Cursus Spaans voor Managers

Audio-Lingual Method (ALM) (Army Method/New Key)

Bedacht door wie en wanneer

De audiolinguale methode was al in de jaren 40 en 50 van de vorige eeuw in Engeland en Amerika ontwikkeld, onder meer door de Amerikaanse taalkundige Leonard Bloomfield. Doordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, werd het noodzakelijk om (Amerikaanse) soldaten van elementaire verbale communicatieve vaardigheden te voorzien. Vanwege de invloed van het leger stond deze audiolinguale methode ook bekend als de ‘legermethode’.

Kenmerken van de Audio-Lingual Method (ALM)

De audiolinguale methode kun je als een reactie op de grammatica-vertaalmethode zien. Een nieuw verschijnsel was dat de les geheel in de doeltaal (bijvoorbeeld Spaans) plaatsvond. De belangrijkste vaardigheden zijn spreken en luisteren (in het Spaans) en (Spaanse) grammaticale structuur worden door middel van mondelinge structuuroefeningen geleerd. Het doel is vrijwel zonder fouten Spaans kunnen spreken en kunnen verstaan, wat begint bij een Spaanssprekende leren naspreken. Herhaling is het middel hiervoor; er wordt gewerkt met driloefeningen om Spaanse zinnen en structuren goed aan te leren, zodat reacties spontaan en automatisch gaan worden. De taaltrainer Spaans kan bijvoorbeeld een bepaalde zin 10 keer herhalen en dan een extra Spaans woord hieraan toevoegen. Bij de audiolinguale methode wordt vaak gewerkt in zogenaamde talenpractica, waarbij studenten Spaans een hoofdtelefoon op hebben en zinnen beluisteren en deze zinnen nazeggen. Geschreven Spaans komt pas aan bod als het mondelinge Spaans inmiddels vertrouwd is geworden. Wel worden afbeeldingen gebruikt voor het introduceren van nieuwe woorden in het Spaans.

Populariteit

In ons land werd de audiolinguale methode pas geïntroduceerd omstreeks 1970 toen de Mammoetwet van kracht werd. Al gauw waren er bezwaren tegen de betekenisloze drills. De techniek wilde wel eens haperen. De talenpractica raakten hierdoor vrij gauw in onbruik. In plaats hiervan maakte men de voor mondeling gebruik bedoelde structuuroefeningen schriftelijk. Schrijvers van leerboeken namen de markt weer over en boden weer expliciete grammaticaregels aan. Toch liet de audiolinguale methode wel sporen na. Nu was alom aanvaard dat het bij het leren van de taal (zoals Spaans) niet om het uit het hoofd leren van de regels van de (Spaanse) grammatica gaat, maar om het te gebruiken. Luistervaardigheid (Spaans), die vóór 1970 voor veel docenten niet bestond, was ontdekt.

Voor- en nadelen van de Audio-Lingual Method

De audiolinguale methode is effectief voor beginnende studenten Spaans. Direct van het begin wordt een juiste uitspraak Spaans aangeleerd. De audiolinguale methode is een docentgestuurde methode en en biedt daardoor een snelle en efficiënte overdracht van kennis. De methode kan ook worden toegepast bij grotere groepen.

Deze docentgestuurde kant is tegelijkertijd een nadeel; er wordt geen eigen input van de studenten verlangd, waardoor het gevaar van enige passiviteit en onvoldoende betrokkenheid en motivatie op de loer ligt. Een bijkomend bezwaar van de audiolinguale methode is dat de geoefende driloefeningen niet zo eenvoudig zijn om te zetten in levend taalgebruik Spaans.

GoldList Method (GLM)

Bedacht door wie en wanneer

De GoldList Method (‘gouden lijst-methode’) is ontwikkeld door David J. James, alias Viktor Dmitrievitch Huliganov of Uncle Davey.

Kenmerken van de GoldList Method (GLM)

Deze GoldList Method is een methode om woorden of zinnen (bijvoorbeeld in het Spaans) op een zodanige manier wijze te leren dat ze worden opgeslagen in het langetermijngeheugen van de lerende. Deze methode werkt middels zelfgeschreven woordenlijsten (Spaans) die worden herhaald na verloop van tijd. De opgeschreven Spaanse woorden en zinnen worden hardop gelezen door de lerende. De woorden of zinnen en zinnen uit het hoofd te leren, is niet de bedoeling, maar door de blootstelling gaat dit automatisch. Bij de GoldList-methode wordt de woordenlijst steeds herzien; Spaanse woorden die geleerd zijn, gaan van de woordenlijst af, Spaanse woorden die nog steeds problemen opleveren, blijven op de lijst op de woordenlijst staan.

Populariteit

Aanhangers van de GoldList-methode stellen dat deze woorden op de woordenlijst of zinnen spontaan in het langetermijngeheugen van de student worden opgeslagen, iets dat door geheugenwetenschappers wordt bestreden. Volgens deze geheugenwetenschappers wordt kennis in het algemeen onthouden als deze relevant en van betekenis is. Deze methode kan dus alleen werken voor Spaanse woorden die betekenisvol en relevant zijn voor de lerende.

Voor- en nadelen van de GoldList Method

Bij mensen die het fijn vinden om bijvoorbeeld Post-its^® als geheugensteun te gebruiken, kan deze GoldList-methode goed functioneren. Omdat het fysieke deel van het geheugen door het schrijven meewerkt en aangesproken wordt, werkt het met de hand schrijven beter dan typen of, redelijk zinloos: een fotootje maken. Een minpunt van deze leermethode is het ontbreken van context. Taal bestaat uiteraard uit veel meer dan een verzameling losse woorden of zinnen. Deze methode is daarnaast bijzonder tijdrovend; er moeten steeds met de hand geschreven lijsten worden aangelegd.

De Natural Method

Bedacht door wie en wanneer

De Natural Method, ook de Natural Approach (de ‘natuurlijke aanpak’) genoemd, is door de Amerikanen Tracy Terrell en Stephen D. Krashen ontwikkeld in 1983.

Kenmerken van de Natural Method

De Natural Method richt zich op een natuurlijke manier van het verwerven van de taal (zoals bijvoorbeeld Spaans). Op de wijze waarop iemand als kind zijn of haar moedertaal leerde spreken, probeert de methode het Spaans aan te leren. Op die wijze leert men onbewust ook de taalregels van het Spaans. Alleen het Spaans met de nodige visuele hulpmiddelen wordt hiervoor gebruikt. Het streven is een leeromgeving zonder stress. De studenten worden blootgesteld aan een aanzienlijke hoeveelheid begrijpelijke input. Bij de deze methode wordt de taalproductie Spaans niet geforceerd, maar mag spontaan ontstaan. De methode legt de nadruk op communicatie en niet zo zeer op expliciete Spaans grammatica en het corrigeren van vormfouten.

Als de lerende wordt ondergedompeld in het Spaans, is de methode het meest effectief. Om ervoor te zorgen dat de studenten plezier van de ervaringen hebben, moeten de activiteiten die in het Spaans worden aangeboden, stimulerend zijn.

De Natural Method lijkt vrij veel op de Directe Methode. Beide methoden zijn gebaseerd op het idee van natuurlijke taalverwerving; het onderscheid is dat de Directe Methode meer de focus op de praktijk legt en de Natural Method meer op blootstelling aan taalinput en het verminderen van spreekangst.

Populariteit

Het is veelvuldig aangetoond dat onderdompeling een zeer effectieve methode is. Doordat de natuurlijke aanpak vrij eenvoudig te begrijpen is, is de methode een populaire wijze van lesgeven bij taaldocenten Spaans. Minpunten heeft de natuurlijke aanpak ook. De nadruk wordt voornamelijk op het impliciet aanleren van de grammatica van het Spaans gelegd. De studenten zouden inderdaad leren om te communiceren, maar blijven hangen in een wat gebrekkige, vereenvoudigde versie van de taal door onvoldoende kennis van de grammatica van de taal.

Voor- en nadelen van de Natural Method

Om op een natuurlijke manier een taal aan te leren, wordt prettig gevonden. Lerenden krijgen de kans voor het opbouwen van een persoonlijke band met het Spaans. Doordat de studenten niet ‘uit het hoofd hoeven te leren’, beklijft het geleerde voor een langere tijd.

