Cursus Spaans Hardenberg

Audio-Lingual Method (ALM) (Army Method/New Key)

Bedacht door wie en wanneer

De audiolinguale methode was al in de jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw in Engeland en Amerika ontwikkeld, onder meer door de Amerikaanse taalkundige Leonard Bloomfield. Doordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, was het noodzakelijk om de (Amerikaanse) soldaten van elementaire verbale communicatieve vaardigheden te voorzien. Door de invloed van het leger werd deze audiolinguale methode ook wel de ‘legermethode’ genoemd.

Kenmerken van de Audio-Lingual Method (ALM)

De audiolinguale methode kun je beschouwen als reactie op de grammatica-vertaalmethode. Een nieuw verschijnsel was dat de lessen volledig plaatsvonden in de doeltaal (bijvoorbeeld Spaans). De belangrijkste vaardigheden zijn kunnen spreken en luisteren (in het Spaans) en de (Spaanse) grammaticale structuren worden geleerd met behulp van mondelinge structuuroefeningen. De bedoeling is vrijwel foutloos Spaans leren verstaan en spreken; het begint bij een Spaanssprekende leren naspreken. Herhaling is hiervoor het middel; er wordt met drills gewerkt om Spaanse zinnen en structuren goed te leren beheersen, om te zorgen dat reacties spontaan en automatisch worden. De docenten Spaans kunnen zo bijvoorbeeld een bepaalde zin tien maal herhalen en daarna een nieuw Spaans woord hieraan toevoegen. De methode werkt veel in de zogenaamde talenpractica, waarbij studenten Spaans een hoofdtelefoon dragen en zinnen beluisteren en deze zinnen nazeggen. Het geschreven Spaans wordt pas aangeboden als het mondelinge Spaans inmiddels vertrouwd is. Er worden wel afbeeldingen gebruikt om nieuwe Spaanse woorden te introduceren.

Populariteit

De methode werd in Nederland pas geïntroduceerd omstreeks 1970 toen de Mammoetwet inging. Al snel waren er bezwaren tegen de inhoudsloze driloefeningen. Het kwam soms voor dat de techniek haperde, waardoor de talenpractica al gauw in onbruik raakten. In plaats hiervan maakte men de voor mondeling gebruik bedoelde structuuroefeningen schriftelijk. Schrijvers van leerboeken namen de markt weer over en boden zoals gebruikelijk expliciete grammaticaregels aan. Toch liet de audiolinguale methode sporen na. Het was nu breed aanvaard dat het bij het leren van de taal (zoals Spaans) niet om het uit het hoofd leren van de regels van de (Spaanse) grammatica gaat, maar om het gebruik. De luistervaardigheid (Spaans), waar de meeste taaldocenten vóór de jaren zeventig geen aandacht aan schonken, was ontdekt.

Voor- en nadelen van de Audio-Lingual Method

De audiolinguale methode is effectief voor beginnende studenten Spaans. Een correcte uitspraak Spaans wordt vanaf het begin aangeleerd. Deze audiolinguale methode is een docentgestuurde methode en kan daardoor voor een vlotte en efficiënte kennisoverdracht zorgen. Ook voor grotere groepen is de methode geschikt.

Dit docentgestuurde aspect is tegelijkertijd een nadeel; er wordt geen eigen input verlangd van de lerenden, waardoor het gevaar van enige passiviteit en onvoldoende betrokkenheid en motivatie op de loer ligt. Een bijkomend bezwaar van de audiolinguale methode is dat de geoefende drills niet zo eenvoudig zijn om te zetten in levend taalgebruik Spaans.

GoldList Method (GLM)

Bedacht door wie en wanneer

De GoldList Method (‘gouden lijst-methode’) is door polyglot David J. James, alias Viktor Dmitrievitch Huliganov of Uncle Davey ontwikkeld.

Kenmerken van de GoldList Method (GLM)

De GoldList Method is een leermethode om woorden of zinnen (bijvoorbeeld in het Spaans) te leren op een zodanige manier dat ze plaatsnemen in het langetermijngeheugen. De GoldList-methode werkt middels zelfgeschreven woordenlijsten (Spaans) die herhaald worden na verloop van tijd. Deze Spaanse woorden en zinnen van de woordenlijst worden hardop gelezen door de studenten. Al deze woorden en/of zinnen en zinnen uit het hoofd te leren, is niet het idee, maar dit eigenlijk gebeurt automatisch door blootstelling. De woordenlijst wordt steeds veranderd; Spaanse woorden die aangeleerd zijn, gaan van de woordenlijst af. Die Spaanse woorden die nog altijd problemen opleveren, blijven op de woordenlijst staan.

Populariteit

Aanhangers van de GoldList Method stellen dat deze woorden op de woordenlijst en zinnen in het Spaans spontaan in het langetermijngeheugen van de student opgeslagen worden, iets dat door veel geheugenwetenschappers bestreden wordt. Volgens deze geheugenwetenschappers wordt (taal)kennis in het algemeen onthouden wanneer de kennis relevant en betekenisvol is voor de lerende. De GoldList-methode kan werken voor Spaanse woorden en zinnen die relevant en betekenisvol zijn voor de lerende.

Voor- en nadelen van de GoldList Method

Bij studenten die het fijn vinden om bijvoorbeeld Post-its^® als geheugensteuntje te gebruiken, kan deze GoldList Method functioneren. Doordat het fysieke gedeelte van het geheugen door het schrijven aangesproken wordt en meewerkt, functioneert het met de hand schrijven effectiever dan typen of, zelfs tamelijk zinloos: een fotootje maken. Het ontbreken van context is een minpunt van deze methode. Taal is veel meer dan alleen een reeks losse woorden en/of zinnen. De methode is bovendien bijzonder tijdrovend; er dienen steeds met de hand geschreven woordenlijsten te worden aangemaakt.

De Natural Method

Bedacht door wie en wanneer

De Natural Method, ook wel de Natural Approach (de ‘natuurlijke aanpak’) genoemd, is ontwikkeld in 1983 door Tracy Terrell en Stephen D. Krashen.

Kenmerken van de Natural Method

De Natural Method is gericht op een natuurlijke wijze van taalverwerving (van bijvoorbeeld Spaans). Op de wijze waarop iemand als kind zijn of haar moedertaal leerde spreken, probeert de methode het Spaans aan te leren. Zo leert men onbewust ook de taalregels van het Spaans. Hiervoor wordt alleen het Spaans gebruikt met een aantal visuele hulpmiddelen. Een leeromgeving zonder stress is het streven van de methode. Een grote hoeveelheid begrijpelijke input wordt blootgesteld aan de lerenden. De taalproductie Spaans mag spontaan ontstaan en wordt niet geforceerd. De nadruk ligt op communicatie en minder op het corrigeren van vormfouten en expliciete Spaans grammatica.

De leermethode heeft het meeste rendement als de lerenden in het Spaans worden ondergedompeld. De leeractiviteiten in het Spaans dienen stimulerend te zijn zodat de lerenden van de ervaring kunnen genieten.

De Natural Method leermethode heeft vrij veel overeenkomsten met de Directe Methode. De leermethoden gaan beide uit van het idee van natuurlijke taalverwerving; het onderscheid tussen deze twee methoden is dat bij de Directe Methode meer de focus op de praktijk wordt gelegd en bij de Natural Method meer op blootstelling aan taalinput en het verminderen van spreekangst.

Populariteit

Dat onderdompeling een zeer effectieve methode is, is vaak bewezen. De methode is een populaire manier van lesgeven onder taaldocenten Spaans, doordat de methode betrekkelijk eenvoudig is om te begrijpen voor studenten. Maar er kleven eveneens nadelen aan de Natural Method. De leermethode is voornamelijk gericht op het impliciet leren van de Spaanse grammatica. De studenten zouden inderdaad leren om te communiceren, maar blijven hangen in een wat gebrekkige, versimpelde versie van het Spaans door onvoldoende kennis van de grammatica.

Voor- en nadelen van de Natural Method

Om op een natuurlijke manier een vreemde taal aan te leren, wordt prettig gevonden. Lerenden krijgen de kans voor het opbouwen van een persoonlijke band met het Spaans. Het geleerde beklijft langer, doordat studenten niet ‘uit het hoofd hoeven te leren’.

