer individueel actief aan de methodiek leren is. Het rendement is hoog.

De techniek heeft als nadeel is dat studenten het soms een beetje saai vinden om dezelfde Spaanse tekst steeds te blijven herhalen. De keuze van de teksten is dus erg belangrijk.

Total Physical Response (TPR^®)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse psycholoog James Asher ontwikkelde de taalverwervingsmethode Total Physical Response, ook wel TPR^® genoemd, in de jaren 60 van de vorige eeuw.

Kenmerken van Total Physical Response (TPR^®)

TPR^® is een taalleermethode (voor bijvoorbeeld Spaans) die van het principe uitgaat dat mensen leren door middel van beweging en handelingen. Al doende leert men, en wel op de manier zoals een kind de moedertaal leert. Ouders geven voortdurend opdrachten aan hun jonge kinderen en belonen hen als ze die opdrachten uitvoeren (“kijk naar mama”, “goed zo”). “Pak de lepel”, “Mooi!”, “Trek je schoentjes maar aan”, enz.). In de eerste plaats is het de bedoeling dat het kind begrijpt wat de ouder zegt, in een later stadium gaat het kind verbaal reageren. De luistervaardigheden Spaans zijn dus de basis, de spreekvaardigheden volgen daarna.

De methode van TPR^® past deze grondslagen van de moedertaalverwerving versneld toe bij het leren van het Spaans. De trainer geeft op een begrijpelijke en vriendelijke manier taken, bijvoorbeeld: “pak het boek” en doet de taken zelf voor; de lerenden doen deze taken na. Aanvankelijk wordt nog niet verwacht van de lerenden dat zij Spaans spreken; in een later stadium geven de lerenden de opdrachten. Bekende taken worden verder uitgebreid of deels gewijzigd.

Door het combineren van beweging en spraak, appelleert de methode van TPR^® aan beide hersenhelften. Daardoor kost het minder moeite om iets te leren en het geleerde Spaans beklijft ook beter.

Populariteit

De methode van TPR^® wordt vooral binnen het NT2-onderwijs gebruikt (Nederlands als tweede taal), zeker bij beginners en ook wel bij Engels taalonderwijs op de basisschool. Maar middelbare scholieren of volwassenen werken ook met veel plezier met de methode van Total Physical Response en behalen goede resultaten.

Voor- en nadelen van Total Physical Response

TPR^® heeft veel voordelen. Doordat lerenden veel begrijpelijke inbreng krijgen aangeboden in ‘chunks’ (woorden die bij elkaar horen), krijgen zij snel begrip van de nieuwe taal. Total Physical Response levert vlotte succeservaringen op, wat het plezier in leren bevordert. Dit zorgt voor stressvrij leren. In principe is TPR^® bruikbaar voor elk type doelgroep, ongeacht de achtergrond of de leeftijd en kan de leermethodiek ook in wat grotere klassen worden gebruikt. Het verworven Spaans wordt direct opgeslagen in het langetermijngeheugen van de student.

Dat niet alle taaluitingen in TPR^®-taken uit te drukken zijn, is de keerzijde van TPR^®. Daardoor werkt de methodiek tot op een bepaald niveau en is daarbij nog een andere methodiek nodig. Ook is de leermethode niet erg creatief. Studenten leren niet om ideeën, meningen en gevoelens in het Spaans uit te drukken.

De Directe Methode (Engels: Direct Method; DM)

Bedacht door wie en wanneer

Eind jaren tachtig van de negentiende eeuw bedacht de Duits-Amerikaanse taalkundige Maximilian Delphinius Berlitz de Directe Methode. Deze methode wordt ook wel ‘de natuurlijke benadering’ genoemd. Deze methode is ontwikkeld als reactie op de dominante grammatica-vertaalmethode.