Doordat er vrijwel geen druk ligt op de taalproductie, kan het nadeel zijn dat het langer duurt voor er resultaten geboekt worden. Ook bereidt de methode lerenden niet per se op een bepaald Spaans examen voor.

Structurele Aanpak

Bedacht door wie en wanneer

De Structural Approach (afgekort SA) oftewel ‘Structurele Aanpak’ is door Charles Carpenter Fries en Robert Lado in de jaren 50 ontwikkeld.

Kenmerken van de Structurele Aanpak (SA)

De Structurele Aanpak is een taalverwervingsmethode met als doel studenten vertrouwd te maken met de fonologische en grammaticale structuur van de doeltaal (bijvoorbeeld het Spaans). De Structurele Aanpak staat voor dat het beheersen van deze structuren meer oplevert dan het verwerven van woordenschat Spaans. Bij de methode gaat het om het kunnen herkennen en toepassen van vaste combinaties van Spaanse woorden en woordgroepen in de correcte woordvolgorde. Deze combinaties van woorden worden aan de student aangedragen in herkenbare situaties middels visualisatie, gezichtsuitdrukking, dramatisering en handelingen. De taalstructuren die het meest gebruikt worden, worden het eerst geleerd. De mondelinge vaardigheden Spaans (luistervaardigheden en spreekvaardigheden) worden hier in eerste instantie bij gebruikt; leesvaardigheden en schrijfvaardigheden volgen hieruit. Bij het aanleren en verbeteren van de productieve vaardigheid Spaans (spreekvaardigheden en schrijfvaardigheden), krijgt de grammatica een grote plek. De Structurele Aanpak wordt ook wel Structural-Situational Approach (structurele-situationele benadering) en de Structural-Oral-Situational Approach (structurele-mondeling-situationele benadering) genoemd.

Populariteit

In de jaren vóór 1970 werd de Structurele Aanpak op vrij grote schaal toegepast om Engels te leren in Engelssprekende landen, voormalige Britse koloniën en in Maleisië.

Voor- en nadelen van de Structurele Aanpak

Dat de lerenden de Spaanse taal op een nauwkeurige manier leren, is de sterke kant van de Structurele Aanpak. De studenten krijgen inzicht in de grammatica van het Spaans en ze leren eveneens in welke situatie bepaalde Spaanse woorden en woordcombinaties wel of niet passend zijn. De methode van de Structural Approach gebruikt de taal van alle dag. Nadelen heeft de Structural Approach ook. De manier van werken kost tamelijk veel tijd en levert niet onmiddellijk ervaringen van succes op. De eigen inbreng van studenten is beperkt; de methode is niet erg creatief.

Communicatief taalonderwijs (Engels: Communicative Language Teaching; CLT)

Bedacht door wie en wanneer

Het communicatief Taalonderwijs (Engelse naam: Communicative Language Teaching; CLT), ook wel ‘De Communicatieve benadering’ (Engelse naam: Communicative Approach; CA) genoemd, is in de jaren zestig van de vorige eeuw ontstaan onder invloed van de ideeën van Noam Chomsky, die de nadruk legde op competenties bij het leren van een taal. Amerikaans taalkundige Dell Hymes was de grondlegger in 1966 van het concept communicatieve vaardigheden.

Kenmerken van Communicatief taalonderwijs (CLT)

Het communicatief talenonderwijs gaat uit van de gedachte dat interactie het uiteindelijke streven is bij het leren van een vreemde taal (zoals Spaans).

De studenten leren middels CLT-technieken het Spaans in de praktijk te brengen door de interactie onderling en de taaldocent Spaans. Teksten in het Spaans of ander materiaal uit de werksituatie of het dagelijks leven worden gebruikt. Het Spaans wordt zowel tijdens en ook buiten de les gebruikt.

Studenten praten over persoonlijke gebeurtenissen met medestudenten en de taaltrainer Spaans draagt onderwerpen aan buiten het gebied van de traditionele grammatica, om de taalvaardigheid Spaans in allerlei soorten realistische situaties te oefenen. De Spaanse grammatica wordt inductief onderwezen, dit betekent aan de hand van de praktijk, waaruit de regel volgt.

Bij CLT zijn docenten Spaans echt trainers, die de lerenden helpen te communiceren in het Spaans.

Populariteit

Het communicatief taalonderwijs werd heel populair in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw, deels doordat de traditionele taalonderwijsmethodes niet zo succesvol waren gebleken. Door de verdere eenwording van Europa ontstond een grotere behoefte om talen te leren op een wijze die meteen toepasbaar was.

Voor- en nadelen van Communicatief taalonderwijs

De CLT (communicatief taalonderwijs) heeft veel voordelen. Studenten ‘kunnen’ al snel ‘iets’ in het Spaans; deze methode van leren is studentgericht en functioneel. Door het gebruik van authentieke materialen, leren studenten de Spaanse woorden die voor hen nodig zijn. De methode is efficiënt. Voor de lerenden werkt dit stimulerend doordat zij vlug succeservaringen hebben. Foutjes mogen worden gemaakt; de taalvaardigheid wordt al doende geleerd en daarna geperfectioneerd. Een nadeel van deze communicatieve benadering is dat voor grammatica, vocabulaire dat niet direct toepasbaar is en de uitspraak minder aandacht wordt besteed. De voorbereiding en de planning vereist veel meer tijd van de trainer en vraagt een actieve deelname van studenten. Voor een aantal studenten is deze manier van een taal leren ongewoon of moeilijk, afhankelijk van hun achtergrond. CLT (communicatief taalonderwijs) traint vaardigheden; het gaat om de functie en in mindere mate om de vorm en de methode biedt als leermethode geen samenhangend geheel.

Grammatica-/vertaalmethode (GVM) (Engels: Grammar-Translation Method; GTM)

Bedacht door wie en wanneer

Het taalonderwijs was in de 18^de en de 19^de eeuw vooral op praktisch taalgebruik gericht. Er word geleerd om gebruiksklare zinnetjes, idiomatische uitdrukkingen, dialogen, lijsten met woorden enzovoort na te spreken, uit het hoofd te leren en vervolgens op te zeggen. Een Duitse docent Frans en Italiaans en eveneens schrijver van lesboeken; Johann Valentin Meidinger, deed dit op een andere manier. Omstreeks het jaar 1783 ontwikkelde Meidinger een methode waarin de grammatica centraal stond. Meidinger wordt als de grondlegger gezien van de zogenaamde grammatica-vertaalmethode (Engels: Grammar-Translation Method, afgekort GTM).

Kenmerken van de Grammatica-/vertaalmethode (GVM)

Deze methode was op het onderwijs in het Latijn gebaseerd; de taal van religie, cultuur en wetenschap. Het onderwijs in het Latijn was uiteraard gericht op geschreven teksten van klassieke schrijvers en geheel gericht op grammatica en vertalen (van bijvoorbeeld Spaans). Dat werd destijds beschouwd als een degelijke en wetenschappelijke aanpak. De Grammatica-/vertaalmethode gaat van de analyse van taalvormen en taalstructuren (van bijvoorbeeld Spaans) uit waarbij studenten inzicht ontwikkelen. De lees- en schrijfvaardigheid Spaans dus belangrijk bij de Grammatica-vertaalmethode. Literatuur, vertalen en uit het hoofd leren van woordenlijsten krijgen de nadruk. De docenten dragen kennis Spaans over, de lerenden memoriseren.

Populariteit

Hoewel al vanaf halverwege de negentiende eeuw ook tegengeluiden te horen waren, heeft tot recente datum de grammatica-/vertaalmethode een grote invloed gehad op het talenonderwijs.

Voor- en nadelen van de Grammatica-/vertaalmethode

De methode is een aardige mentale training aan mensen die het een uitdaging vinden om dingen uit het hoofd te leren. Ook biedt de methode inzichten in de structuur van de Spaanse taal, vanwege de nadruk die gelegd wordt op de grammatica.

Aan de methode kleven echter meer keerzijden dan positieve kanten. Het grootste nadeel is dat de spreek- en luistervaardigheid Spaans behoorlijk achterblijft, waardoor de geleerde taal zelfs na jaren studeren nauwelijks mondeling kan worden toegepast. Omdat het over het algemeen gaat om literair taalgebruik, staat de methode ver van het dagelijks gebruik van het Spaans af, ook in de context die wordt aangeboden. Bij het leren in groepsverband geeft de leermethode geen mogelijkheid tot differentiatie of tot een eigen creatief leerproces bij de studenten. De lerenden zijn slechts toehoorders en uitvoerders.