Het nadeel kan zijn dat het langer duurt voor er resultaat geboekt wordt, omdat er geen druk op de taalproductie ligt. Ook bereidt de methode lerenden niet per se op een bepaald Spaans examen voor.

Structurele Aanpak

Bedacht door wie en wanneer

De Structural Approach (afgekort SA) ofwel ‘Structurele Aanpak’ is door de Amerikaanse taaldocent Charles en Robert Lado ontwikkeld in de jaren 50.

Kenmerken van de Structurele Aanpak (SA)

Deze Structurele Aanpak is een methode om een vreemde taal te leren die als doel heeft om de student vertrouwd te maken met de fonologische en grammaticale structuur van de doeltaal (bijvoorbeeld het Spaans). Volgens de methodiek van Structurele Aanpak levert de beheersing van deze structuren meer op dan het leren van woordenschat van het Spaans. Het herkennen en kunnen toepassen van vaste combinaties van Spaanse woorden en groepen woorden in de juiste woordvolgorde is waar het bij de leermethode om gaat. Deze vaste combinaties worden aan studenten aangeboden in herkenbare situaties met behulp van visualisatie, gezichtsuitdrukking, dramatisering en handelingen. De taalstructuren die het vaakst worden gebruikt, worden als eerste aan de taallerende aangeboden. De mondelinge vaardigheden Spaans (luisteren en spreken) worden hierbij in de eerste instantie gebruikt; daaruit volgen lezen en schrijven. Bij het aanleren en verbeteren van de productieve vaardigheden Spaans (spreken en schrijven), krijgt de grammatica een grote plek. De Structurele Aanpak wordt ook wel Structural-Situational Approach (structurele-situationele benadering) en de Structural-Oral-Situational Approach (structurele-mondeling-situationele benadering) genoemd.

Populariteit

In de jaren vóór 1970 werd de Structurele Aanpak op grote schaal gebruikt om Engels te leren in Engelssprekende landen, de voormalige Britse koloniën en in Maleisië.

Voor- en nadelen van de Structurele Aanpak

De sterke kant van een structurele aanpak is dat studenten het Spaans op een nauwkeurige manier leren. De studenten krijgen inzicht in de grammatica van het Spaans en leren in welke situatie bepaalde bepaalde Spaanse woorden of combinaties van woorden passend zijn of niet. De methode gebruikt alledaagse taal. De methode van de Structurele Aanpak heeft ook nadelen. De methodiek kost tamelijk veel tijd en biedt niet meteen succeservaringen. De eigen input van studenten is behoorlijk beperkt; het is niet echt creatief.

Communicatief taalonderwijs (Engels: Communicative Language Teaching; CLT)

Bedacht door wie en wanneer

Communicatief taalonderwijs (Engelse naam: Communicative Language Teaching, afgekort: CLT), of ook wel ‘De Communicatieve benadering’ (Engelse naam: Communicative Approach, afgekort: CA) genoemd, is in de jaren zestig van de vorige eeuw ontstaan onder invloed van de ideeën van taalkundige Noam Chomsky, die de nadruk op competenties bij het leren van een taal legde. De taalkundige Dell Hymes was de grondlegger in 1966 van het concept communicatieve vaardigheden.

Kenmerken van Communicatief taalonderwijs (CLT)

Het communicatief talenonderwijs gaat uit van de visie dat interactie het uiteindelijke doel is van het leren van talen (zoals Spaans).

Met gebruik van CLT-technieken leren de studenten het Spaans in de praktijk te brengen door de interactie onderling en de docent Spaans. Authentieke teksten, geschreven in het Spaans of ander materiaal uit de werksituatie en het dagelijks leven worden gebruikt. Zowel tijdens als buiten de les wordt het Spaans gebruikt.

Studenten praten over persoonlijke gebeurtenissen met medestudenten en taaltrainers Spaans dragen onderwerpen aan buiten het gebied van de traditionele grammatica, om de taalvaardigheid Spaans in diverse realistische situaties te oefenen. Spaanse grammatica wordt inductief onderwezen, dit betekent aan de hand van de praktijk, waaruit de regel volgt.

Bij het communicatief taalonderwijs is de docent Spaans echt een trainer, die de student helpt in de Spaanse taal te communiceren.

Populariteit

In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw werd het communicatief taalonderwijs heel populair. Dit kwam deels omdat de traditionele taalonderwijsmethodes geen groot succes bleken. Door de verdere eenwording van Europa was er een grotere vraag aan het leren van vreemde talen op een wijze die direct toepasbaar was.

Voor- en nadelen van Communicatief taalonderwijs

Communicatief taalonderwijs (CLT) heeft veel sterke aspecten. Lerenden ‘kunnen’ al snel ‘iets’ in het Spaans; de methode is functioneel en studentgericht. Omdat authentiek materiaal wordt gebruikt, leren studenten de Spaanse woorden die zij moeten weten. De methode is efficiënt. De methode werkt voor de studenten stimulerend, omdat zij gauw succes ervaren. Fouten maken mag; de vaardigheid van de lerende wordt al doende geleerd en verbeterd. Een nadeel van de communicatieve benadering is dat er veel minder aandacht wordt besteed voor grammatica, vocabulaire dat niet direct toepasbaar is en de uitspraak. De voorbereiding en de planning vereist veel meer tijd van de trainer en vraagt een actieve deelname van lerenden. Voor sommige lerenden is deze manier van leren moeilijk of ongewoon, afhankelijk wat voor achtergrond zij hebben. Communicatief taalonderwijs (CLT) draait om het trainen van taalvaardigheden; het gaat daarbij om de functie en niet zo zeer om de vorm en het biedt als zodanig geen samenhangend geheel.

Grammatica-/vertaalmethode (GVM) (Engels: Grammar-Translation Method; GTM)

Bedacht door wie en wanneer

Het taalonderwijs was in de 18^de en de 19^de eeuw vooral gefocust op praktisch taalgebruik. Taaldocenten leerden de studenten om gebruiksklare zinnen, dialogen, idiomatische uitdrukkingen, woordenlijsten etcetera na te spreken, uit het hoofd te leren en op te zeggen. Dit werd op een andere manier gedaan door Johann Valentin Meidinger; een Duitse docent Frans en Italiaans. Meidinger ontwikkelde een methode waarbij de grammatica van de taal in het middelpunt stond rond het jaar 1783. Meidinger wordt als de grondlegger van de zogenaamde grammatica-vertaalmethode (Grammar-Translation Method, afgekort GTM) beschouwd.

Kenmerken van de Grammatica-/vertaalmethode (GVM)

Deze methode was op het onderwijs in het Latijn gestoeld; de taal van de wetenschap, de cultuur en de religie. Dit onderwijs in het Latijn was uiteraard op geschreven teksten van klassieke schrijvers gericht en geheel op de grammatica en het vertalen gericht. Deze aanpak werd als degelijk en wetenschappelijk beschouwd. De Grammatica-/vertaalmethode (GVM) gaat van de analyse uit van taalstructuren en taalvormen (van bijvoorbeeld Spaans) waarbij de lerende inzicht ontwikkelt. De lees- en schrijfvaardigheid Spaans dus belangrijk bij deze methode. Literatuur, vertalen en uit het hoofd leren van woordenlijsten in het Spaans krijgen de nadruk. De taaltrainer draagt kennis Spaans over, de student memoriseert.

Populariteit

De grammatica-/vertaalmethode heeft tot recente datum een grote invloed op het taalonderwijs gehad, ondanks dat reeds vanaf halverwege de negentiende eeuw ook tegengeluiden te horen waren.

Voor- en nadelen van de Grammatica-/vertaalmethode

De methode vormt een aardige mentale training aan mensen voor wie het een uitdaging is om dingen uit het hoofd te leren. Deze methode biedt ook inzichten in de structuur van het Spaans, vanwege de nadruk die op de grammatica gelegd wordt.

Er zijn echter meer keerzijden dan positieve kanten. De grootste keerzijde is dat de spreek- en luistervaardigheid Spaans ver achterblijft, waardoor de geleerde taal zelfs na jaren studie weinig mondeling toegepast kan worden. Omdat het meestal gaat om literair taalgebruik, staat de methode ver af van het dagelijks gebruik van het Spaans, ook in de context die aangeboden wordt. Bij het werken in groepen biedt deze leermethode niet de mogelijkheid tot een eigen creatief proces of tot differentiatie bij de studenten. De lerende is alleen toehoorder en uitvoerder.

