Cursus Portugees

Audio-Lingual Method (ALM) (Army Method/New Key)

Bedacht door wie en wanneer

De audiolinguale methode was reeds in de jaren 40 en 50 van de vorige eeuw in Amerika en Engeland ontwikkeld, onder meer door de Amerikaanse taalkundige Leonard Bloomfield. Doordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, werd het noodzakelijk om (Amerikaanse) soldaten elementaire verbale communicatieve vaardigheden te leren. Vanwege de invloed van het leger werd de audiolinguale methode ook bekend als de ‘legermethode’.

Kenmerken van de Audio-Lingual Method (ALM)

De audiolinguale methode kun je zien als een antwoord op de grammatica-vertaalmethode. Het was nieuw dat de taallessen geheel in de doeltaal (bijvoorbeeld Portugees) werden gegeven. Kunnen spreken en luisteren (in het Portugees) zijn de belangrijkste vaardigheden en (Portugese) grammaticale structuren worden door middel van mondelinge structuuroefeningen geleerd. De bedoeling is om zonder fouten Portugees te leren spreken en verstaan, wat begint met leren naspreken. Herhaling is het middel hiervoor; er wordt gewerkt met driloefeningen om Portugese zinnen en structuren goed aan te leren, zodat reacties spontaan en als het ware automatisch worden. De taaltrainer Portugees kan zo een zin bijvoorbeeld 10 maal herhalen en daarna een extra Portugees woord toevoegen. Er wordt veel in zogenaamde talenpractica gewerkt, waarbij lerenden met een koptelefoon naar zinnen luisteren en deze naspreken. Het geschreven Portugees wordt pas behandeld als het mondelinge Portugees al vertrouwd is. Er worden wel afbeeldingen gebruikt voor het introduceren van nieuwe woorden in het Portugees.

Populariteit

De audiolinguale methode werd in ons land pas geïntroduceerd omstreeks 1970 toen de Mammoetwet van kracht werd. Al gauw waren er bezwaren tegen deze inhoudsloze driloefeningen. Het kwam soms voor dat de techniek haperde. De talenpractica raakten hierdoor al snel in onbruik. In plaats hiervan maakte men de voor mondeling gebruik bedoelde structuuroefeningen schriftelijk. Schrijvers van leerboeken namen de markt weer over en boden weer expliciete grammaticaregels aan. Toch liet de audiolinguale methode wel sporen na. Het was nu alom aanvaard dat het bij het leren van een taal (zoals Portugees) niet om het uit het hoofd leren van de regels van de (Portugese) grammatica gaat, maar om het gebruik ervan. Luistervaardigheid (Portugees), waar het merendeel van docenten vóór 1970 geen aandacht aan besteedden, was ontdekt.

Voor- en nadelen van de Audio-Lingual Method

De audiolinguale methode is effectief voor studenten Portugees die beginnen. De correcte uitspraak Portugees wordt aangeleerd van het begin. De audiolinguale methode is docentgestuurd en daardoor kan deze methode een snelle en efficiënte overdracht van de kennis van de taal bieden. De audiolinguale methode kan ook worden toegepast bij grote(re) groepen.

Tevens heeft dit docentgestuurde aspect een keerzijde; er wordt geen eigen inbreng verwacht van de studenten, waardoor het risico op enige passiviteit en onvoldoende motivatie en betrokkenheid op de loer ligt. Een ander bezwaar van de methode is dat de geoefende drills niet zo eenvoudig in levend taalgebruik Portugees zijn om te zetten.

GoldList Method (GLM)

Bedacht door wie en wanneer

De GoldList Method (‘gouden lijst-methode’) is ontwikkeld door polyglot David J. James, alias Viktor Dmitrievitch Huliganov of Uncle Davey.

Kenmerken van de GoldList Method (GLM)

Deze GoldList Method is een leermethode om woorden of zinnen (bijvoorbeeld in het Portugees) te leren op een zodanige wijze dat deze plaatsnemen in het langetermijngeheugen. Deze methode werkt middels zelfgeschreven woordenlijsten (Portugees) die worden herhaald na verloop van tijd. Deze Portugese woorden of zinnen van de woordenlijst worden hardop gelezen door de lerenden. Het idee is niet om de woorden of zinnen en zinnen uit het hoofd te leren, maar dit eigenlijk gebeurt automatisch door blootstelling. De woordenlijst wordt steeds aangepast; Portugese woorden die geleerd zijn, gaan van de woordenlijst af, Portugese woorden die nog problemen opleveren, blijven op de lijst op de woordenlijst staan.