Onderdompeling (Engels: immersion)

Bedacht door wie en wanneer

Onderdompeling (In het Engels: language immersion) wordt wereldwijd gebruikt sinds de jaren 70, en dan met name op middelbare scholen waarbij een vak (bijvoorbeeld het vak wiskunde) in de vreemde taal wordt onderwezen. In Nederland is de methode van ‘onderdompeling’ ook wel bekend als de methode die wordt gebruikt bij onze collega’s van Taleninstituut Regina Coeli in Brabant, ook wel ‘de nonnen van Vught’ genoemd. De methode van ‘onderdompeling’ is daar in 1963 ontstaan met Franse nonnen die taalles Frans gaven aan rijke dames uit Vught.

Kenmerken van onderdompeling

De methode van onderdompeling behelst dat degene die de taal (zoals het Spaans) leert, direct vanaf het eerste moment wordt omgeven door de nieuwe taal. De instructies vinden plaats in de doeltaal (Spaans); in het begin langzaam en met veel herhalingen, later op een natuurlijkere manier. De studenten worden ook uitgedaagd vanaf het begin om in het Spaans te spreken. De methode werkt met simulaties en rollenspellen. De omgeving op scholen die werken met onderdompeling, wordt vaak in de stijl van het Spaans ingericht om een situatie te creëren alsof lerenden in Spanje zijn. Lerenden oefenen één-op-één of in kleine groepen met Spaans spreken. Daadwerkelijk naar Spanje reizen en daar bijvoorbeeld in een gastgezin verblijven, is een andere wijze om onderdompeling te bereiken.

Populariteit

Onderdompeling wordt als een uitstekende methode om vreemde talen te leren gezien. Vooral de mondelinge taalvaardigheid Spaans kan zeer goed worden ontwikkeld met de methode van onderdompeling.

Voor- en nadelen van onderdompeling

Omdat de leermethode vrij intensief is, is het grote voordeel dat deze methode snel resultaat laat zien. Omdat de lerende wordt erdoor omgeven, is het een kwestie van ‘sink or swim’; hij of zij moet echt in het Spaans gaan communiceren. De student is feitelijk 24 uur per dag Spaans aan het leren. De sociale interactie wordt versterkt door het samen oefenen in groepsverband. Dit wordt door studenten als motiverend ervaren.

Een nadeel is dat de bereikte resultaten niet altijd wordt vastgehouden. De kans is groot dat het nieuw geleerde snel weer wegzakt als iemand in een korte tijd Spaans leert, door in Spanje te zijn of door in een kunstmatig gecreëerde omgeving te zijn ondergedompeld, maar daarna weer tot de orde van de dag overgaat. Dat een dergelijke taaltraining Spaans nogal intensief is, kan een ander nadeel zijn. Niet alle lerenden hebben genoeg conditie om deze wijze van leren vol te houden.

Suggestopedie (Suggestopedia)

Bedacht door wie en wanneer

Suggestopedia is een (taal)leermethode ontwikkeld in de zeventig jaren van de vorige eeuw. De leermethode is door de Bulgaarse psychotherapeut Georgi Lozanov ontwikkeld.

Kenmerken van Suggestopedie

Zoals de naam al aangeeft, is De methode van Suggestopedia gebaseerd op de kracht van de suggestie. Lozanov was van mening dat positieve suggestie een voorwaarde is om (talen; bijvoorbeeld Spaans) te leren. Een ontspannen sfeer en een wederzijds vertrouwen tussen de taaltrainer (Spaans) en de studenten zijn hiervoor van essentiële betekenis. Hiervoor dienen lerenden zich veilig en ontspannen te voelen. Om dit te kunnen bereiken, was een leslokaal met een rijopstelling ongeschikt. In de les zaten lerenden in comfortabele stoelen die in een halve cirkel waren geplaatst en in de klas was altijd achtergrondmuziek. De leermethode zoals Georgi Lozanov die beoogde, bestond uit het voorlezen van verschillende teksten, op de achtergrond werd klassieke muziek gespeeld of waren natuurgeluiden te horen. Er bestonden woordenlijsten bij deze teksten en opmerkingen over de grammatica van de doeltaal (het Spaans). Het voorlezen werd gedaan met gebaren alsook veel expressie in stem. Op deze manier werden studenten in de verleiding gebracht om te luisteren en de (Spaanse) woorden die nieuw waren, konden gemakkelijk worden begrepen en opgenomen. Voor cultuur en kennis over het land van de doeltaal (Spanje) was veel aandacht tijdens de lessen. Er werden rollenspellen gespeeld en er bijvoorbeeld (Spaanse) streekgerechten werden bereid en gegeten.

Populariteit

De leermethode Suggestopedia was enigszins omstreden en is niet erg bekend meer. Een aantal elementen wordt nog steeds toegepast, bijvoorbeeld het gebruiken van stemexpressie en gebaren bij het lezen van teksten in de doeltaal.

Voor- en nadelen van Suggestopedie

De methode van Suggestopedie zorgt voor een veilige en ontspannen sfeer in de les, waardoor de studenten geen hinder zullen hebben van frustratie of faalangst. Voor immigranten kan deze gemoedelijke sfeer bijdragen aan een positieve associatie met het nieuwe thuisland. Vaak werkt muziek motiverend en draagt muziek bij aan betere leerprestaties. Dat de student gestimuleerd wordt om actief mee te doen en zich in te leven in de situaties, wat voor een aantal mensen een nieuwe ervaring is, is een ander voordeel van de leermethode. Tegelijk is dit voor sommigen een nadeel, want niet iedereen is hiertoe in staat. Ook kan muziek bij sommigen afleiden en verstorend werken in tegenstelling tot ontspannend of stimulerend. Dat de verhouding trainer-student niet echt gelijkwaardig is, is een andere zwakke kant; alle inbreng komt van de kant van de Spaanse trainer en de studenten zijn altijd de ontvangende partij.

Community Language Learning (CLL)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse priester en psycholoog Charles Curran en professor Paul La Forge ontwikkelde in het jaar 1976 Community Language Learning, ook wel Counseling Language Learning
(CLL) geheten.

Kenmerken van Community Language Learning (CLL)

Community Language Learning (CLL) is een methode om een taal te leren waarbij de studenten samenwerken om te bepalen welke aspecten van de taal zij willen leren. Deze methode baseert zich op de counseling-benadering waarbij de docent als een counselor optreedt die de zinnen van de lerende kenschetst. De studenten beginnen een gesprek. Als de studenten de doeltaal (Spaans) nog niet voldoende machtig zijn, spreken de studenten in de moedertaal. De taaldocent (Spaans) vertaalt en geeft uitleg. Hierna herhalen de studenten de uitingen van de docent zo goed mogelijk. Dit gesprek in het Spaans wordt opgenomen om nadien daarna opnieuw te kunnen beluisteren.

De methode bevordert het gemeenschapsgevoel in de leergroep en beschouwt de interactie tussen de studenten onderling als middel om het Spaans te leren. Er is geen leerboek Spaans dat wordt gebruikt; de lerenden bepalen zelf de lesstof met behulp van zinvolle gesprekken.

Populariteit

Het slagen van CLL hangt grotendeels af van de kunde van de docent-counselor. De taaltrainer dient naast sociaal-cultureel kundig eveneens taalkundig te zijn onderlegd. De taaltrainer dient zowel het Spaans als de moedertaal van de lerenden zeer goed te beheersen om de taaluitingen van de lerenden te kunnen vertalen. Deze methode kan goed werken indien deze op de juiste wijze gebruikt wordt. Voor grote klassen is de methode niet bruikbaar.

Voor- en nadelen van Community Language Learning

De methode biedt studenten een hoge mate van autonomie. De studenten vinden het analyseren van hun eigen gesprekken vaak zinvol. De leergroep wordt vaak zeer hecht, niet alleen tijdens de lessen Spaans, maar ook daarbuiten. Met CLL worden studenten zich veel meer bewust van anderen in hun groep, hun sterke en minder sterke punten en ze leren om te werken als een team. Studenten leren vaak veel door het bespreken door de fouten en het evalueren van de taalles Spaans. Vaak blijven dergelijke verbeteringen in het geheugen gegrift en worden onderdeel van het actieve vocabulaire van lerenden.