Onderdompeling (Engels: immersion)

Bedacht door wie en wanneer

De leermethode ‘Onderdompeling’ (Engelse naam: language immersion of alleen immersion) wordt sinds de jaren 70 wereldwijd toegepast, hoofdzakelijk op middelbare scholen waarbij een vak (bijvoorbeeld het vak wiskunde) in de vreemde taal wordt gegeven. In Nederland is de methode van ‘onderdompeling’ bekend als de methode die bij Taleninstituut Regina Coeli, ‘de nonnen van Vught’ gebruikt wordt. De methode van ‘onderdompeling’ is daar in 1963 ontstaan met Franse nonnen die Franse taalles onderwezen aan rijke dames uit Vught en omgeving.

Kenmerken van onderdompeling

De methode van onderdompeling behelst dat degene die de taal (zoals het Spaans) leert, vanaf het begin wordt omgeven door de nieuwe taal. Alle instructies worden gegeven in de doeltaal (Spaans); eerst langzaam en met veel herhaling en later op een meer natuurlijke manier. Vanaf het begin wordt de lerende ook uitgedaagd om in het Spaans te spreken. Er wordt met rollenspellen en simulaties gewerkt. Op onderwijsinstellingen die met onderdompeling werken, wordt de omgeving vaak in de stijl van het land van de Spaanse taal ingericht om een situatie te creëren alsof de studenten in Spanje zijn. Lerenden oefenen één-op-één of in een klein groepje met Spaans spreken. Daadwerkelijk naar Spanje reizen en daar verblijven in een gastgezin, is een andere manier om een taal te leren door middel van onderdompeling.

Populariteit

Onderdompeling wordt als een erg goede methode om vreemde talen te leren beschouwd. Vooral de mondelinge taalvaardigheid Spaans kan op deze wijze zeer goed worden ontwikkeld.

Voor- en nadelen van onderdompeling

Doordat de methode zo intensief is, is het grote voordeel dat deze methode snel resultaten laat zien. Omdat de student wordt erdoor omgeven, is de leermethode een kwestie van ‘sink or swim’; hij of zij moet wel gaan communiceren in het Spaans. In principe zijn de studenten 24 uur per dag Spaans aan het leren. De sociale interactie wordt versterkt door het samen oefenen in groepen. Studenten ervaren dat als motiverend.

Dat het bereikte resultaat niet altijd wordt vastgehouden, is een nadeel. De kans is groot dat het nieuw geleerde relatief snel weer wegzakt als studenten in een vrij korte tijd Spaans leren, door in Spanje te zijn of door te zijn ondergedompeld in een kunstmatig gecreëerde omgeving, maar vervolgens weer overgaan tot de orde van de dag. Een bijkomend nadeel kan zijn dat een dergelijke training Spaans erg intensief is. Niet elke student heeft genoeg conditie om deze leermethode vol te houden.

Suggestopedie (Suggestopedia)

Bedacht door wie en wanneer

Suggestopedia is een methodiek om taal te leren uit de jaren 70 van de vorige eeuw. De leermethode is door de Bulgaarse psychotherapeut Georgi Lozanov ontwikkeld.

Kenmerken van Suggestopedie

Suggestopedie is gebaseerd op het principe van de suggestie. Lozanov was van mening dat positieve suggestie een voorwaarde is om (een taal; bijvoorbeeld Spaans) te kunnen leren. Een ontspannen sfeer alsook een wederzijds vertrouwen tussen de taaldocent (Spaans) en de studenten zijn daarvoor van essentiële betekenis. Dat studenten zich veilig en ontspannen voelen, is de voorwaarde hiervoor hiervoor. Om dit te bewerkstelligen, was een leslokaal met een rijopstelling ongeschikt. De studenten zaten tijdens de lessen in comfortabele stoelen die waren opgesteld in een halve cirkel en er werd altijd achtergrondmuziek tijdens de klas gedraaid. De methode zoals Lozanov die beoogde, bestond uit verschillende teksten voorlezen, terwijl op de achtergrond klassieke muziek werd gespeeld of natuurgeluiden te horen waren. Er bestonden woordenlijsten bij deze teksten en opmerkingen over de grammatica van de te leren taal (het Spaans). Er werd met veel expressie in stem alsook gebaren voorgelezen. Zo werden studenten verleid om te luisteren en de studenten konden de (Spaanse) woorden die nieuw waren, gemakkelijk begrijpen en opnemen. Tijdens de lessen was er veel aandacht voor de cultuur en kennis over het land van de te leren taal (Spanje). Er werden rollenspellen gespeeld en ook (Spaanse) streekgerechten werden in de klas gemaakt en gegeten.

Populariteit

De leermethodiek van Lozanov was enigszins omstreden en is niet heel bekend meer. Sommige elementen van Suggestopedia worden nog steeds gebruikt, bijvoorbeeld het gebruiken van stemexpressie en gebaren bij het lezen van teksten in de vreemde taal.

Voor- en nadelen van Suggestopedie

De methode van Suggestopedia creëert een ontspannen en veilige sfeer in de les, waardoor de student minder last krijgt van frustratie of faalangst. Voor een nieuwkomer kan deze sfeer bijdragen aan een positieve associatie met het nieuwe thuisland. Muziek werkt vaak motiverend en draagt bij aan betere leerprestaties. Dat de lerenden worden gestimuleerd om actief mee te doen en zich in de situatie in te leven, wat voor sommigen een nieuwe ervaring is, is een bijkomend voordeel van de leermethode. Tegelijk vormt dit voor sommige studenten een nadeel, want niet elke student is hiertoe in staat. Muziek kan bij sommigen ook afleiden en verstorend werken dan dat muziek ontspannend of stimulerend werkt. Dat de verhouding trainer-student niet echt gelijkwaardig is, is een andere zwakke kant; alle input komt van de kant van de Spaanse trainer en de student is steeds de ontvangende partij.

Community Language Learning (CLL)

Bedacht door wie en wanneer

In 1976 ontwikkelde de Amerikaanse priester en psycholoog Charles Curran Community Language Learning, ook wel Counseling Language Learning
geheten.

Kenmerken van Community Language Learning (CLL)

Community Language Learning is een taalverwervingsmethode waarbij lerenden samenwerken om te bepalen welke aspecten van een vreemde taal zij willen leren. Deze methode baseert zich op de counseling-benadering waarbij de taaldocent als een counselor optreedt die de zinnen van lerenden kenschetst. De studenten beginnen een gesprek. Zijn de studenten de te leren taal (Spaans) nog niet voldoende machtig, dan spreken de studenten in hun moedertaal. De taaltrainer (Spaans) vertaalt en legt uit, waarna de lerenden de uitspraken van de trainer zo goed mogelijk herhalen. Dit gesprek in het Spaans wordt opgenomen om opnieuw te kunnen beluisteren.

Community Language Learning stimuleert gemeenschapsgevoel in de leergroep en beschouwt de interactie tussen de studenten als middel om het Spaans te leren. Een leerboek Spaans wordt niet gevolgd; de lerenden bepalen zelf het lesmateriaal met behulp van betekenisvolle gesprekken.

Populariteit

De mate van succes van de methode hangt erg af van de kunde van de trainer-counselor. De taaldocent dient naast sociaal-cultureel kundig ook taalkundig te zijn onderlegd. Deze trainer dient zowel het Spaans als de moedertaal van de student erg goed te beheersen om de taaluitingen van de student te kunnen vertalen. Community Language Learning kan goed functioneren indien deze correct toegepast wordt. Community Language Learning is niet bruikbaar voor grote groepen.

Voor- en nadelen van Community Language Learning

CLL biedt voor lerenden een hoge mate van autonomie. Het analyseren van de eigen gesprekken vinden studenten vaak zinvol. De leergroep wordt vaak zeer hecht, niet alleen tijdens de lessen Spaans, maar ook daarbuiten. Met CLL worden studenten zich zo veel meer bewust van anderen in hun groep, hun sterke en zwakke punten en leren om te werken als team. Van het bespreken van de foutjes en het evalueren van de taalles Spaans leren studenten veel. Vaak blijven dergelijke correcties in het geheugen gegrift en worden deel van de actieve woordenschat van de studenten.