Populariteit

Aanhangers van de GoldList Method claimen dat deze woorden of zinnen in het Portugees spontaan in het langetermijngeheugen van de studenten terechtkomen, iets dat door geheugenwetenschappers betwijfeld wordt. Volgens deze geheugenwetenschappers wordt kennis in het algemeen onthouden als deze kennis van betekenis en relevant is voor de lerende. Voor Portugese woorden en zinnen die relevant en van betekenis zijn voor de lerende, kan deze methode goed functioneren.

Voor- en nadelen van de GoldList Method

deze GoldList-methode kan goed werken voor studenten die het prettig vinden om bijvoorbeeld Post-its^® als geheugensteun te gebruiken. Schrijven met de hand functioneert beter dan typen of, behoorlijk zinloos: een fotootje maken, doordat het fysieke deel van het geheugen door het schrijven aangesproken wordt en meewerkt. Een keerzijde van deze methode is het gebrek aan context. Talen bestaan uiteraard uit veel meer dan een serie losse woorden of zinnen. Deze methode is bovendien nogal tijdrovend; er dienen steeds handgeschreven woordenlijsten te worden aangemaakt.

De Natural Method

Bedacht door wie en wanneer

De Natural Method, ook de Natural Approach (de ‘natuurlijke aanpak’) genaamd, is door Tracy Terrell en Stephen D. Krashen ontwikkeld in 1983.

Kenmerken van de Natural Method

De Natural Method richt zich op een natuurlijke wijze van het verwerven van de taal (zoals bijvoorbeeld Portugees). Op de manier waarop iemand als kind zijn of haar moedertaal leerde spreken, probeert de leermethode het Portugees te leren. De Portugese taalregels leert studenten ook onbewust op deze manier. Alleen het Portugees wordt hiervoor gebruikt met de nodige visuele hulpmiddelen. Er wordt gestreefd naar een leeromgeving zonder stress voor de studenten. De studenten worden blootgesteld aan een aanzienlijke hoeveelheid begrijpelijke input. Bij de deze methode wordt de taalproductie Portugees niet geforceerd, maar mag spontaan ontstaan. De nadruk ligt op communicatie en minder op de correctie van vormfouten en expliciete Portugees grammatica.

De methode heeft het meeste rendement als de lerenden in het Portugees worden ondergedompeld. Om ervoor te zorgen dat de studenten plezier beleven van de ervaringen, moeten de activiteiten die in het Portugees worden aangeboden, stimulerend zijn.

De Natural Method leermethode lijkt vrij veel op de Directe Methode. De leermethoden gaan beide uit van het idee van natuurlijke taalverwerving; het verschil tussen de beide methoden is dat bij de Directe Methode meer nadruk wordt gelegd op de praktijk en bij de Natural Method meer op de blootstelling aan taalinput en het verminderen van spreekangst.

Populariteit

Het feit dat onderdompeling heel effectief is, is veelvuldig bewezen. De natuurlijke aanpak is een populaire methode van lesgeven onder taaltrainers Portugees, doordat de methode betrekkelijk eenvoudig is om te begrijpen voor de lerende. Maar er is eveneens kritiek op de Natural Method. De methode is voornamelijk gericht op het impliciet aanleren van de grammatica van het Portugees. De studenten zouden weliswaar leren in het Portugees te communiceren, maar door onvoldoende kennis van de grammatica in een wat gebrekkige, vereenvoudigde versie van de taal blijven hangen.

Voor- en nadelen van de Natural Method

Om op een natuurlijke manier een taal aan te leren, wordt prettig gevonden. Lerenden krijgen de kans voor het opbouwen van een persoonlijke band met het Portugees. Doordat de studenten niet ‘uit het hoofd hoeven te leren’, blijft het geleerde langer onthouden.

Een minpunt kan zijn dat het wat langer duurt voor er resultaat geboekt wordt, omdat bijna geen druk ligt op de taalproductie. Ook bereidt de methode studenten niet per se voor op een bepaald Portugees examen.