Het kan een keerzijde zijn dat de docent niet sturend is, ondanks dat een aantal lerenden wel sturing nodig heeft. Er wordt geen leerboek gebruikt en er worden geen toetsen Spaans afgenomen. Het succes van de les is hierdoor moeilijk meetbaar. Sommige lerenden worden geremd in hun Spaans spreken wanneer zij opgenomen worden.

Lexicografische benadering (Engels: Dynamic Lexicographic Approach; DLA)

Bedacht door wie en wanneer

De Lexicografische benadering (In het Engels: Lexical Approach; LA) is een methode om een vreemde taal te leren die door Michael Lewis in het begin van de jaren 90 van de vorige eeuw is ontwikkeld.

Kenmerken van de Lexicografische benadering (DLA)

De benadering is gebaseerd op het idee dat een belangrijk deel van het leren van een taal (zoals het Spaans) bestaat uit het begrijpen en produceren van ‘lexicale eenheden’. Dit zijn brokjes taal die bestaan uit (Spaanse) woorden, woordcombinaties alsook uitdrukkingen. Lerenden verwerven al doende inzicht in patronen van het Spaans (grammatica) en betekenisvolle groepen met woorden. Zo wordt geleerd hoe het Spaans ‘in het echt’ wordt gebruikt. De woordenschat Spaans krijgt bij deze benadering meer nadruk dan de Spaanse grammatica. Instructies zijn op situaties en Spaanse uitdrukkingen gericht die regelmatig in dialoog voorkomen. Voor interactie is aandacht maar ook voor exposure; voor de zogenaamde receptieve vaardigheden van de lerende (luisteren/begrijpen, lezen/begrijpen). Er bestaat veel mogelijkheid voor de student om de Spaanse taal zelf te ontdekken.

De rol van de trainer Spaans is voor genoeg input te zorgen en het faciliteren van het leertraject van de lerenden.

Populariteit

Onder invloed van de ideeën over taal van (onder andere) Michael Lewis zijn in de afgelopen drie decennia lesboeken duidelijk anders geworden. Er wordt veel meer aandacht aan woordenschat van de te leren taal besteed die wordt aangeboden in chunks, in betekenisvolle brokjes. De vergaande verandering in de manier waarop een vreemde taal wordt onderwezen, waar Lewis streefde, bleef echter uit.

Voor- en nadelen van de Lexicografische benadering

Door met ‘chunks’ (brokjes taal); met ‘echte’ taal te werken, leren de studenten op een heel natuurlijke wijze het Spaans te gebruiken. Zo ontstaat souplesse in het taalgebruik Spaans.

Het minpunt van de leermethode is dat de werkelijkheid altijd weer afwijkend is van de aangeleerde taalsituaties. Een aantal lerenden heeft meer aan een docent Spaans die hen wegwijs maakt, dan aan een docent taal-facilitator omdat deze lerenden meer moeite hebben om de patronen van het Spaans zelf te leren herkennen.

Series Method

Bedacht door wie en wanneer

De Series method, ofwel ‘seriemethode van taalverwerving’ (Frans: La Méthode naturelle) is door de Franse leraar François Gouin in 1880 ontwikkeld.

Kenmerken van de Series Method

Een serie van verbonden zinnen die gemakkelijk te begrijpen zijn en niet veel kennis vereisen van de grammatica, is het uitgangspunt van de seriemethode (The Series Method of language acquisition) van Gouin. Op basis van een actie, zoals het huis verlaten in de volgorde waarin deze actie uitgevoerd zou worden, leren de studenten zinnen. Deze series of reeksen behandelden onderwerpen als de mens in de samenleving, wetenschap en beroep, het leven in de natuur, ontwikkeld vanuit het onderscheid tussen objectieve, subjectieve en figuurlijke taal. De seriemethode van Gouin maakt geen gebruik van moedertaal. Het betreft een soort eentalige methode, die niet van ‘vertalen’ en ‘uitleggen’ uitgaat maar uitgaat van ‘demonstreren’ en ‘handelen’, waardoor studenten al gauw in de te leren taal (bijvoorbeeld het Spaans) leren denken.

Populariteit

De principes van Gouin over het leren van een vreemde taal waren bijzonder vooruitstrevend. Ondanks dat het een vrij afwijkende aanpak was, was de seriemethode van Gouin enige tijd succesvol. Deze methode van Gouin werd echter door Maximilian Berlitz’ Directe Methode overschaduwd.

Voor- en nadelen van de Series Method

De Series method van Gouin ontwikkelt sterk de mondelinge vaardigheid Spaans en zorgt voor het creëren van een sfeer in de lessen die harmonieus, natuurlijk en gelijkwaardig is.

François Gouin’s taalmethodiek biedt levendig onderwijs. Doordat het gebruikmaakt van visuele leermiddelen, bijvoorbeeld afbeeldingen, grafieken, en dergelijke, wekt dit soort onderwijs Spaans enthousiasme op bij de studenten. Een taal leren wordt tastbaar; dit was iets geheel nieuws. De methode maakt studenten Spaans nieuwsgierig, dit werkt goed om het leergeheugen te ontwikkelen, de druk om te presteren te verlagen alsook het zelfvertrouwen te verbeteren. De communicatieve vaardigheid Spaans van de student wordt vrij intensief gestimuleerd met de methode.

De leermethode heeft echter als nadeel dat taal die iets meer abstract of subjectief wordt, moeilijk in één duidelijke ervaring kan worden gevangen met beweging en expressie. De bewerkelijkheid voor de trainer, die een hele reeks aan series voor moet bereiden, is een ander nadeel van de leermethodiek. Als derde punt is de Gouin-seriemethode vooral gericht op het mondelinge taalgebruik, terwijl het reguliere onderwijssysteem nog veelal draait om examens voor het toetsen van de competentie van lezen en schrijven.

Task-Based Language Teaching (TBLT)

Bedacht door wie en wanneer

Taakgericht taalonderwijs (Engels: Task-Based Language Teaching) is ontwikkeld in de jaren 80 van de vorige eeuw. De grondleggers van deze methode waren de Indiase taalkundige professor N.S. Prabhu, de Amerikaanse hoogleraar Teresa P. Pica en de Britse hoogleraren Michael H. Long en Graham V. Crookes.

Kenmerken van de Task-Based Language Teaching (TBLT)

Het taakgericht taalonderwijs past binnen een Communicatieve Benadering/het Communicatief Taalonderwijs. De gedachte achter deze methode is dat de verwerving van de doeltaal (zoals het Spaans) geen doel op zich is, maar een hulpmiddel om bepaalde taken uit te kunnen voeren. De studenten krijgen verschillende motiverende taken voorgeschoteld, waarvoor kennis van de (Spaanse) taal vereist is. Voor het goed uitvoeren van deze taken, dienen zij over taalregels en woordenschat te beschikken. De taken zijn zaken uit het dagelijks leven, bijvoorbeeld e-mails schrijven, boodschappen doen, bellen met een klantenservice, de krant lezen of een drankje bestellen. De opdracht wordt in drie verschillende fasen opgedeeld: vóór, tijdens en na de taak, waarbij de lerende zich eerst op de taak voorbereidt, de taak vervolgens uitvoert en tot slot hierop terugblikt. Om de opdrachten uit te kunnen voeren, moeten studenten samenwerken. De opdrachten dienen net boven het kennisniveau van de student Spaans te liggen om leereffect te hebben.

Populariteit

Vanaf het begin van de jaren 90 is taakgericht onderwijs erg populair geworden, zeker in het taalonderwijs. Het lijkt de meest praktisch bruikbare vorm te zijn om de taalvaardigheden van lerenden (hoofdzakelijk lerenden in een achterstandspositie) in het lager en secundair onderwijs te verhogen.