Dat de docent niet sturend is, terwijl een aantal studenten wel sturing nodig heeft, kan een keerzijde zijn. Bij deze methode wordt geen lesboek gebruikt en er worden ook geen toetsen Spaans afgenomen. Het succes van de taallessen is hierdoor lastig te meten. Een aantal studenten wordt geremd in hun Spaans spreken als zij worden opgenomen.

Lexicografische benadering (Engels: Dynamic Lexicographic Approach; DLA)

Bedacht door wie en wanneer

De Lexicografische benadering (Engelse benaming: Lexical Approach; LA) is een methode om talen te leren die door Michael Lewis is ontwikkeld in de vroege jaren negentig van de vorige eeuw.

Kenmerken van de Lexicografische benadering (DLA)

De lexicografische benadering is gebaseerd op het idee dat een belangrijk deel van het leren van een taal (zoals het Spaans) bestaat uit het begrijpen en produceren van zogenaamde ‘lexicale eenheden’, brokjes taal die uit (Spaanse) woorden, woordcombinaties alsook uitdrukkingen bestaan. Studenten verwerven al doende inzicht in patronen van het Spaans (de grammatica) en betekenisvolle groepen woorden. Zo leren ze hoe het Spaans ‘in het echt’ wordt gebruikt. De woordenschat Spaans krijgt bij deze benadering meer nadruk dan de Spaanse grammatica. Instructies zijn op situaties en Spaanse uitdrukkingen gericht die regelmatig voorkomen in dialogen. Aan interactie wordt aandacht geschonken maar ook aan exposure; aan de receptieve vaardigheden van de student (luisteren/begrijpen, lezen/begrijpen). Voor het zelf ontdekken van de Spaanse taal door de studenten is veel ruimte.

De rol van de docent Spaans is voor voldoende inbreng te zorgen en het faciliteren van het leerproces van de studenten.

Populariteit

In de afgelopen dertig jaar zijn door de ideeën over taal van (onder meer) Michael Lewis de leerboeken duidelijk veranderd. Veel meer aandacht wordt geschonken aan woordenschat van de te leren taal die wordt aangeboden in chunks, in betekenisvolle brokjes. De drastische omwenteling in de manier waarop vreemde talen worden onderwezen, waar Lewis streefde, bleef echter uit.

Voor- en nadelen van de Lexicografische benadering

Door het werken met ‘chunks’ (brokjes van de taal); met ‘echte’ taal, leren studenten op een natuurlijke wijze het Spaans te gebruiken. Dit zorgt voor souplesse in het taalgebruik Spaans.

Het nadeel is dat de werkelijkheid toch altijd weer afwijkt van de geleerde taalsituaties. Sommige lerenden hebben moeite om de taalpatronen zelf te leren herkennen en hebben meer aan een trainer Spaans die hen de weg wijst, dan aan een docent taal-facilitator.

Series Method

Bedacht door wie en wanneer

De Series method, ofwel ‘seriemethode van taalverwerving’ (Frans: La Méthode naturelle) is in het jaar 1880 door de Franse leraar François Gouin ontwikkeld.

Kenmerken van de Series Method

Een serie van verbonden zinnen die eenvoudig te begrijpen zijn en weinig kennis vereisen van de grammatica, is het uitgangspunt van de seriemethode (Engelse naam: The Series Method of language acquisition) van Gouin. Studenten leren zinnen op basis van een actie, zoals het verlaten van een huis in de volgorde waarin deze uitgevoerd zou worden. Deze series of reeksen gingen over onderwerpen als de mens in de samenleving, wetenschap en beroep, het leven in de natuur, ontwikkeld vanuit het onderscheid tussen objectief, subjectief en figuurlijk taalgebruik. De seriemethode van Gouin maakt geen gebruik van moedertaal. Het is een soort eentalige methode, die niet uitgaat van ‘vertalen’ en ‘uitleggen’ maar van ‘demonstreren’ en ‘handelen’, waardoor studenten snel in de nieuwe taal (bijvoorbeeld het Spaans) gaan denken.

Populariteit

De ideeën van Gouin over taal waren hun tijd ver vooruit. Ondanks dat het een ongebruikelijke aanpak was, kon de seriemethode van Gouin enige een succes worden genoemd. De leermethode werd echter door de Directe Methode van Berlitz overschaduwd.

Voor- en nadelen van de Series Method

Door de Series method van Gouin worden de mondelinge vaardigheden Spaans goed ontwikkeld en het zorgt voor het creëren van een harmonieuze, natuurlijke en gelijkwaardige sfeer in de lessen.

De methode creëert levendig taalonderwijs. Dit soort onderwijs Spaans wekt het enthousiasme van de studenten op door gebruik te maken van visuele leermiddelen, zoals afbeeldingen, grafieken, en dergelijke. Een taal leren wordt tastbaar; dit was iets dat totaal nieuw was. Het maakt studenten Spaans nieuwsgierig, dit werkt goed om het leergeheugen te ontwikkelen, de druk om te presteren te verminderen alsook het zelfvertrouwen te verhogen. De communicatieve competenties Spaans van de lerenden worden met de methode sterk gestimuleerd.

De methode heeft als nadeel dat taal die iets meer subjectief of abstract wordt, lastig met bewegingen en expressies in één concrete ervaring kan worden gevangen. Een bijkomend nadeel is de bewerkelijkheid voor de taaldocent, die immers een scala aan series dient voor te bereiden. Ten derde richt de Gouin-seriemethode zich vooral op mondelinge taalgebruik, terwijl het onderwijssysteem nog vaak draait om examens die de lees- en schrijfvaardigheden toetsen.

Task-Based Language Teaching (TBLT)

Bedacht door wie en wanneer

Task-Based Language Teaching (Taakgericht taalonderwijs) is ontwikkeld in de jaren 80 van de vorige eeuw. De grondleggers waren de Indiase taalkundige professor N.S. Prabhu, de Amerikaanse hoogleraar Teresa P. Pica en de Britse hoogleraren Michael Hugh Long en Graham Crookes.

Kenmerken van de Task-Based Language Teaching (TBLT)

Taakgericht taalonderwijs past binnen een Communicatieve Benadering/het Communicatief Taalonderwijs. De visie erachter is dat het verwerven van de te leren taal (zoals het Spaans) geen doel op zich is, maar een hulpmiddel om bepaalde taken uit te kunnen voeren. Lerenden krijgen motiverende taken aangeboden. Hiervoor is taalkennis (Spaans) vereist. Om deze taken goed uit te voeren, is het nodig dat zij over taalregels en woordenschat beschikken. De taken zijn zaken uit het dagelijks leven, bijvoorbeeld een e-mail schrijven, bellen met de klantenservice, boodschappen doen, een drankje bestellen of de krant lezen. De opdracht wordt in drie fasen verdeeld: vóór, tijdens en na de taak, waarbij de student zich eerst voorbereidt op de taak, de taak vervolgens uitvoert en tot slot erop terugblikt. Studenten moeten samenwerken om de opdrachten uit te voeren. Om leereffect te hebben, moeten de taken iets boven het niveau van de student Spaans liggen.

Populariteit

Taakgericht onderwijs is vanaf het begin van de jaren 90 erg populair geworden, zeker in het taalonderwijs. Taakgericht taalonderwijs de meest bruikbare vorm te zijn om de taalvaardigheid van de studenten (hoofdzakelijk de studenten in een achterstandspositie) in het lager en secundair onderwijs te verhogen.

Voor- en nadelen van Task-Based Language Teaching

Het taakgericht taalonderwijs (Spaans) heeft duidelijke voordelen. Het is een activerende manier van werken, waarbij studenten uitgedaagd worden om hun vaardigheden (Spaans) toe te passen. Het is een op de persoon gerichte, relevante en efficiënte aanpak, zolang de taak goed aansluit bij de student. De student komt op een natuurlijke, dagelijkse manier in contact met het Spaans en leert zo authentieke Spaanse woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen in het Spaans. Bovendien leren studenten om samen te werken. De studenten ervaren taakgericht taalonderwijs als prettig en motiverend.