Structurele Aanpak

Bedacht door wie en wanneer

De ‘Structurele Aanpak’ (Engels: Structural Approach; ‘SA’) is in de begin jaren 50 door Charles Carpenter Fries en Robert Lado ontwikkeld.

Kenmerken van de Structurele Aanpak (SA)

Deze Structurele Aanpak is een methode om vreemde talen te leren met als doel studenten vertrouwd te maken met de grammaticale en fonologische structuren van de taal (bijvoorbeeld het Portugees). Volgens de methodiek van Structurele Aanpak levert de beheersing van deze structuren meer op dan de verwerving van woordenschat Portugees. Het herkennen en kunnen toepassen van vaste Portugese woordcombinaties en woordgroepen in de correcte woordvolgorde is waar het bij de leermethode om gaat. De vaste combinaties worden in herkenbare situaties middels visualisaties, dramatiseringen, handelingen en gezichtsuitdrukkingen aangedragen aan de lerenden. Bij de methodiek worden de structuren die het vaakst gebruikt worden, als eerste aan de taallerende aangeboden. De mondelinge vaardigheden Portugees (de luistervaardigheden en de spreekvaardigheden) worden hier in eerste instantie bij gebruikt; de leesvaardigheden en de schrijfvaardigheden volgen daaruit. Bij het aanleren en verbeteren van de productieve vaardigheden Portugees (spreken en schrijven), krijgt grammatica een belangrijke plek. Structural-Situational Approach (structurele-situationele benadering) en de Structural-Oral-Situational Approach (structurele-mondeling-situationele benadering) zijn andere namen voor de Structurele Aanpak.

Populariteit

De Structurele Aanpak werd in de jaren vóór 1970 op vrij grote schaal gebruikt voor het geven van Engelse les in Engelssprekende landen, voormalige Britse koloniën en in Maleisië.

Voor- en nadelen van de Structurele Aanpak

Een structurele aanpak heeft als sterke kant dat de kunnen lerenden het Portugees op een accurate manier kunnen leren. De lerende krijgt inzicht in de Portugese grammatica leert in welke situaties bepaalde Portugese woorden en woordcombinaties wel of niet geschikt zijn voor die situaties. De methode van de Structural Approach gebruikt de taal van alle dag. Nadelen heeft de Structural Approach ook. De manier van werken kost behoorlijk veel tijd en levert niet onmiddellijk ervaringen van succes op. De inbreng van de student zelf is gelimiteerd; het is niet erg creatief.

Communicatief taalonderwijs (Engels: Communicative Language Teaching; CLT)

Bedacht door wie en wanneer

Het zogenaamde communicatief Taalonderwijs (Engelse naam: Communicative Language Teaching, afgekort: CLT), ook wel ‘De Communicatieve benadering’ (Engelse naam: Communicative Approach, afgekort: CA) genoemd, is in de jaren 60 van de vorige eeuw ontstaan onder invloed van de ideeën van Noam Chomsky, die de nadruk legde op competenties bij het leren van een taal. Amerikaans taalkundige Dell Hymes was in 1966 de grondlegger van het concept van communicatieve vaardigheden.

Kenmerken van Communicatief taalonderwijs (CLT)

Het communicatief talenonderwijs gaat uit van de opvatting dat interactie het uiteindelijke streven is van het leren van een vreemde taal (zoals Portugees).

Middels de CLT-technieken leren de studenten het Portugees in praktijk te brengen door de interactie onderling en de taaldocent Portugees. Er wordt gebruikgemaakt van authentieke teksten in het Portugees of ander materiaal uit het dagelijks leven en/of de werkomgeving. Het Portugees wordt zowel tijdens als buiten de les om gebruikt.

Studenten praten met medestudenten over persoonlijke gebeurtenissen en trainers Portugees dragen onderwerpen aan die buiten het domein van de traditionele grammatica liggen, om de taalvaardigheid Portugees in verschillende realistische situaties te oefenen. De Portugese grammatica leren studenten inductief, dat wil zeggen aan de hand van de praktijk, van waaruit de regel volgt.

Bij communicatief taalonderwijs is de docent Portugees echt een trainer, die de student helpt in het Portugees te communiceren.

Populariteit

In de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw werd het communicatief taalonderwijs heel populair. Dit kwam deels omdat de traditionele taalonderwijsmethodes niet heel succesvol bleken. Binnen een verenigd Europa kwam een grotere behoefte om talen te leren op een wijze die direct kon worden toegepast.