Voor- en nadelen van Task-Based Language Teaching

Taakgericht taalonderwijs (Spaans) heeft duidelijke voordelen. Taakgericht taalonderwijs taakgericht taalonderwijs is een activerende werkvorm, waarbij studenten uitgedaagd worden om hun vaardigheid (Spaans) toe te passen. Het is een op de persoon gerichte, efficiënte en relevante aanpak, zolang de taak goed bij de lerende aansluit. De lerende komt op een dagelijkse, natuurlijke wijze in aanraking met het Spaans en leert op deze manier authentieke Spaanse woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen. Daarnaast leren studenten om met elkaar samen te werken. Taakgericht taalonderwijs wordt door de studenten als prettig en motiverend ervaren .

Als nadeel kan gezien worden dat de communicatie het belangrijkst is en niet de correcte vorm van het Spaans, waardoor studenten die niet zeer nauwkeurig leren.

De Dogme benadering (Engels: Dogme Language Teaching; Dogme ELT)

Bedacht door wie en wanneer

Scott Thornbury; een Nieuw-Zeelandse taalkundige en docententrainer op het gebied van Engels taalonderwijs bedacht Dogme Language Teaching/Dogme ELT (ook wel de ‘Dogmabenadering’ genoemd) in het jaar 2000.

Kenmerken van de Dogme benadering (ELT)

De inspiratie voor Dogme Language Teaching (DLT) was ‘Dogme 95’. Dogme 95 was een beweging uit 1995 van een groep van Deense filmmakers onder wie filmregisseur Lars von Trier. De deelnemers confirmeren zich aan 10 strenge regels (dogma’s) bij het maken van films die samen ‘de eed van zuiverheid’ (In het Deens: kyskhedsløfter; in het Engels: Vows of Chastity) vormen. Het Dogme-taalonderwijs werkt op een vergelijkbare manier. De aanhangers van deze methode streven naar een vorm van communicatief onderwijs van vreemde talen die niet door voorgedrukt materiaal is belast. Het doeleinde van de Dogme-methode is het beginnen van echte inhoudelijke conversaties over praktische onderwerpen. Hierbij draait het om communicatie als de stuwende kracht van het leren. Daarom is de Dogme-benadering een communicatieve aanpak voor taalonderwijs, die taal wil onderwijzen zonder het gebruik van leerboeken of overig lesmateriaal en zich in plaats daarvan op de communicatie tussen de trainer en de studenten focust. Het Dogme-taalonderwijs heeft, net zoals de Dogme-beweging in de film, 10 dogma’s (uitgangspunten).

Populariteit

Ondanks dat er weinig onderzoek naar het succes van Dogme is geweest, stelt Scott Thornbury dat de parallellen met het taakgericht leren van talen (zoals Spaans) erop wijzen dat Dogme waarschijnlijk voor vergelijkbare resultaten zorgt.

Voor- en nadelen van de Dogme benadering

Dat er zo goed als geen voorbereiding nodig is, is een positieve bijkomstigheid voor docenten Spaans. Het kan erg motiverend werken dat de lerenden voor het eigen leerproces de verantwoording dragen. Voorspelbaar zijn de lessen Spaans zo niet; dat garandeert spontane communicatie en voorkomt verveling. Bij een les volgens de Dogme-benadering is vrijwel alles bespreekbaar. Zo blijven lerenden alert en betrokken.

De lerenden kunnen zich daarentegen wel wat minder op hun gemak voelen als ze zo weinig door de trainer begeleid worden. Voor dit type van onderwijs zijn ook niet alle trainers Spaans flexibel genoeg. Dat de studenten zich vaak moeten voorbereiden op een specifiek examen Spaans, terwijl het niet zeker is dat de daarvoor benodigde stof aan de orde komt tijdens de taalles, kan een ander nadeel zijn van de methode.

Growing Participator Approach (GPA)

Bedacht door wie en wanneer

The Growing Participator Approach (GPA) is ontwikkeld in het jaar 2007 door Language consultants Angela en Greg Thomson.

Kenmerken van de Growing Participator Approach (GPA)

Deze GPA-methode is een alternatieve kijk op het leren van een vreemde taal (zoals het Spaans). De primaire aanname van deze methode is dat taal en cultuur niet los van elkaar staan. Bij GPA gaat het om veel meer dan alleen het Spaans leren; het doel om tot een volwaardige deelnemer aan het leven in de gastcultuur (van bijvoorbeeld Spanje) uit te groeien. Daarom hanteert GPA de term ‘groeiende deelnemer’ in plaats van ‘taallerende’ en ‘verzorger’ in plaats van ‘docent’. De GPA-benadering vertoont overeenkomsten met, en is deels gebaseerd op, de Natural Approach (natuurlijke aanpak) van Stephen Krashen en Tracy Terrell.

De leermethode bestaat uit zes fasen van activiteiten. Deze activiteiten worden uitgevoerd door de lerende en een verzorger uit Spanje. Begrip is belangrijker dan productiviteit. De nadruk ligt op Spaanse woordenschat en cultuur. Fase 1 van de leermethode is de hier-en-nu-fase. Deze fase neemt ruwweg 100 uur in beslag. De ‘groeiende deelnemer’ concentreert zich in deze fase 1 op luisteren en non-verbale feedback geven.

Fase 2 van de methode is de verhaalopbouwfase. Deze neemt ongeveer 150 uur in beslag en nu beginnen de deelnemers het Spaans ook te produceren. In fase 3 ligt de nadruk op zogenaamde ‘gedeelde verhalen’. ‘Gedeelde verhalen’ zijn verhalen die over dagelijkse gebeurtenissen gaan, verhalen die worden gedeeld tussen culturen en verhalen die over gedeelde ervaringen gaan. Fase 4 van de leermethode is de fase van het zogenaamde ‘diepe delen’. Tijdens deze fase beginnen de deelnemer en de verzorger diepere gesprekken te voeren over het leven in de Spaanse cultuur. In fase 5 beginnen deelnemers zich te richten op het taalgebruik van de moedertaalsprekers Spaans door middel van films, televisie, nieuws of literatuur. Het Spaans dat voor het werk vereist is, wordt ook geleerd. Fase 6 van de leermethode is de ‘zelfvoorzienende groeifase’. Deze fase kent geen eindpunt. Het gaat het hierbij om groei buiten de formele taalsessies Spaans om.

Populariteit

De leermethode van Greg en Angela Thomson is nog tamelijk nieuw en er is nog vrij weinig bekend over het succes ervan. Deelnemers zijn vrij enthousiast over deze methode.

Voor- en nadelen van de Growing Participator Approach

Met de GPA-methode wordt een goede doorkijk op het proces van taalverwerving Spaans geboden. Deze zes fasen van GPA bieden haalbare doelstellingen en een duidelijk tijdspad. Er wordt door de lerende niet alleen taalkennis Spaans verworven, maar ook van de omgeving en de lerenden verwerven eveneens een nieuw sociaal netwerk.

Een keerzijde van deze benadering is dat voor iedere deelnemer of minimaal iedere groepje deelnemers een ‘verzorger’ gezocht moet worden die bereid is om behoorlijk veel tijd te investeren.

Shadowing Technique

Bedacht door wie en wanneer

De Shadowing technique of kortweg Shadowing (‘schaduwen’) is bedacht door de Amerikaanse taalkundige en polyglot Prof. Alexander Argüelles in de vroege jaren 2000.

Kenmerken van de Shadowing Technique

Shadowing is een methode die studenten zelfstandig kunnen gebruiken voor het verbeteren van de uitspraak en de intonatie (Spaans) en het verwerven van vloeiendheid in het spreken. Deze techniek van Shadowing is relatief eenvoudig: de student luistert naar een audio-opname, bij voorkeur een dialoog en herhaalt wat hij of zij hoort. Bij deze methode is het niet van belang om de Spaanse tekst te begrijpen; het gaat in eerste instantie om de klank van de te leren taal. Luisteren en herhalen wordt geoefend totdat het gemakkelijk gaat en de lerenden simultaan met de opname Spaans kunnen spreken. De lerende gebruikt na enige tijd een transcript om te kunnen lezen (en begrijpen) wat hij of zij gezegd heeft. Veel leerboeken zijn voor deze leermethode geschikt, zolang er maar dialogen in staan of delen met samenhangende tekst. De Spaanse audio-opname dient ideaal bezien wat boven het niveau van de student te liggen. De ideale lengte is ruwweg één pagina, op een natuurlijke snelheid en zonder kunstmatige pauzes. Omdat fysieke bewegingen de opname van de te leren taal (het Spaans) in het zenuwstelsel versterken, doet Alexander Argüelles de aanbeveling om te gaan lopen tijdens het spreken, het liefst buiten, en niet te gaan zitten. Dat de student minder gauw afgeleid wordt als hij of zij beweegt, is een andere reden waardoor het leren van het Spaans veel effectiever gaat.