Kenmerken van de Directe Methode (DM)

Er ontstond een Reformbeweging omstreeks het jaar 1900 met nieuwe visies over leren dat zelfontdekkend en inductief diende te zijn. Deze Reformbeweging ging overigens niet alleen over het leren van vreemde talen, maar eveneens over voeding, kleding, natuurgeneeskunde en naturisme. De mensen streefden, net zoals in de jaren zestig van de vorige eeuw, rond het jaar 1900 naar meer natuurlijke leefwijzen en bevrijding van keurslijven. In het taalonderwijs kwam veel aandacht voor de ‘levende’, gesproken taal, waarbij grammatica meer inductief werd geleerd, met behulp van voorbeeldzinnen. De taalregels moesten studenten hieruit afleiden. Er waren veel mondelinge oefeningen met veel aandacht voor de uitspraak van de vreemde taal (zoals het Spaans). Studenten werden aangemoedigd vaak Spaans te praten. Dat de les in het Spaans werd gegeven, was ook een nieuw verschijnsel. Tijdens de les werd nadrukkelijk niet vertaald. Het aanleren van (Spaanse) vocabulaire gebeurde aan de hand van voorbeelden en afbeeldingen. Lerenden boden abstracte vocabulaire aan om ideeën te laten associëren.

Populariteit

Deze vernieuwingsgolf van begin twintigste eeuw ebde weg, mede onder invloed van de crises en oorlogen, om weer een andere vorm te vinden in de jaren zestig.

Taleninstituten zoals Berlitz en Interlingua werken nog altijd met een (moderne versie van) de Directe Methode.

Voor- en nadelen van de Directe Methode

Dat de Directe Methode een vrij natuurlijke manier van leren is, is het grote pluspunt. Er wordt veel aandacht geschonken aan luisteren en spreken. Hierdoor ontwikkelen studenten zelfvertrouwen en vloeiendheid in het Spaans. De methode kent echter ook nadelen. De Directe Methode besteedt nauwelijks aandacht aan schrijfvaardigheid (Spaans) en weinig aandacht aan lezen in de vreemde taal. Deze leermethode biedt voor de meer gevorderde lerende Spaans te weinig uitdaging. Voor langzaam lerende studenten is de Directe Methode ook niet heel geschikt, doordat de leermethode van een dynamische inzet van de studenten uitgaat.

De Manesca-methode (Engels: Manesca Method)

Bedacht door wie en wanneer

In 1835 publiceerde Jean Manesca An Oral System of Teaching Living Languages Illustrated by a Practical Course of Lessons in the French through the Medium of the English (“Een mondelinge methode voor het onderwijzen van levende talen, aan de hand van een praktische cursus Frans door middel van het Engels”). In januari 2015 is An oral system of teaching living languages in herdruk gegaan.

Kenmerken van de Manesca-methode

Manesca gaat van hetzelfde principe uit als waar de Natural Approach (‘natuurlijke aanpak’) voor staat: de beste manier om talen te leren, is de manier waarop een kind zijn moedertaal leert. Het leren van een taal (zoals Spaans) dient veilig en gemakkelijk te zijn. Manesca wil om die reden niet met abstracte regels en lijstjes met Spaanse woorden werken die uit het hoofd geleerd moeten worden.

De Manesca-methode staat bekend als de vroegst bekende, volledige taalcursus. De leermethode is gebaseerd op het werken met een groep studenten en een trainer Spaans, die één Spaans nieuw woord tegelijk introduceert. Bij elk woord hoort een specifieke beweging. Het Spaanse woord en deze beweging worden vervolgens door de studenten afzonderlijk herhaald. Door deze herhaling onthouden de studenten de Spaanse woorden, zonder dat uit het hoofd geleerd hoeft te worden. Deze woorden worden stap voor stap zinnen en weer variaties op de Spaanse zinnen. De Spaanse spelling wordt in een later stadium met leesteksten aangeboden.

De methode van Jean Manesca is al enkele jaren later overgenomen en aangepast door grammaticaschrijver en taaldocent de Duitse grammaticaschrijver en taaldocent Heinrich Gottfried Ollendorff en wordt ook wel de Ollendorff-methode genoemd.