Voor- en nadelen van Communicatief taalonderwijs

De CLT (communicatief taalonderwijs) kent veel voordelen. Studenten ‘kunnen’ al snel ‘iets’ in het Portugees; de methode is functioneel en studentgericht. Vanwege het gebruik van authentieke materiaal, leren de studenten de Portugese woorden die zij moeten weten. De methode is efficiënt. De methode werkt voor de lerende stimulerend, omdat hij of zij gauw succes ervaart. Foutjes mogen worden gemaakt; al doende wordt de taalvaardigheid geleerd en geperfectioneerd. Een nadeel van deze communicatieve benadering is dat voor grammatica, woordenschat die niet direct toepasbaar is en de uitspraak minder aandacht wordt geschonken. De voorbereiding en planning vragen veel meer tijd van de trainer en van de lerenden vereist het een actieve deelname. Voor bepaalde studenten kan deze manier van leren lastig of afwijkend zijn, afhankelijk wat voor achtergrond zij hebben. CLT (communicatief taalonderwijs) draait om het trainen van taalvaardigheden; het gaat vooral om de functie en minder om de vorm en de methode biedt als leermethode geen samenhangend geheel.

Grammatica-/vertaalmethode (GVM) (Engels: Grammar-Translation Method; GTM)

Bedacht door wie en wanneer

Het taalonderwijs was in de 18^de en de 19^de eeuw vooral op praktisch taalgebruik gericht. Men leerde om gebruiksklare zinnen, idiomatische uitdrukkingen, dialogen, lijsten met woorden etcetera na te spreken, uit het hoofd te leren en op te zeggen. Een Duitse docent Frans en Italiaans; Johann Valentin Meidinger, deed dit anders. Omstreeks 1783 ontwikkelde hij een methode waarin de grammatica in het middelpunt stond. Meidinger wordt als de grondlegger van de grammatica-vertaalmethode (Engels: Grammar-Translation Method; GTM) gezien.

Kenmerken van de Grammatica-/vertaalmethode (GVM)

Deze methode was gebaseerd op het onderwijs in het Latijn, wat de taal van de wetenschap, de cultuur en de religie was. Het onderwijs in het Latijn was natuurlijk gericht op geschreven teksten van de klassieke schrijvers en volledig gericht op vertalen en grammatica. Deze aanpak werd destijds beschouwd als degelijk en wetenschappelijk. De Grammatica-vertaalmethode gaat van de analyse van de taalvormen en de taalstructuren (van bijvoorbeeld Portugees) uit waarbij de lerende inzicht ontwikkelt. Bij de Grammatica-vertaalmethode zijn de lees- en schrijfvaardigheid Portugees dus belangrijk. De nadruk ligt op literatuur, vertalen en uit het hoofd leren van woordenlijsten in het Portugees. De taaldocent draagt de kennis Portugees over, de student memoriseert.

Populariteit

De grammatica-/vertaalmethode is tot recente datum van grote invloed geweest op het taalonderwijs, ondanks dat reeds sinds halverwege de negentiende eeuw ook tegengeluiden te horen waren.

Voor- en nadelen van de Grammatica-/vertaalmethode

Aan personen die het een uitdaging vinden om dingen uit het hoofd te leren, is deze grammatica-/vertaalmethode is een aardige mentale training. Deze methode biedt ook inzichten in de structuur van het Portugees, omdat de nadruk gelegd wordt op de grammatica.

Er zijn echter meer nadelen dan voordelen. Het belangrijkste nadeel is dat de spreek- en luistervaardigheid Portugees ver achterblijft, waardoor de geleerde taal zelfs na jaren studie weinig mondeling kan worden toegepast. Omdat het over het algemeen om literair taalgebruik gaat, staat deze methode ver van het dagelijks gebruik van het Portugees af, ook in de context die wordt aangeboden. Bij het leren in groepsverband biedt de methode geen mogelijkheid tot differentiatie of een eigen creatief leerproces voor lerenden. De lerenden zijn slechts toehoorders en uitvoerders.