Als keerzijde kan genoemd worden dat de communicatie voorop staat en niet de correcte vorm van het Spaans, waardoor de studenten die niet heel nauwkeurig leren.

De Dogme benadering (Engels: Dogme Language Teaching; Dogme ELT)

Bedacht door wie en wanneer

Scott Thornbury; een Nieuw-Zeelandse taalkundige en docententrainer op het gebied van taalonderwijs Engels bedacht Dogme Language Teaching/Dogme ELT (de ‘Dogmabenadering’) in het jaar 2000.

Kenmerken van de Dogme benadering (ELT)

‘Dogme 95’; een stroming van een groep filmmakers uit Denemarken onder wie de filmregisseur Lars von Trier uit 1995 was de inspiratie voor Dogme Language Teaching (DLT). De deelnemers houden zich bij het filmmaken aan 10 strikte regels (10 dogma’s). Samen behelzen ze ‘de eed van zuiverheid’ (In het Deens: kyskhedsløfter; in het Engels: Vows of Chastity). Iets soortgelijks is bij het Dogme-taalonderwijs aan de hand. De aanhangers van de Dogme benadering streven naar een vorm van communicatief taalonderwijs die niet door enig voorgedrukt materiaal belast is. Het beginnen van echte inhoudelijke gesprekken over praktische onderwerpen is het oogmerk van Dogme-taalonderwijs. Bij deze methode gaat het om communicatie als drijvende kracht van het leren. De benadering is daarom een communicatieve aanpak van onderwijs, die taalonderwijs wil bieden zonder het gebruik van lesboeken of ander lesmateriaal en zich in plaats daarvan richt op het communiceren tussen de lerenden en de taaltrainer. Net als de Dogme-beweging in de film, kent het Dogme-taalonderwijs 10 uitgangspunten (dogma’s).

Populariteit

Ondanks dat onderzoek naar het succes van Dogme beperkt is, stelt Scott Thornbury dat de overeenkomsten met taakgericht leren van vreemde talen (zoals Spaans) erop wijzen dat Dogme waarschijnlijk vergelijkbare resultaten oplevert.

Voor- en nadelen van de Dogme benadering

Een voordeel voor trainers Spaans is dat hij of zij zich vrijwel geen hoeft voor te bereiden. Het kan heel motiverend werken dat de lerenden de verantwoording dragen voor het eigen leerproces. Voorspelbaar zijn de lessen Spaans zo nooit. Dit zorgt voor spontane communicatie en verveling krijgt geen kans. Bijna elk onderwerp kan in een taalles volgens de Dogme-benadering worden besproken. Zo blijven de lerenden betrokken en alert.

Daartegenover staat dat de lerenden zich wat ongemakkelijk kunnen voelen als ze zo weinig bij de hand worden genomen door de taaldocent. Voor deze manier van lesgeven zijn ook niet alle taaldocenten Spaans voldoende flexibel. Nog een minpunt kan zijn dat de lerenden zich vaak moeten voorbereiden op een specifiek examen Spaans, terwijl het niet zeker is dat de hiervoor benodigde leerstof daarvoor aan bod komt in de taallessen.

Growing Participator Approach (GPA)

Bedacht door wie en wanneer

The Growing Participator Approach (GPA) is ontwikkeld in 2007 door Language consultants Greg en Angela Thomson.

Kenmerken van de Growing Participator Approach (GPA)

De GPA-benadering is een alternatieve visie op het verwerven van een nieuwe taal (zoals het Spaans). Het primaire uitgangspunt van de GPA is dat taal en cultuur niet los van elkaar staan. Het gaat bij GPA om veel meer dan alleen het Spaans; het doel is uitgroeien tot deelnemers aan het leven in de gastcultuur (van bijvoorbeeld Spanje). Daarom gebruikt GPA de term ‘groeiende deelnemers’ in plaats van ‘taallerenden’ en ‘verzorger’ in plaats van ‘leraren of docenten’. De Growing Participator Approach (GPA) vertoont gelijkenissen met, en is deels gebaseerd op, de Natural Approach (natuurlijke aanpak) van Stephen Krashen en Tracy Terrell.

De methode kent zes fasen van activiteiten. De lerende met een verzorger uit Spanje voeren deze activiteiten uit. Begrip is belangrijker dan productie. De focus ligt op Spaanse woordenschat alsook cultuur. Fase 1 van de methode is de zogenaamde hier-en-nu-fase. Deze neemt ongeveer 100 uur in beslag. De ‘groeiende deelnemer’ focust zich in fase 1 op het luisteren en het non-verbale feedback geven.

Fase 2 van de zogenaamde leermethode is de zogenaamde ‘verhaalopbouwfase’. Deze fase duurt ruwweg 150 uur en de deelnemers beginnen nu ook Spaans te produceren. In fase 3 ligt de nadruk op ‘gedeelde verhalen’. Dit zijn verhalen over dagelijkse gebeurtenissen, verhalen die worden gedeeld tussen culturen en verhalen over gedeelde ervaringen. Fase 4 van de methode is de fase van het ‘diepe delen’. De deelnemer en de verzorger beginnen nu diepere gesprekken te voeren over het leven in de Spaanse cultuur. In fase 5 beginnen de deelnemers zich op het taalgebruik van moedertaalsprekers Spaans te richten aan de hand van televisie, films, nieuws of literatuur. Het Spaans dat voor het werk van de deelnemer is vereist, wordt ook geleerd. Fase 6 van de methode is de ‘zelfvoorzienende groeifase’. Deze fase heeft geen eindpunt. Hier gaat het om de groei naast de formele taalsessies Spaans.

Populariteit

Er is nog vrij weinig bekend over het succes omdat de methode van Thomson nog redelijk nieuw is. Deelnemers zijn er in elk geval vrij enthousiast over.

Voor- en nadelen van de Growing Participator Approach

Met de GPA-methode wordt een goede doorkijk op het proces van de taalverwerving Spaans geboden. Deze zes afzonderlijke fasen van GPA bieden een duidelijk tijdsschema alsook realistische doelen. De lerende verwerft niet alleen kennis van de Spaanse taal, maar ook van de omgeving en de lerende verwerft eveneens een nieuw sociaal netwerk.

Een nadeel van deze leermethode is dat voor iedere deelnemer of minimaal iedere kleine groep deelnemers een ‘verzorger’ gezocht moet worden die bereid is om veel tijd te investeren.

Shadowing Technique

Bedacht door wie en wanneer

De Shadowing technique, ook wel simpelweg Shadowing (‘schaduwen’) genoemd, is bedacht door Prof. Alexander Argüelles; een Amerikaanse polyglot en taalkundige in de vroege jaren 2000.

Kenmerken van de Shadowing Technique

De techniek van Shadowing is een methode die taallerenden zelfstandig kunnen gebruiken om de intonatie (Spaans) en uitspraak te verbeteren en vloeiendheid in het spreken te verwerven. Deze techniek van Shadowing werkt eenvoudig: de lerende luistert naar een audio-opname, bij voorkeur een dialoog en herhaalt vervolgens wat hij of zij hoort. Bij deze methode is het niet belangrijk om de Spaanse tekst te begrijpen; in eerste instantie gaat het om de klank van de te leren taal. Luisteren en herhalen wordt net zo vaak geoefend tot het moment dit heel gemakkelijk gaat en de student simultaan met de audio-opname Spaans kunnen spreken. Na enige tijd gebruikt de lerende een transcript om te kunnen lezen (en begrijpen) wat hij of zij heeft gezegd. Veel lesboeken zijn voor deze leermethode geschikt, zolang er maar dialogen in staan of stukken samenhangende tekst. De Spaanse audio-opnames dienen idealiter iets boven het niveau van de lerenden te liggen. De ideale lengte is ruwweg één pagina, op natuurlijke snelheid en zonder kunstmatige pauzes in te lassen. Alexander Argüelles raadt aan om te lopen tijdens het spreken, het liefst buiten, en niet te zitten, doordat fysieke beweging de opname versterkt van de taal (het Spaans) in het zenuwstelsel. Een bijkomende grond is dat de lerenden minder snel afgeleid worden als zij in beweging zijn, waardoor het werken aan het Spaans veel effectiever gaat.