Populariteit

Jean Manesca is twee jaar na publicatie van zijn methode overleden. Het werk van Jean Manesca is overgenomen en aangepast door anderen, onder andere door Ollendorff. Een groot deel van de ideeën van Jean Manesca zijn nog actueel en worden nog steeds in het moderne vreemdetalenonderwijs gebruikt.

Voor- en nadelen van de Manesca-methode

De combinatie van spreken en bewegen, waardoor het fysieke geheugen wordt aangesproken en de geleerde stof gemakkelijker en langduriger door de lerenden wordt onthouden, is de sterke kant van de Manesca of Ollendorff-leermethode. Wat daar eveneens aan bijdraagt, is het vele herhalen. Het feit dat het wat saai kan zijn om steeds dezelfde Spaanse woorden en zinnetjes te blijven herhalen, kan door lerenden als een minpunt worden gezien.

Silent Way

Bedacht door wie en wanneer

The Silent way (‘de stille manier’) is ontwikkeld in het jaar 1963 door de Egyptenaar Caleb Gattegno.

Kenmerken van de Silent Way

The Silent Way is een manier om een taal te leren (bijvoorbeeld Spaans) die stilte gebruikt als instructiemiddel. De autonomie van de lerende en diens actieve deelname is het uitgangspunt van Caleb Gattegno’s methode.

Een combinatie van stilte en gebaren wordt gebruikt door de taaldocent Spaans om de aandacht van de lerenden te trekken, reacties uit te lokken en hen aan te moedigen om foutjes te corrigeren. Aan de uitspraak (Spaans) wordt veel tijd besteed.

Gattegno, die wiskundige was, vond het belangrijk om les te geven op een wijze die efficiënt was voor de voorraad energie van de lerenden. Hij kwam erachter dat het relatief weinig energie kost om een visueel of auditief beeld te onthouden, veel minder dan wanneer we proberen om dingen uit het hoofd te leren. Caleb Gattegno betoogde dat de taaldocenten niet zozeer dienen te streven naar het overbrengen van kennis, maar het bewustzijn dienen aan te spreken, want alleen het bewustzijn maakt het mogelijk om iets te leren.

The Silent Way van Gattegno gebruikt onder andere staven met verschillende kleuren (zogenaamde cuisenaire-staven), die voor allerlei dingen kunnen worden gebruikt. De methode maakt eveneens gebruik van Words in Colour. Words in Colour is een kleurenkaart voor geluiden waarin elke kleur een specifieke klank van het Spaans vertegenwoordigt, gekleurde woordgrafieken om aan zinnen te werken en gekleurde grafieken die worden gebruikt om spelling te leren.

Populariteit

Gattegno’s ideeën zijn wel van betekenis geweest, voornamelijk bij het leren van de uitspraak, hoewel The Silent Way in de originele vorm niet veel wordt toegepast.

Voor- en nadelen van de Silent Way

Dat zijn benadering voor de student niet-bedreigend is, die tenslotte als autonoom gezien wordt, is de sterke kant van de methodiek van Gattegno. In feite is de trainer Spaans aan de student dienstbaar, niet omgekeerd. The Silent Way stimuleert het leren van het Spaans op een natuurlijke wijze. Het geleerde wordt doorgaans goed verwerkt en onthouden door taallerenden uit te dagen nieuwe dingen te ontdekken. De studenten ‘mogen’ foutjes maken. Dit draagt bij aan het leerproces.

Het feit dat sommige studenten wat meer begeleiding nodig hebben dan de methode voorstaat, kan een nadeel zijn. Een lerende zou gefrustreerd kunnen worden door het gebrek aan inbreng van de docent Spaans. Het werken met kleuren en grafieken heeft als limiterende factor dat de nieuwheid er snel af is, waardoor het effect van de methode verdwijnt.

TPR Storytelling

Bedacht door wie en wanneer

TPR Storytelling of ‘TPRS’ houdt in Teaching Proficiency through Reading and Storytelling. De methode van TPR Storytelling is ontwikkeld door Blaine Ray in 1990, een Amerikaanse docent Spaans, en komt uit de TPR-techniek (Total Physical Response) voort.