Shadowing vertoont veel overeenkomsten met de audiolinguale methode uit de vorige eeuw, maar het onderscheid is dat de audiolinguale methode gebruikmaakte van grammaticale drills in plaats van dialogen of samenhangende tekst. Ook het simultaan spreken is verschillend aan Shadowing.

Populariteit

Er is veel onderzoek gedaan de afgelopen jaren naar Shadowing dat aantoont dat de techniek zowel de uitspraak als de luistervaardigheid sterk verbetert. Maar eveneens het algemene begrip van het Spaans wordt vergroot.

Voor- en nadelen van de Shadowing Technique

Een praktisch voordeel van Shadowing dat de methodiek in een groep lerenden kan worden gebruikt, waarbij elke deelnemer individueel actief leert. De methode heeft een hoog rendement.

De techniek heeft als nadeel is dat student het wellicht een beetje saai kan vinden om dezelfde Spaanse tekst te blijven herhalen. De keuze van de tekst is dus heel belangrijk.

Total Physical Response (TPR^®)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse psycholoog James J. Asher ontwikkelde de taalverwervingsmethode Total Physical Response, ook wel TPR^® genoemd, in de jaren 60 van de vorige eeuw.

Kenmerken van Total Physical Response (TPR^®)

TPR^® is een methode om een vreemde taal (zoals Spaans) te leren die van het principe uitgaat dat mensen met behulp van handelingen en beweging leren. Al doende leert men, en wel op de manier zoals kinderen de moedertaal leren. Ouders geven hun jonge kinderen voortdurend opdrachten en belonen hen als ze die uitvoeren (“kijk naar mama”, “goed zo”). “Pak de lepel”, “Mooi!”, “Trek je schoentjes maar aan”, enz.). In de eerste instantie is het de bedoeling dat het kind begrijpt wat de ouder zegt, het kind gaat verbaal reageren in een later stadium. Dus de luistervaardigheden Spaans zijn de basis, de spreekvaardigheden volgen daarna.

TPR^® past deze grondslagen van de moedertaalverwerving versneld toe bij het leren van het Spaans. De taaltrainer geeft op een vriendelijke en begrijpelijke manier taken, bijvoorbeeld: “pak het boek” en doet zelf de taken voor; de studenten doen na. Aanvankelijk wordt van de studenten nog niet verwacht dat zij Spaans praten; de studenten geven in een later stadium de opdrachten. Taken die bekend zijn worden uitgebreid of gedeeltelijk veranderd.

TPR^® appelleert de methode van aan beide hersenhelften door de combinatie van bewegingen en spraak. Hierdoor kost het minder moeite om iets te leren en het geleerde Spaans beklijft ook beter.

Populariteit

Vooral wordt TPR^® binnen het NT2-onderwijs gebruikt (Nederlands als tweede taal), zeker bij beginnende studenten en ook wel bij Engelse les op de basisschool. Maar eveneens middelbare scholieren en volwassenen werken met plezier met TPR^® en behalen goede resultaten.

Voor- en nadelen van Total Physical Response

TPR^® biedt veel voordelen. Doordat lerenden veel begrijpelijke inbreng krijgen aangeboden in ‘chunks’ (woorden die bij elkaar horen), krijgen zij snel begrip van de nieuwe taal. De methode zorgt voor vlotte succeservaringen, wat het plezier in het leren bevordert. Dit zorgt een stressvrij leerproces. TPR^® is in principe voor alle doelgroepen geschikt, ongeacht achtergrond en leeftijd en de methode kan ook worden toegepast in grotere klassen. De vreemde taal wordt direct opgeslagen in het langetermijngeheugen van de lerende.

Het nadeel van de TPR^®-methode is dat niet elke taaluiting in TPR^®-opdrachten uit te drukken is. Hierdoor werkt de methodiek tot op een bepaald niveau en is een andere methodiek nodig als aanvulling. De leermethode is ook niet heel creatief. De studenten leren niet om meningen, gevoelens en ideeën in het Spaans te uiten.

De Directe Methode (Engels: Direct Method; DM)

Bedacht door wie en wanneer

De Duits-Amerikaanse taalkundige Maximilian Delphinius Berlitz (geboren als David Berlizheimer) bedacht de Directe Methode, ook wel ‘de natuurlijke benadering’ genoemd, eind jaren 80 van de negentiende eeuw. De methode is als tegenreactie op de dominante grammatica-vertaalmethode ontwikkeld.

Kenmerken van de Directe Methode (DM)

Er was een Reformbeweging omstreeks 1900 met nieuwe visies over vreemde talen leren dat inductief en zelfontdekkend zou moeten zijn. Overigens ging deze Reformbeweging niet alleen over het leren van talen, maar ook over voeding, kleding, natuurgeneeskunde en naturisme. De mensen streefden, net als in de jaren zestig van de vorige eeuw, rond 1900 naar meer natuurlijke manieren van leven en bevrijding van de keurslijven. In het taalonderwijs kwam veel aandacht voor ‘levende’, gesproken taal, waarbij grammatica meer inductief werd aangeleerd, met voorbeeldzinnen. Hieruit moesten lerenden de taalregels afleiden. Veel mondelinge oefeningen en met meer aandacht waren er voor de uitspraak van de vreemde taal (zoals het Spaans). Het werd aangemoedigd om de studenten vaak in het Spaans te laten spreken. Dat de taallessen in het Spaans werden gegeven, was eveneens nieuw. Er werd nadrukkelijk niet vertaald in de taalles. Door middel van plaatjes en voorbeelden werd de (Spaanse) vocabulaire aangeleerd. De lerenden boden abstracte vocabulaire aan voor het associëren van ideeën.

Populariteit

Deze vernieuwingsgolf van begin twintigste eeuw ebde weg, deels onder invloeden van de oorlogen en crises, om in de jaren zestig weer een andere vorm te krijgen.

Met (een moderne vorm van) de Directe Methode wordt nog steeds gewerkt door taleninstituten zoals Berlitz en Interlingua.

Voor- en nadelen van de Directe Methode

Dat het een vrij natuurlijke manier van leren is, is het grote voordeel van de Directe Methode. Bij de Directe Methode wordt veel aandacht geschonken aan luisteren en spreken. Hierdoor krijgen de lerenden zelfvertrouwen en vloeiendheid in het Spaans. Minpunten kent de methode echter ook. Deze leermethode schenkt vrijwel geen aandacht aan de schrijfvaardigheid (Spaans) en ook relatief minder aandacht aan lezen in de doeltaal. Meer gevorderde lerenden Spaans worden met de methode niet genoeg uitgedaagd. De Directe Methode is eveneens niet heel bruikbaar voor langzaam lerende studenten, omdat deze leermethode is gestoeld op actief meedoen van de studenten.

De Manesca-methode (Engels: Manesca Method)

Bedacht door wie en wanneer

In 1835 publiceerde Jean Manesca An Oral System of Teaching Living Languages Illustrated by a Practical Course of Lessons in the French through the Medium of the English (“Een mondelinge methode voor het onderwijzen van levende talen, aan de hand van een praktische cursus Frans door middel van het Engels”). In 2015 is An oral system of teaching living languages in herdruk gegaan.

Kenmerken van de Manesca-methode

De Manesca-methode is gebaseerd op hetzelfde principe als de Natural Approach (‘natuurlijke aanpak’): de beste manier om een taal te leren, is die kinderen hun moedertaal leren. Een vreemde taal (zoals Spaans) leren moet gemakkelijk en veilig zijn. Manesca wil om die reden niet werken met abstracte lijstjes of regels met Spaanse woorden die uit het hoofd geleerd moeten worden.