Onderdompeling (Engels: immersion)

Bedacht door wie en wanneer

Onderdompeling (In het Engels: language immersion of alleen immersion) wordt sinds de jaren 70 wereldwijd toegepast, hoofdzakelijk op de middelbare school waarbij een schoolvak (bijvoorbeeld het vak wiskunde) wordt onderwezen in een vreemde taal. In Nederland is ‘onderdompeling’ bekend als de leermethode die bij onze bekende collega’s van Taleninstituut Regina Coeli in Brabant, ook wel ‘de nonnen van Vught’ of liefkozend ‘de nonnetjes (van Vught)’ genoemd, wordt gebruikt. De methode is daar ontstaan in 1963 met Franse nonnen die Franse les aan welgestelde vrouwen uit Vught gaven.

Kenmerken van onderdompeling

Onderdompeling zorgt ervoor dat degenen die de taal (zoals het Portugees) leren, direct vanaf het eerste moment is omgeven door de te leren taal. Alle instructies vinden in de doeltaal (Portugees) plaats; in het begin langzaam en met veel herhaling en later op een meer natuurlijke wijze. De studenten worden ook uitgedaagd vanaf het begin om in het Portugees te spreken. De methode maakt gebruik van simulaties en rollenspellen. Op scholen die met onderdompeling werken, wordt de leeromgeving veelal in de stijl van het land van de Portugese taal ingericht om een situatie te creëren alsof de lerenden in Portugal zijn. De studenten oefenen de spreekvaardigheid Portugees één-op-één of in kleine groepjes. Een andere manier om onderdompeling te bereiken, is te reizen naar Portugal en daar bijvoorbeeld te verblijven in een gastgezin.

Populariteit

De methode van onderdompeling wordt beschouwd als een uitstekende leermethode voor vreemde talen. Hoofdzakelijk de mondelinge taalbeheersing Portugees kan op deze manier zeer goed worden aangeleerd.

Voor- en nadelen van onderdompeling

Het grote voordeel is dat met deze methode snel resultaten wordt bereikt, omdat de leermethode behoorlijk intensief is. Omdat de lerende wordt erdoor omgeven, is de leermethode een kwestie van ‘sink or swim’; hij of zij moet wel in de Portugese taal gaan communiceren. Feitelijk zijn de studenten 24 uur per dag Portugees aan het leren. Door samen te oefenen in groepsverband wordt de sociale interactie versterkt. Dit wordt door studenten als motiverend ervaren.

Een nadeel is dat de bereikte resultaten niet altijd wordt vastgehouden. De mogelijkheid is reëel dat het nieuw geleerde relatief snel wegzakt als studenten in een korte tijd Portugees leren, door in Portugal te zijn of door te zijn ondergedompeld in een kunstmatig gecreëerde omgeving, maar daarna weer overgaan tot de orde van de dag. Het feit dat een dergelijke training Portugees erg intensief is, kan een ander minpunt van de methode zijn. Niet elke student heeft de conditie om deze leermethode vol te houden.

Suggestopedie (Suggestopedia)

Bedacht door wie en wanneer

Suggestopedia is een (taal)leermethode uit de jaren 70 van de vorige eeuw. Deze methode is door de Bulgaarse psychotherapeut Georgi Lozanov ontwikkeld.

Kenmerken van Suggestopedie

Zoals de naam al aangeeft, is Suggestopedia gebaseerd op het principe van de suggestie. Positieve suggestie is volgens Georgi Lozanov een voorwaarde om (een taal; bijvoorbeeld Portugees) te leren. Daarvoor is het essentieel dat er een ontspannen sfeer en wederzijds vertrouwen is tussen de lerende en de docent (Portugees). Dat lerenden zich veilig voelen en ontspannen zijn, is de voorwaarde hiervoor hiervoor. Om dit te kunnen bereiken, waren lesloken met rijopstellingen ongepast. In de les zaten studenten in comfortabele stoelen die gezet waren in een halve cirkel en er werd ook altijd muziek tijdens de klas afgespeeld. De methode zoals Lozanov die beoogde, bestond uit verschillende teksten voorlezen, op de achtergrond werd klassieke muziek gedraaid of waren natuurgeluiden te horen. Er bestonden opmerkingen over de (Portugese) grammatica en woordenlijsten bij deze teksten. Het voorlezen ging gepaard met gebaren en veel expressie in stem. Lerenden werden op deze manier verleid om te luisteren en ze konden de (Portugese) woorden die nieuw waren voor ze, gemakkelijk begrijpen en opnemen. Voor de cultuur en kennis over het land van de te leren taal (Portugal) was veel aandacht tijdens de lessen. In de klas werden rollenspellen gespeeld en ook (Portugese) streekgerechten werden in de klas bereid en gegeten.