Shadowing heeft veel overeenkomsten met de audiolinguale methode uit de vorige eeuw, maar het verschil is dat de audiolinguale methode gebruikmaakte van grammaticale driloefeningen in plaats van dialogen of samenhangende tekst. Ook simultaan spreken is anders aan Shadowing.

Populariteit

Er is veel onderzoek gedaan in de afgelopen jaren naar Shadowing dat aantoont dat de techniek naast de uitspraak ook de luistervaardigheid aanzienlijk verbetert. Het algemene begrip van het Spaans wordt ook vergroot.

Voor- en nadelen van de Shadowing Technique

Shadowing heeft als praktisch voordeel dat de methodiek in een groep lerenden kan worden gebruikt, waarbij elke deelnemer individueel actief leert. De methode heeft een hoog rendement.

De techniek heeft als nadeel is dat lerende het soms wat saai kan vinden om dezelfde Spaanse tekst steeds te blijven herhalen. De keuze van de tekst is dus van groot belang.

Total Physical Response (TPR^®)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse psycholoog James J. Asher ontwikkelde in de jaren zestig van de vorige eeuw de taalverwervingsmethode Total Physical Response, ook wel TPR^® genoemd.

Kenmerken van Total Physical Response (TPR^®)

TPR^® is een methode om talen (bijvoorbeeld Spaans) te leren die op het principe is gebaseerd dat mensen met behulp van handelingen en beweging leren. Al doende leert men, en wel op de manier zoals kinderen hun moedertaal leren. Ouders geven voortdurend taken aan hun jonge kinderen en belonen hen als ze die taken uitvoeren (“kijk naar mama”, “goed zo”). “Pak de lepel”, “Mooi!”, “Trek je schoenen maar aan”, enz.). Het is in de eerste plaats de bedoeling dat het kind begrijpt wat de ouder zegt, het kind gaat verbaal reageren in een later stadium. Dus de luistervaardigheid Spaans is de basis, de spreekvaardigheid komt later.

De methode van TPR^® past deze principes van de moedertaalverwerving bij het leren van het Spaans versneld toe. De trainer geeft op een vriendelijke en begrijpelijke manier taken, bijvoorbeeld: “pak het boek” en doet de taken zelf voor; de studenten doen deze taken na. Aanvankelijk wordt van de lerenden nog niet verwacht dat ze Spaans spreken; in een later stadium geven de lerenden de taken. Taken die bekend zijn worden uitgebreid of gedeeltelijk veranderd.

TPR^® appelleert de methode van aan beide hersenhelften door de combinatie van bewegingen en spraak. Daardoor kost het minder moeite om iets te leren en het geleerde Spaans beklijft ook beter.

Populariteit

Voornamelijk wordt TPR^® gebruikt binnen het NT2-onderwijs (Nederlands als tweede taal), zeker bij beginnende lerenden en ook wel bij Engels op de basisschool. Maar ook middelbare scholieren en volwassenen werken met veel plezier met TPR^® en behalen hiermee goede resultaten.

Voor- en nadelen van Total Physical Response

TPR^® biedt veel voordelen. Doordat de student veel begrijpelijke inbreng krijgt aangeboden in ‘chunks’ (woorden die bij elkaar horen), krijgt hij of zij snel begrip van de doeltaal. De leermethode van Total Physical Response zorgt voor een snelle succeservaring, wat het plezier in leren bevordert. Het zorgt een stressvrij leerproces. In principe is de methode van TPR^® inzetbaar voor alle doelgroepen, ongeacht welke achtergrond en leeftijd en kan de methodiek eveneens in grotere klassen gebruikt worden. Het verworven Spaans wordt direct in het langetermijngeheugen opgeslagen.

De keerzijde van TPR^® is dat niet elke taaluiting in TPR^®-opdrachten uit te drukken is. Hierdoor werkt het tot op een zeker niveau en is daarbij een andere methodiek nodig. Ook is de methodiek niet bijzonder creatief. De studenten leren hun niet gevoelens, meningen en ideeën in het Spaans uit te drukken.

De Directe Methode (Engels: Direct Method; DM)

Bedacht door wie en wanneer

De Duits-Amerikaanse linguïst Maximilian Delphinius Berlitz (geboren als David Berlizheimer) bedacht de Directe Methode eind jaren 80 van de negentiende eeuw, ook wel ‘de natuurlijke benadering’ genoemd. De methode is als antwoord op de dominante grammatica-vertaalmethode ontwikkeld.

Kenmerken van de Directe Methode (DM)

Er was een Reformbeweging rond het jaar 1900 met nieuwe ideeën over vreemde talen leren dat inductief en zelfontdekkend zou moeten zijn. De Reformbeweging betrof overigens niet alleen het leren van een vreemde taal, maar ook voeding, natuurgeneeskunde, kleding en naturisme. Omstreeks 1900 streefden de mensen, net als in de jaren zestig van de vorige eeuw, naar meer natuurlijke manieren van leven en bevrijding van keurslijven. Er ontstond in het taalonderwijs veel aandacht voor ‘levende’, gesproken taal, waarbij grammatica vooral inductief werd onderwezen, met voorbeeldzinnen. De taalregels moesten lerenden hieruit afleiden. Er waren meer mondelinge oefeningen met meer aandacht voor de uitspraak van de vreemde taal (zoals het Spaans). Het werd aangemoedigd de lerenden veel in het Spaans te laten spreken. Het was ook een nieuw verschijnsel dat de les in het Spaans werd gegeven. Tijdens de les werd nadrukkelijk niet vertaald. Aan de hand van plaatjes en voorbeelden werd de (Spaanse) woordenschat aangeleerd. Abstracte vocabulaire werd door studenten aangebracht voor het associëren van ideeën.

Populariteit

Mede onder invloed van de crises en oorlogen ebde de vernieuwingsgolf van het begin van de twintigste eeuw weg, om in de jaren 60 weer in een andere vorm terug te komen.

Taleninstituten zoals Berlitz en Interlingua werken nog steeds met een (moderne versie van) de Directe Methode.

Voor- en nadelen van de Directe Methode

Het belangrijke voordeel van de Directe Methode is dat het een vrij natuurlijke manier is om Spaans te leren. Bij de methode wordt veel aandacht geschonken aan luisteren en spreken. Hierdoor ontwikkelen lerenden vloeiendheid in het Spaans en zelfvertrouwen. Aan de methode kleven echter ook keerzijden. Deze leermethode besteedt nauwelijks aandacht aan de schrijfvaardigheid (Spaans) en ook relatief minder aandacht aan lezen in de doeltaal. Voor de meer gevorderde studenten Spaans, heeft deze leermethode te weinig uitdaging te bieden. Voor minder snel lerende studenten is de Directe Methode ook niet heel bruikbaar, doordat deze methode is gebaseerd op actief meedoen van de student.

De Manesca-methode (Engels: Manesca Method)

Bedacht door wie en wanneer

Jean Manesca publiceerde in 1835 An Oral System of Teaching Living Languages Illustrated by a Practical Course of Lessons in the French through the Medium of the English (“Een mondelinge methode voor het onderwijzen van levende talen, aan de hand van een praktische cursus Frans door middel van het Engels”). In januari 2015 is An oral system of teaching living languages in herdruk gegaan.

Kenmerken van de Manesca-methode

De Manesca-methode is op hetzelfde principe gebaseerd als de Natural Approach (‘natuurlijke aanpak’): de beste manier om een taal te leren, is die kinderen hun moedertaal leren. Een vreemde taal (zoals Spaans) leren moet veilig en gemakkelijk zijn. Daarom wil Manesca niet werken met abstracte lijstjes of regels met Spaanse woorden die uit het hoofd geleerd dienen te worden.

De Manesca-methode geldt als de eerst bekende, volledige taalcursus. De leermethode is op het werken met een groep van studenten en een docent Spaans gebaseerd, die steeds één Spaans woord tegelijk introduceert. Er hoort een bepaalde beweging bij dit woord. De lerenden herhalen daarna één voor één het Spaanse woord en deze beweging. De herhalingen helpen de studenten de Spaanse woorden te onthouden, zonder dat uit het hoofd geleerd hoeft te worden. Deze woorden worden stap voor stap zinnen en weer variaties op de Spaanse zinnen. Spaanse spelling wordt in een later stadium met leesteksten aangeboden.