De Manesca-methode staat bekend als de eerst bekende, volledige taalcursus. De Manesca-methode is op het werken met een groep lerenden en een taaldocent Spaans gebaseerd, die steeds één Spaans nieuw woord tegelijk introduceert. Bij elk woord hoort een specifieke beweging. Het Spaanse woord en de bijbehorende beweging worden daarna door de studenten afzonderlijk herhaald. Door deze herhaling onthouden de studenten deze Spaanse woorden, zonder dat uit het hoofd leren nodig is. De woorden worden stap voor stap zinnen en vervolgens variaties op de Spaanse zinnen. Spaanse spelling wordt aangeboden in een later stadium met leesteksten.

De methode van Jean Manesca is al een aantal jaren later overgenomen en aangepast door grammaticaschrijver en taaldocent Heinrich Gottfried Ollendorff en staat dan ook wel als de Ollendorff-methode bekend.

Populariteit

Manesca overleed twee jaar na publicatie van zijn leermethode. Het werk van Jean Manesca is overgenomen en aangepast door anderen, onder wie Ollendorff. Een groot deel van zijn ideeën zijn nog actueel en worden nog altijd toegepast in het moderne vreemdetalenonderwijs.

Voor- en nadelen van de Manesca-methode

De combinatie van spreken en bewegen, waardoor het fysieke geheugen wordt aangesproken en het geleerde gemakkelijker en langer kan worden onthouden, is de sterke kant van de Manesca of Ollendorff-leermethode. Wat daar eveneens aan bijdraagt, is het vele herhalen. Het kan door studenten als een keerzijde worden gezien dat dit wat saai wordt om dezelfde Spaanse woorden en zinnen steeds te herhalen.

Silent Way

Bedacht door wie en wanneer

The Silent way (‘de stille manier’) is door de Egyptenaar Caleb Gattegno ontwikkeld in 1963.

Kenmerken van de Silent Way

De stille manier is een methode om een vreemde taal (bijvoorbeeld Spaans) te leren die stilte gebruikt als instructiemiddel. De methode van Caleb Gattegno gaat uit van de autonomie van de student en diens actieve deelname.

Een combinatie van stilte en gebaren wordt gebruikt door de taaltrainer Spaans om de aandacht van de studenten te trekken, reacties te krijgen en hen aan te moedigen om foutjes te corrigeren. Er wordt veel tijd aan de uitspraak (Spaans) besteed.

Caleb Gattegno, die van oorsprong wiskundige was, vond het essentieel om taalles te geven op een wijze die efficiënt voor de energievoorraad van zijn studenten was. Gattegno ontdekte dat het in verhouding weinig energie kost om een auditief of visueel beeld te onthouden, veel minder dan als studenten proberen iets uit het hoofd te leren. Het betoog van hem was dat trainers niet zozeer dienen te streven naar kennisoverdracht, maar bewustzijn aan dienen te boren, omdat alleen het bewustzijn het mogelijk maakt om iets te leren.

Eén van de hulpmiddelen waar The Silent Way gebruik van maakt, zijn gekleurde blokjes die voor allerlei verschillende dingen kunnen worden gebruikt. De ‘de stille manier’ maakt eveneens gebruik van Words in Colour; een kleurenkaart voor geluiden waarbij elke kleur voor een bepaalde klank van het Spaans staat, gekleurde woordgrafieken om aan zinnen te werken en gekleurde grafieken die worden gebruikt om spelling te leren.

Populariteit

Vooral bij het aanleren van de uitspraak van het Spaans zijn de ideeën van Caleb Gattegno van betekenis geweest, alhoewel The Silent Way in zijn oorspronkelijke vorm niet veel meer wordt gebruikt.

Voor- en nadelen van de Silent Way

Het pluspunt van de aanpak van Caleb Gattegno is dat zijn methode niet-bedreigend is voor de student, die immers als autonoom gezien wordt. De docent Spaans is in feite aan de lerenden dienstbaar, niet andersom. De leermethodiek van The Silent Way stimuleert het leren op een natuurlijke wijze. Meestal wordt de geleerde taalkennis goed verwerkt en onthouden door de taallerenden een uitdaging te geven om nieuwe dingen te ontdekken. Fouten maken magwat bijdraagt aan het leerproces.

Het kan een minpunt zijn dat sommige studenten wat intensievere begeleiding nodig hebben dan de methode voorziet. Een student zou gefrustreerd kunnen worden door het gebrek aan inbreng van de trainer Spaans. Met kleuren en grafieken werken, heeft als beperking dat ‘het nieuwe’ er snel af gaat. Hierdoor kan verdwijnen het effect van de methode.

TPR Storytelling

Bedacht door wie en wanneer

TPR Storytelling of ‘TPRS’ staat voor Teaching Proficiency through Reading and Storytelling. De TPRS-methode is ontwikkeld door Blaine Ray in 1990, van oorsprong een Amerikaanse docent Spaans, en komt uit de TPR-methode (Total Physical Response) voort.

Kenmerken van TPR Storytelling

TPRS is een taalverwervingsmethode die gebruikmaakt van verhalen om een taal (bijvoorbeeld Spaans) te leren. Het principe van TPRS is een natuurlijke manier van taalverwerving: een nieuwe taal leren zoals kinderen de moedertaal leren. De studenten worden blootgesteld aan veel begrijpelijke input om dit te kunnen bereiken. De taaldocent Spaans vertelt een verhaal, waarin nieuwe Spaanse woorden diverse keren voorkomen. De verhalen zijn niet te lang en interessant of humoristisch. Deze verhalen zijn vrij gemakkelijk te begrijpen, hierdoor ontspannen de studenten zich. Zo worden Spaanse structuren en woorden vrijwel vanzelf in het langetermijngeheugen van de student opgeslagen. De lerenden worden door de trainer op grammaticale verschijnselen van het Spaans gewezen, zonder dat lerenden regels uit het hoofd hoeven te leren.

De studenten zullen na een poosje ‘vanzelf’ Spaans beginnen te spreken en de Spaanse grammaticale structuur imiteren. Dit is een natuurlijk proces. Een variant hierop is om met een groep lerenden een verhaal op te bouwen. Bij deze variant schrijft de taaldocent Spaans eerst nieuwe woorden en structuren op een bord of flipchart, met de Spaanse vertalingen erbij en vervolgens met de studenten een verhaal te maken. Tot slot vertellen de lerenden het verhaal na. Een belangrijk onderdeel van TPR Storytelling is lezen in het Spaans, omdat dit zorgt voor input. Schrijven in het Spaans volgt in een later stadium.

Populariteit

Er zijn veel onderzoeken gedaan die uitwijzen dat TPR Storytelling een succesvolle manier is om een nieuwe taal te verwerven. Er zijn wel randvoorwaarden: de taaldocent moet goed getraind zijn en de setting moet geschikt zijn.

Voor- en nadelen van TPR Storytelling

TPR Storytelling is een laagdrempelige wijze van taalverwerving en het geleerde wordt grondig verworven. TPRS spreekt eveneens de creatieve intelligentie aan; er is sprake van breinvriendelijk leren. TPRS is plezierig voor de student en het is niet moeilijk om de aandacht erbij te houden. Voor de lerenden werkt de methode zeer motiverend om zelf verhalen te maken.

Een nadeel is dat TPR Storytelling veel voorbereiding van de taaldocent vraagt.

De Rosetta Stone methode

Bedacht door wie en wanneer

De Rosetta Stone-leermethode is vernoemd naar de Steen van Rosetta, een steen die werd ontdekt in Egypte met een tekst in twee talen, door middel waarvan uiteindelijk de hiërogliefen ontcijferd konden worden. Rosetta Stone is ook de naam van het softwarebedrijf dat de taalcursussen op de markt brengt. De eerste versie van deze leermethode is uitgebracht in 1996.

Kenmerken van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone cursus is een manier om met behulp van een computer vreemde talen (bijvoorbeeld Spaans) te leren. Deze taalcursussen worden aangeboden in ruim dertig talen en de cursussen kunnen vanuit elk van deze talen worden gevolgd.

De Rosetta Stone-methode is een zogenaamde communicatieve methode, die de manier imiteert waarop een kind de moedertaal leert. Dat houdt in ‘leren door middel van onderdompeling’, door veel te luisteren en na te spreken. Het programma gebruikt hier stemmen van native speakers Spaans (moedertaalsprekers) en foto’s voor voor het overbrengen van de betekenis van nieuwe (Spaanse) woorden. De methode maakt gebruik van spraakherkenningsprogramma dat de Spaanse uitspraak registreert en een schematische weergave hiervan maakt. Dit maakt het mogelijk voor de lerende om de uitspraak met die van een moedertaalspreker Spaans te vergelijken. Door de voorbeeldspreker minder snel te laten spreken en de lerenden vervolgens veel na te laten spreken, kan de uitspraak worden verbeterd.