Kenmerken van TPR Storytelling

TPRS is een taalverwervingsmethode die verhalen gebruikt om een vreemde taal (bijvoorbeeld Spaans) te leren. Het uitgangspunt van TPRS is natuurlijke taalverwerving: de nieuwe taal leren zoals kinderen hun moedertaal leren. Om dit te bereiken, worden de studenten blootgesteld aan een grote hoeveelheid begrijpelijke input. Door de docent Spaans wordt een verhaal verteld waarin nieuwe Spaanse woorden meerdere keren voorkomen. De verhalen zijn interessant of humoristisch en nooit te lang. De lerenden ontspannen zich omdat de verhalen relatief gemakkelijk te begrijpen zijn. Op deze manier worden woorden en structuren van het Spaans ongemerkt opgeslagen in het langetermijngeheugen van de lerende. De taaltrainer wijst de lerende op grammaticale fenomenen van het Spaans, zonder dat studenten regels van het Spaans uit het hoofd hoeven te leren.

Na een poosje zal de lerende ‘vanzelf’ Spaans beginnen te spreken en de Spaanse grammaticale structuren nadoen. Dit is een natuurlijk proces. Een variant hierop is om met een groep lerenden een verhaal op te bouwen. De trainer Spaans schrijft hierbij eerst nieuwe woorden en structuren op een bord of flipchart, met de Spaanse vertaling erbij, om vervolgens een verhaal te maken met de lerenden. Tot slot vertellen de lerenden het verhaal na. Een belangrijk onderdeel van TPR Storytelling is lezen in de Spaanse taal, omdat dit voor input zorgt. Schrijven in het Spaans volgt daarna.

Populariteit

Er zijn veel onderzoeken gedaan die uitwijzen dat TPR Storytelling een geslaagde manier is om een taal te verwerven. Er zijn wel randvoorwaarden: de taaldocent moet goed getraind zijn en de setting moet geschikt zijn.

Voor- en nadelen van TPR Storytelling

Het is een laagdrempelige wijze van taalverwerving en de geleerde stof wordt goed onthouden. Omdat TPRS eveneens de creatieve intelligentie aanspreekt, is TPRS een breinvriendelijke leermethode. Het is prettig voor de studenten en het is niet moeilijk om de aandacht erbij te houden. Voor studenten werkt het zeer motiverend om zelf verhalen te verzinnen.

Een nadeel is dat TPRS veel voorbereiding van de taaltrainer vraagt.

De Rosetta Stone methode

Bedacht door wie en wanneer

De Rosetta Stone-methode is naar de Steen van Rosetta vernoemd, een steen met een tweetalige tekst die in Egypte werd ontdekt, met behulp waarvan uiteindelijk de hiërogliefen ontcijferd zijn. Rosetta Stone is ook de naam van het softwarebedrijf dat de taalcursussen aanbiedt. De eerste versie van deze methode is uitgebracht in 1996.

Kenmerken van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone cursus is een methode om achter een computer een vreemde taal (bijvoorbeeld Spaans) te leren. De taalcursussen van Rosetta Stone zijn beschikbaar in ruim dertig talen en de cursussen zijn ook vanuit elk van deze talen te volgen.

De Rosetta Stone-methode is een communicatieve methode, die de wijze nabootst waarop een kind zijn of haar moedertaal leert. Dat wil zeggen ‘leren door middel van onderdompeling’, door veel te luisteren en na te zeggen. Het programma gebruikt hier stemmen van moedertaalsprekers Spaans alsook foto’s voor voor het overbrengen van de betekenis van nieuwe (Spaanse) woorden. Er is een spraakherkenningsprogramma. Dit programma registreert de Spaanse uitspraak en maakt hier een schematische weergave van. Dit maakt het mogelijk voor de gebruiker om de uitspraak met die van moedertaalsprekers Spaans (native speakers) te vergelijken. Door de voorbeeldstem iets langzamer te laten praten en vervolgens veel na te spreken, kan uitspraakverbetering behaald worden.