De methode van Jean Manesca is reeds enkele jaren later door grammaticaschrijver en taaldocent de Duitse grammaticaschrijver en taaldocent Heinrich Gottfried Ollendorff overgenomen en aangepast en wordt ook wel de Ollendorff-methode genoemd.

Populariteit

Jean Manesca is twee jaar na de publicatie van zijn methode overleden. Het werk van Manesca is door anderen opgepakt en verder ontwikkeld, onder meer door Ollendorff. Veel van de ideeën van Manesca zijn nog steeds actueel en worden nog altijd in het moderne vreemdetalenonderwijs gebruikt.

Voor- en nadelen van de Manesca-methode

De sterke kant van de Manesca- of Ollendorff-methode is de combinatie van spreken en bewegen, waardoor het fysieke geheugen meewerkt en het geleerde gemakkelijker en langduriger kan worden onthouden. Het vele herhalen draagt daar eveneens aan bij. Het kan door studenten als een nadeel worden ervaren dat dit wat saai wordt om dezelfde Spaanse woordjes en zinnen steeds te herhalen.

Silent Way

Bedacht door wie en wanneer

The Silent way (‘de stille manier’) is in het jaar 1963 ontwikkeld door de Egyptenaar Caleb Gattegno.

Kenmerken van de Silent Way

De stille manier is een methode om een vreemde taal (bijvoorbeeld Spaans) te leren die gebruikmaakt van stilte als instructiemiddel. Gattegno’s methode gaat uit van de autonomie van de studenten en hun actieve deelname.

De taaltrainers Spaans gebruiken een combinatie van gebaren en stilte om de aandacht te trekken van de lerenden, reacties uit te lokken en hen aan te moedigen om fouten te verbeteren. Veel tijd wordt aan de uitspraak (Spaans) besteed.

Gattegno, die wiskundige was, vond het belangrijk om taalles te geven op een wijze die efficiënt voor de energievoorraad van de studenten was. Caleb Gattegno kwam erachter dat het relatief weinig energie kost om een visueel of auditief beeld te onthouden, veel minder energie dan als we proberen iets uit het hoofd te leren. Het betoog van Caleb Gattegno was dat de taaldocenten niet zozeer dienen te streven naar kennisoverdracht, maar bewustzijn aan dienen te boren, want alleen bewustzijn maakt het mogelijk om dingen te kunnen leren.

Gekleurde staafjes (zogenaamde cuisenaire-staven) die voor allerlei dingen kunnen worden gebruikt, zijn één van de hulpmiddelen waar The Silent Way van Gattegno gebruik van maakt. De ‘de stille manier’ werkt eveneens met Words in Colour; een kleurenkaart voor geluiden waarin elke kleur een specifieke klank van het Spaans vertegenwoordigt, gekleurde woordgrafieken voor het werken aan zinnen en gekleurde grafieken die worden gebruikt voor het leren van de spelling.

Populariteit

Gattegno’s ideeën zijn van betekenis geweest, hoofdzakelijk bij het aanleren van de uitspraak, hoewel de Stille Methode in zijn oorspronkelijke versie niet veel meer wordt toegepast.

Voor- en nadelen van de Silent Way

Het voordeel van de methode van Gattegno is dat zijn aanpak voor studenten niet-bedreigend is, die immers als autonoom worden gezien. In feite is de taaldocent Spaans dienstbaar aan de lerende, niet omgekeerd. The Silent Way stimuleert het leren van het Spaans op een natuurlijke manier. De geleerde stof wordt over het algemeen goed verwerkt en onthouden door taallerenden uit te dagen nieuwe dingen te ontdekken. De lerende ‘mag’ fouten maken, wat helpt bij het leren.

Het kan een nadeel van de leermethode zijn dat een aantal studenten wat intensievere begeleiding nodig heeft dan de leermethode voorstaat. Door het gebrek aan input van de taaldocent Spaans zouden de studenten gefrustreerd kunnen raken. De keerzijde van het gebruik van kleuren en grafieken is dat de nieuwheid er vrij snel af is, waardoor het effect verdwijnt.

TPR Storytelling

Bedacht door wie en wanneer

TPR Storytelling of ‘TPRS’ staat voor Teaching Proficiency through Reading and Storytelling. De methode van TPR Storytelling is ontwikkeld door Blaine Ray in 1990, een Amerikaanse docent Spaans, en is afgeleid van de TPR-techniek (Total Physical Response).

Kenmerken van TPR Storytelling

TPRS is een talenverwervingsmethode die gebruikmaakt van verhalen om talen (bijvoorbeeld Spaans) te leren. Het uitgangspunt van TPRS is een natuurlijke methode van taalverwerving: de nieuwe taal leren zoals een kind zijn of haar moedertaal leert. Om dit te bereiken, worden studenten blootgesteld aan veel begrijpelijke input. Door de taaldocent Spaans wordt een verhaal verteld waarin nieuw te leren Spaanse woorden diverse keren voorkomen. De verhalen zijn nooit te lang en interessant of humoristisch. Studenten ontspannen zich doordat deze verhalen vrij eenvoudig te begrijpen zijn. Zo worden Spaanse structuren en woorden vrijwel vanzelf in het langetermijngeheugen van de student opgeslagen. De studenten worden door de taaltrainer op grammaticale verschijnselen van het Spaans gewezen, zonder dat studenten regels uit hun hoofd leren.

De lerenden zullen na enige tijd ‘automatisch’ Spaans beginnen te spreken en de Spaanse grammaticale structuren gaan imiteren. Dit is een natuurlijk proces. Een variant hierop is om samen met een groepje van studenten een verhaal op te bouwen. Bij deze methode schrijft de taaltrainer Spaans eerst nieuwe woorden en structuren op een bord of flipchart, met de Spaanse vertalingen erbij en daarna een verhaal te maken samen met de lerenden. Tot slot vertellen de lerenden het verhaal na. Een belangrijk onderdeel van TPR Storytelling is lezen in het Spaans, doordat dit voor input zorgt. Schrijven in het Spaans volgt in een later stadium.

Populariteit

Er zijn veel onderzoeken gedaan die uitwijzen dat TPRS een succesvolle manier is om een vreemde taal te verwerven. Er zijn wel randvoorwaarden nodig: de setting dient geschikt te zijn en de taaldocent dient ervoor getraind te zijn.

Voor- en nadelen van TPR Storytelling

Het is een laagdrempelige wijze van taalverwerving en de taalkennis wordt goed onthouden. TPRS spreekt eveneens de creatieve intelligentie aan; TPRS is een vorm van breinvriendelijk leren. Het is prettig voor de student en het is niet moeilijk om de aandacht erbij te houden. Voor de studenten werkt het zeer motiverend om zelf een verhaal te verzinnen.

Een nadeel is dat TPR Storytelling veel voorbereiding van de trainers vraagt.

De Rosetta Stone methode

Bedacht door wie en wanneer

De Rosetta Stone-methode is naar de zogenaamde de Steen van Rosetta vernoemd, een steen met een tekst in twee talen die in Egypte is ontdekt, met behulp waarvan uiteindelijk de hiërogliefen konden worden ontcijferd. Rosetta Stone is ook de naam van het softwarebedrijf dat de taalcursussen op de markt brengt. De eerste versie is uitgebracht in 1996.

Kenmerken van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone cursus is een methode om vreemde talen (bijvoorbeeld Spaans) te leren achter een computer. Deze taalcursussen zijn beschikbaar in meer dan dertig verschillende talen en de cursussen zijn te volgen vanuit al deze talen.

De Rosetta Stone-methode is een communicatieve methode, die de wijze nabootst waarop kinderen hun moedertaal leren. Dit houdt in ‘leren door onderdompeling’, door veel te luisteren en na te spreken. Het programma gebruikt hiervoor foto’s en stemmen van native speakers Spaans (moedertaalsprekers) voor het overbrengen van de betekenis van nieuwe (Spaanse) woorden. De methode maakt gebruik van spraakherkenningsprogramma. Dit programma registreert de Spaanse uitspraak en maakt hier een schematische weergave van. Op deze manier kan de lerende zijn of haar uitspraak van de nieuwe taal met die van moedertaalsprekers Spaans (native speakers) vergelijken. Door de voorbeeldstem langzamer te laten spreken en de studenten daarna veel na te laten zeggen, kan de uitspraak verbeterd worden.