Er zijn dictee-oefeningen voor de schrijfvaardigheden Spaans van de lerenden. De software controleert de Spaanse spelling en de grammatica en geeft fouten aan, waarbij mogelijkheid is om de fouten van de student te corrigeren.

Het programma van Rosetta Stone omvat eveneens leesteksten. De teksten gaan over dagelijkse onderwerpen, activiteiten en ideeën.

Populariteit

Wereldwijd wordt de methode van Rosetta Stone veel ingezet en niet door de minsten. Onder meer het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse zaken en de NASA maken er gebruik van. De Rosetta Stone-methode wordt in Nederland door enkele ministeries en verschillende hogescholen en universiteiten gebruikt, alsook door sommige internationaal opererende bedrijven.

Voor- en nadelen van de Rosetta Stone methode

Rosetta Stone is zeer makkelijk in het gebruik en de student kan de methode op ieder moment gebruiken. De student bepaalt zelf welke onderdelen van de methode meer of wellicht minder aandacht kunnen gebruiken. Veel studenten ervaren het als prettig om met de methodiek te werken. Bij een gebrek aan taaldocenten kan de Rosetta Stone-methode een oplossing bieden voor scholen. Een minpunt van de methode is dat er geen trainer is die studenten motiveert of iets extra’s kan bieden.

De Pimsleur methode

Bedacht door wie en wanneer

De Pimsleur taalcursussen zijn ontwikkeld door Amerikaans taalkundige Paul Pimsleur. De eerste taalcursus van Pimsleur was een cursus Grieks, die hij op de markt bracht in 1963.

Kenmerken van de Pimsleur methode

De methode van Pimsleur is een Amerikaans computerprogramma om vreemde talen (bijvoorbeeld Spaans) te leren.

De cursus bestaat uit zinnen/dialogen die door de studenten worden nagesproken en herhaald. Deze Spaanse zinnen van de cursus zijn door moedertaalsprekers ingesproken. De cursus is gebaseerd op herhaling, anticipatie, woordenschat en wederom herhaling. De les omvat een halfuur audio-opname met nieuwe vocabulaire en taalstructuur. De grammaticale structuur van het Spaans wordt niet apart uitgelegd maar aangeboden via uitbreiding van, en variaties op, de zinnen.

Dr. Pimsleur heeft het optimale interval onderzocht waarmee kennis van het kortetermijngeheugen naar het langetermijngeheugen overgaat. Dit (gemiddelde) interval is in de taalcursussen van Pimsleur verwerkt.

Populariteit

De Pimsleur cursussen worden onder meer door Amerikanen gebruikt en de ervaringen lopen uiteen. Over het algemeen zijn lerenden tevreden over de aangeleerde uitspraak.

Voor- en nadelen van de Pimsleur methode

De methode van Pimsleur werkt heel goed als uitspraakverbeteraar, omdat de insprekers allemaal moedertaalsprekers (native speakers) zijn en op een natuurlijke manier Spaans praten op een normaal tempo.

Dat niets wordt uitgelegd, is een keerzijde van de methode van Pimsleur. De studenten leren geen bouwstenen om zelf Spaanse zinnen te maken, maar moeten het met duizenden voorbeeldzinnen doen die uit het hoofd worden geleerd.

De Michel Thomas methode

Bedacht door wie en wanneer

De Michel-Thomas-methode is bedacht, niet verwonderlijk, door Michel Thomas (geboren als Moniek Kroskof); een genaturaliseerde Amerikaandie oorspronkelijk in Polen is geboren. Kort na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde hij zijn methode in een eigen taleninstituut in Beverly Hills in Los Angeles, die beroemdheden zoals Barbra Streisand, Diana Ross, Mel Gibson, Emma Thompson, Bob Dylan en Pierce Brosnan tot zijn klantenkring kan rekenen.

Kenmerken van de Micheal Thomas methode

Het uitgangspunt van Michel Thomas was dat iemand alleen kan leren leren als hij of zij vrij is van stress. Michel Thomas begon met de studenten duidelijk te maken dat ze zich geen zorgen hoefden te maken dat ze iets zouden vergeten.

De taalcursussen zijn audiolessen (Spaans), ingesproken door twee stemacteurs; een mannelijke en een vrouwelijke. De setting is een virtueel klaslokaal, waarin de student als de derde student fungeert. De student luistert mee met de lessen van de acteurs. Wanneer de stemacteurs een vraag gesteld wordt, is het de bedoeling dat de cursisten op pauze drukken en zelf antwoord geven op de vraag. Er zijn geen huiswerkopdrachten, geen uit-het-hoofd-leren. De les wordt in kleine stappen opgebouwd en nieuwe Spaanse lesstof wordt met reeds bekende Spaanse lesstof afgewisseld. De uitleg wordt steeds in de Engelse taal gegeven. Er wordt bijvoorbeeld op verbanden gewezen tussen de Engelse taal en het Spaans, als die verbanden er zijn. Bij de Michel Thomas-methode wordt ook grammaticale uitleg gegeven. Eerst wordt makkelijke stof aangeleerd, moeilijkere stof wordt pas aangeboden nadat de lerende het voorgaande heeft begrepen en verworven. Naast Spaanse woorden en zinnen worden eveneens bouwstenen aangeleerd. Hiermee kan de gebruiker zelf zinnen maken. De methode maakt ook gebruik van flashcards waarmee gebruikers zelf hun woordenschat Spaans kunnen toetsen en online oefeningen kunnen maken om hun eigen voortgang te kunnen meten.

Populariteit

Veel gebruikers vinden de cursus plezierig werken en ze zijn tevreden over de uitleg van de structuren van het Spaans. Gebruikers die al wat verder zijn met de taal, vinden de Michel Thomas-methode soms minder nuttig.

Voor- en nadelen van de Micheal Thomas methode

De taalcursussen trainen de uitspraak en de luistervaardigheid Spaans op een efficiënte wijze en de cursussen zijn heel toegankelijk. Een nadeel van de Michel Thomas-methode is dat de cursus Spaans geen schrijfvaardigheid biedt. Ook is er geen echte interactie doordat de methode uit audiocursussen bestaat.

De Assimil methode

Bedacht door wie en wanneer

Assimil is een Frans bedrijf, dat in 1929 is opgericht door polyglot en schrijver en Alphonse Chérel. Het bedrijf maakt en publiceert cursussen voor vreemde talen en het begon met het eerste boek Anglais sans Peine.

Kenmerken van de Assimil methode

Letterlijk betekent ‘assimileren’: ‘mengen met, opgaan in de groep’, wat wel wat hooggegrepen voor een taalcursus (zoals Spaans) is. De Assimil-taalcursussen zijn zelfstudielessen die bestaan uit een lesboek Spaans, audio-CD’s en een USB-stick. Idealiter werken de cursisten ongeveer twintig minuten per dag.

De lessen van Assimil bestaan uit Spaanse dialogen die worden beluisterd, nagesproken en gelezen. De Spaanse vertaling staat hiernaast, samen met de grammaticale toelichting. Voor het oefenen van de uitspraak van het Spaans, maakt de Assimil-methode gebruik van zinnetjes die door native (moedertaal) speakers zijn ingesproken en die de lerende herhaalt. De opbouw van de les is van receptief naar productief: in de eerste lessen wordt nog geen taalproductie verwacht van de gebruiker; dit komt pas na ruwweg vijftig lessen.

Populariteit

De Assimil-cursussen zijn gewaardeerd. De taalcursussen zijn niet duur en het aanbod aan verschillende talen is ruim.

Voor- en nadelen van Assimil

Dat de gebruiker in zijn of haar eigen snelheid kan leren op het moment dat dit het beste past, is het voordeel van de Assimil-methode. Het nadeel hierbij is, geldt wat voor alle computertaalcursussen, dat de lerende is aangewezen op zichzelf. Er is geen taaldocent Spaans beschikbaar om de studenten te motiveren of te begeleiden.