Voor de schrijfvaardigheden Spaans van de studenten zijn er dictee-oefeningen. De software van de methode controleert de Spaanse spelling en grammatica en geeft eventuele fouten aan met de mogelijkheid om deze fouten van de studenten te corrigeren.

Het programma van Rosetta Stone biedt eveneens leesteksten. Deze gaan over dagelijkse onderwerpen, ideeën en activiteiten.

Populariteit

De methode van Rosetta Stone wordt wereldwijd veelvuldig toegepast en niet door de minsten. Onder andere het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse zaken en de NASA maken er gebruik van. In ons land wordt de methode van Rosetta Stone door een aantal ministeries en veel universiteiten en hogescholen gebruikt, alsook door sommige internationale bedrijven.

Voor- en nadelen van de Rosetta Stone methode

De methode van Rosetta Stone is heel eenvoudig in gebruik en kan op ieder moment door de lerende worden gebruikt. De lerende kan zelf bepalen welke onderdelen van de leermethode wat meer of minder aandacht kunnen gebruiken. Veel mensen vinden het prettig om met de leermethode te werken. Voor onderwijsinstellingen kan de Rosetta Stone-methode een oplossing bieden bij een gebrek aan trainers. Dat er geen trainer is die studenten motiveert of iets extra’s kan bieden, is een minpunt van de methode van Rosetta Stone.

De Pimsleur methode

Bedacht door wie en wanneer

De taalcursussen van Pimsleur zijn ontwikkeld door Amerikaans taalkundige Dr. Paul M. Pimsleur. Zijn eerste taalcursus was een cursus Grieks, die hij op de markt bracht in 1963.

Kenmerken van de Pimsleur methode

De methode van Pimsleur is een Amerikaans computerprogramma om vreemde talen (bijvoorbeeld Spaans) te leren.

Deze cursus bestaat uit zinnetjes/dialoog die door studenten daarna worden nagesproken en herhaald. De Spaanse voorbeeldzinnen zijn ingesproken door native speakers (moedertaalsprekers). De cursus is op herhaling, anticipatie, woordenschat en wederom herhaling gebaseerd. De lessen bieden een audio-opname van een half uur die nieuwe vocabulaire en structuren in het Spaans bevat. De methode van Pimsleur legt de grammaticale structuur van het Spaans niet apart uit maar biedt deze aan via uitbreiding van, en variaties op, de zinnen.

Dr. Pimsleur heeft onderzoek gedaan naar het meest optimale interval waarin geleerde informatie van het kortetermijngeheugen overgaat naar het langetermijngeheugen. In de Pimsleur taalcursussen is dit (gemiddelde) interval verwerkt.

Populariteit

Onder meer in de Verenigde Staten worden de Pimsleur cursussen gebruikt en de ervaringen met de methode lopen uiteen. Over het algemeen zijn de gebruikers tevreden over de aangeleerde uitspraak van het Spaans.

Voor- en nadelen van de Pimsleur methode

Omdat de insprekers van de zinnen native speakers zijn en op een natuurlijke manier Spaans spreken en in een normaal tempo, werkt de Pimsleur-methode zeer goed om de uitspraak te verbeteren.

Het feit dat er niets wordt uitgelegd, is een nadeel van de methode. De gebruikers leren geen bouwstenen om zelf Spaanse zinnen te maken, maar moeten het met duizenden voorbeeldzinnetjes doen die worden ingeprent.

De Michel Thomas methode

Bedacht door wie en wanneer

De Michel-Thomas-methode is bedacht, niet verrassend, door Michel Thomas (geboren als Moniek Kroskof); een genaturaliseerde Amerikaandie oorspronkelijk in Polen is geboren. Kort na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde hij zijn methode in een eigen taleninstituut in Beverly Hills in Los Angeles, met beroemdheden zoals Barbra Streisand, Diana Ross, Mel Gibson, Emma Thompson, Bob Dylan en Pierce Brosnan in zijn klantenkring.