Voor de schrijfvaardigheid Spaans van de lerende biedt de methode dictee-oefeningen. De software van de methode controleert de Spaanse spelling en de grammatica en wijst op taalfouten, waarbij optie is om de taalfouten van de lerende te verbeteren.

Het programma biedt ook leesteksten. Deze leesteksten gaan over dagelijkse onderwerpen, ideeën en activiteiten.

Populariteit

De methode van Rosetta Stone wordt veelvuldig gebruikt wereldwijd en niet door de minsten. Onder andere de NASA en het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse zaken gebruiken de methode van Rosetta Stone. In ons land wordt de methode van Rosetta Stone ingezet door enkele ministeries en diverse hogescholen en universiteiten, alsook door sommige internationaal opererende bedrijven.

Voor- en nadelen van de Rosetta Stone methode

De methode is zeer makkelijk in gebruik en de methode kan op ieder moment door lerenden worden gebruikt. Welke onderdelen meer of minder aandacht nodig hebben, wordt door de lerenden zelf bepaald. Veel mensen vinden het prettig om met de leermethodiek te werken. Bij een gebrek aan docenten kan een oplossing zijn de methode voor onderwijsinstellingen. Het feit dat geen docent beschikbaar is die de lerenden motiveert of iets extra’s kan bieden, is een keerzijde van de methode.

De Pimsleur methode

Bedacht door wie en wanneer

De taalcursussen van Pimsleur zijn Amerikaans taalkundige Dr. Paul M. Pimsleur ontwikkeld. Zijn eerste taalcursus was een cursus Grieks, die hij in het jaar 1963 op de markt bracht.

Kenmerken van de Pimsleur methode

De methode van Pimsleur is een Amerikaans computerprogramma om vreemde talen (bijvoorbeeld Spaans) te leren.

De taalcursus bestaat uit zinnen/dialoog die door lerenden worden nagesproken en herhaald. Deze Spaanse zinnen van de taalcursus zijn door moedertaalsprekers (native speakers) ingesproken. De cursus is gebaseerd op herhaling, anticipatie, woordenschat en wederom herhaling. De les van de cursus omvat een audio-opname van dertig minuten met nieuwe vocabulaire en taalstructuren. De grammaticale structuren van het Spaans worden niet apart uitgelegd maar via uitbreiding van, en variaties op, de aangeboden zinnen.

Pimsleur deed onderzoek naar het meest optimale interval waarmee geleerde informatie van het kortetermijngeheugen overgaat naar het langetermijngeheugen. Dit (gemiddelde) interval is in de taalcursussen van Pimsleur verwerkt.

Populariteit

De Pimsleur cursussen worden onder meer door Amerikanen gebruikt en de ervaringen lopen uiteen. In het algemeen zijn lerenden tevreden over de aangeleerde uitspraak van het Spaans.

Voor- en nadelen van de Pimsleur methode

Omdat de insprekers van de zinnen allemaal native speakers (moedertaalsprekers) zijn en op een natuurlijke manier in een normaal tempo Spaans spreken, werkt de methodiek van Pimsleur zeer goed als uitspraakverbeteraar.

Een nadeel van de leerleermethodiek is dat niets wordt uitgelegd. De studenten leren geen bouwstenen van het Spaans om zelf een zin te maken, maar moeten het met duizenden voorbeeldzinnen doen die worden ingeprent.

De Michel Thomas methode

Bedacht door wie en wanneer

De Michel-Thomas-methode is, niet geheel verrassend, bedacht door Michel Thomas (geboren als Moniek Kroskof); een genaturaliseerde Amerikaandie oorspronkelijk in Polen is geboren. Kort na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde hij zijn methode in een eigen taleninstituut in Beverly Hills in Los Angeles, die beroemdheden zoals Barbra Streisand, Diana Ross, Mel Gibson, Emma Thompson, Bob Dylan en Pierce Brosnan tot de klantenkring kan rekenen.

Kenmerken van de Micheal Thomas methode

Het principe van Michel Thomas was dat iemand alleen in staat is om te leren als diegene geen stress heeft. Michel Thomas begon met zijn studenten duidelijk te maken dat ze zich geen zorgen hoefden te maken dat ze dingen zouden vergeten.

De cursussen zijn audiolessen (Spaans), door twee stemacteurs ingesproken; een mannelijke en een vrouwelijke. De setting is bij Michel Thomas een virtueel klaslokaal, waarin de student als de derde student fungeert. De student luistert mee met de les van de stemacteurs. Als een vraag aan de stemacteurs gesteld wordt, is het de bedoeling dat de lerenden op de pauzeknop klikken en eerst zelf de vraag beantwoorden. Er zijn geen huiswerkopdrachten, geen uit-het-hoofd-leren. De lessen worden in stapjes opgebouwd en nieuwe Spaanse lesstof wordt met bekende Spaanse lesstof afgewisseld. De uitleg wordt in de Engelse taal gegeven. Er wordt bijvoorbeeld op verbanden gewezen tussen de Engelse taal en het Spaans, als deze verbanden er zijn. Bij de Michel Thomas-methode wordt ook grammaticale uitleg gegeven. Eerst wordt makkelijke stof aangeleerd, moeilijkere stof volgt pas nadat de lerende de makkelijke stof heeft begrepen en verworven. Naast Spaanse woorden en zinnen in de doeltaal worden eveneens bouwstenen geleerd waarmee de lerenden zelf zinnen kunnen maken. Ook gebruikt de methodiek van flashcards zodat lerenden zelf hun vocabulaire Spaans kunnen toetsen en online oefeningen kunnen maken om hun eigen vooruitgang te kunnen meten.

Populariteit

Veel mensen zijn over het algemeen tevreden over de uitleg van de structuren van het Spaans en vinden de methode van Michel Thomas fijn om mee te werken. Gebruikers die wat verder gevorderd zijn met de taal, vinden de Michel Thomas-methode minder nuttig.

Voor- en nadelen van de Micheal Thomas methode

De methode van Michel Thomas traint de luistervaardigheid en de uitspraak Spaans op een efficiënte manier en is ook heel toegankelijk. Een nadeel van de Michel Thomas-methode is dat de cursus Spaans geen schrijfvaardigheid biedt. Ook is er geen echte interactie, omdat de leermethode van Michel Thomas een audiocursus betreft.

De Assimil methode

Bedacht door wie en wanneer

Assimil is een Frans bedrijf, dat in 1929 door polyglot en schrijver Alphonse Chérel is opgericht. Het bedrijf Assimil maakt en publiceert taalcursussen. Dit begon met het eerste boek Anglais sans Peine.

Kenmerken van de Assimil methode

‘Assimileren’ betekent ‘mengen met, opgaan in de groep’, wat voor taalcursussen (zoals Spaans) wel een hooggegrepen streven is. De Assimil-taalcursussen zijn zelfstudielessen die bestaan uit een lesboek Spaans, audio-CD’s alsook een USB-stick. De cursist werkt idealiter ongeveer twintig minuten per dag.

De lessen van Assimil bestaan uit Spaanse dialogen die worden beluisterd, nagesproken en gelezen. De Spaanse vertaling staat ernaast, samen met de grammaticale uitleg. Voor het oefenen van de uitspraak, maakt de Assimil-methode gebruik van zinnetjes die zijn ingesproken door native speakers en die de cursist daarna dient te herhalen. De opbouw is van receptief naar productief: tijdens de eerste lessen wordt nog geen taalproductie verwacht van de lerenden; dit komt pas na ongeveer 50 lessen.

Populariteit

De Assimil-cursussen zijn vrij gewaardeerd. Ze zijn betaalbaar en er is een ruim aanbod aan verschillende talen.

Voor- en nadelen van Assimil

Het voordeel van de Assimil-methode is dat de cursist Spaans op zijn of haar eigen tempo kan leren op het moment dat dit het beste past. Het nadeel hierbij is, geldt wat voor alle computertaalcursussen, dat de lerende aan zichzelf is overgeleverd. Er is geen taaldocent Spaans om studenten te motiveren of te begeleiden.