Kenmerken van de Micheal Thomas methode

Het uitgangspunt van Michel Thomas was dat iemand alleen in staat is om te leren als hij of zij stressvrij is. Hij begon met de lerenden duidelijk te maken dat ze zich geen zorgen hoefden te maken dat ze iets zouden vergeten.

De cursussen van Michel Thomas zijn audiolessen (Spaans), ingesproken door twee stemacteurs; een vrouwelijke stemacteur en een mannelijke stemacteur. De setting is bij Michel Thomas een virtuele klas, waarbij de student als de derde student fungeert. De student luistert mee met de les van de stemacteurs. Als een vraag aan de acteurs gesteld wordt, is het de bedoeling dat de cursisten op pauze drukken en eerst zelf de vraag beantwoorden. Er wordt geen huiswerk gegeven en er hoeft niet uit-het-hoofd te worden geleerd. De les wordt in kleine delen opgebouwd en Spaanse lesstof die nieuw is, wordt afgewisseld met Spaanse lesstof die al bekend is. Bij de Michel Thomas-methode is de uitleg steeds in het Engels. Er wordt op eventuele verbanden tussen de Engelse taal en het Spaans gewezen. Er wordt ook grammaticale uitleg gegeven. Eerst wordt makkelijke stof aangeleerd, moeilijkere stof wordt pas aangeboden nadat de studenten Spaans het voorgaande hebben begrepen en geleerd. Naast Spaanse woorden en zinnen in de doeltaal worden ook bouwstenen geleerd. Hiermee kan de student zelf zinnen maken. Ook maakt de leermethode gebruik van flashcards waarmee lerenden zelf hun woordenschat Spaans kunnen toetsen en online oefeningen kunnen maken om hun eigen voortgang te meten.

Populariteit

Veel lerenden vinden de methode van Michel Thomas prettig werken en ze zijn tevreden over de uitleg van de structuren van het Spaans. De studenten die al wat verder gevorderd zijn, vinden de cursussen wat minder leerzaam.

Voor- en nadelen van de Micheal Thomas methode

De cursus traint uitspraak alsook luistervaardigheid Spaans op een efficiënte manier en is heel toegankelijk. Het feit dat de cursussen Spaans niet in schrijfvaardigheid voorzien, is een nadeel van de methode van Michel Thomas. Ook is er geen echte interactie, omdat het een audiocursus betreft.

De Assimil methode

Bedacht door wie en wanneer

Assimil is een Frans bedrijf, dat in 1929 is opgericht door polyglot en schrijver Alphonse Chérel. Dit bedrijf maakt en publiceert taalcursussen en het begon met het eerste boek Anglais sans Peine.

Kenmerken van de Assimil methode

Letterlijk betekent ‘assimileren’: ‘opgaan in de groep, mengen met’, wat wel een hooggegrepen streven voor een taalcursus (zoals Spaans) is. De Assimil-taalcursussen zijn zelfstudielessen die bestaan uit een lesboek Spaans, audio-CD’s alsook een USB-stick. De gebruiker besteedt ongeveer twintig minuten per dag aan de taalcursus.

De lessen bestaan uit Spaanse dialogen die beluisterd, nagesproken en gelezen worden. De Spaanse vertaling staat naast deze dialoog, samen met grammaticale uitleg. Voor het oefenen van de uitspraak, maakt de Assimil-methode gebruik van zinnen die door native (moedertaal) speakers zijn ingesproken en die de lerenden daarna herhalen. De opbouw is van receptief naar productief: in de eerste les wordt nog geen taalproductie van de lerenden verwacht; dit komt pas na ongeveer vijftig taallessen.

Populariteit

De cursussen van Assimil zijn vrij populair. Ze zijn relatief voordelig en er is een ruim aanbod aan verschillende talen.

Voor- en nadelen van Assimil

Het voordeel van de methode van Assimil is dat de cursist Spaans op zijn of haar eigen tempo kan leren wanneer dit het beste uitkomt. Het nadeel hierbij is, wat geldt voor alle computertaalcursussen, dat de gebruikers aan zichzelf zijn overgeleverd. Er is geen trainer Spaans om de lerenden te motiveren of te begeleiden.