Populariteit

De leerleermethode Suggestopedie was enigszins omstreden en de leerleermethode is in de vergetelheid geraakt. Sommige elementen van de methode worden nog steeds gebruikt, bijvoorbeeld het gebruiken van stemexpressie en gebaren bij het lezen van teksten in de doeltaal.

Voor- en nadelen van Suggestopedie

Suggestopedia creëert een ontspannen en veilige sfeer, waardoor de studenten geen hinder krijgen van faalangst of frustratie. Deze sfeer kan voor een immigrant bijdragen aan een positieve associatie met het nieuwe thuisland. Muziek werkt vaak motiverend en draagt bij aan betere leerprestaties. Een ander voordeel van de methode is dat de lerenden worden gestimuleerd om actief mee te doen en zich in de situatie in te leven. Dit is voor sommigen een nieuwe ervaring. Voor sommige studenten is dit tegelijk een nadeel, want niet iedereen is hiertoe in staat. Ook kan muziek bij sommige studenten eerder afleiden en verstorend zijn in tegenstelling tot ontspannend of stimulerend. Een ander zwak punt is dat de relatie taaldocent-lerende niet gelijkwaardig is; alle input komt van de Portugese taaldocent en de lerende is altijd de ontvangende partij.

Community Language Learning (CLL)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse priester en psycholoog Charles A. Curran ontwikkelde in 1976 Community Language Learning, ook wel Counseling Language Learning
genoemd.

Kenmerken van Community Language Learning (CLL)

CLL (Community Language Learning) is een taalverwervingsmethode waarbij de lerenden samenwerken om te bepalen welke aspecten van de taal zij willen leren. Deze methode baseert zich op de counseling-benadering waarbij de docent optreedt als counselor die de zinnen van de lerende omschrijft. De lerenden starten een gesprek. Zijn de studenten de doeltaal (Portugees) nog niet voldoende machtig, dan spreken de studenten in hun moedertaal. De trainer (Portugees) vertaalt en legt uit, waarna de studenten de uitingen van de trainer zo goed mogelijk herhalen. Dit gesprek in het Portugees wordt opgenomen om opnieuw te kunnen beluisteren.

Community Language Learning bevordert het gemeenschapsgevoel in de leergroep en ziet de wisselwerking tussen de studenten als middel om te leren. Het zijn de studenten zelf die het lesmateriaal bepalen door middel van betekenisvolle gesprekken. Een leerboek Portugees wordt niet gevolgd.

Populariteit

Het slagen van deze methode hangt grotendeels af van de expertise van de trainer-counselor. Bij deze methode dient de trainer naast sociaal-cultureel kundig ook taalkundig onderlegd te zijn. Deze trainer dient zowel het Portugees als de moedertaal van de lerende erg goed te beheersen om de taaluitingen van de lerende te kunnen vertalen. Deze methode kan prima werken indien deze correct wordt gebruikt. Deze methode is niet geschikt voor grote groepen.

Voor- en nadelen van Community Language Learning

De methode biedt de lerenden veel autonomie. Studenten vinden het analyseren van de eigen gesprekken vaak zinvol. Niet alleen tijdens de lessen Portugees, maar ook daarbuiten wordt de leergroep vaak zeer hecht. Met CLL worden studenten zich zo een stuk bewuster van hun groepsgenoten, hun sterke en minder sterke punten en ze leren als een team te werken. Studenten leren veel van het bespreken van de fouten en het evalueren van de taalles Portugees. Vaak blijven deze correcties in het geheugen gegrift en worden zo deel van de actieve woordenschat van de lerende.

Dat de trainer niet sturend is, terwijl sommige lerenden wel sturing nodig hebben, kan een keerzijde zijn. Bij CLL wordt geen leerboek gebruikt en ook geen toetsen Portugees afgenomen. Het succes van de les is daardoor lastig meetbaar. Sommige studenten worden in hun Portugees spreken belemmerd als zij worden opgenomen.

Lexicografische benadering (Engels: Dynamic Lexicographic Approach; DLA)

Bedacht door wie en wanneer

De Lexicografische benadering (In het Engels: Lexical Approach; LA) is een methode om een taal te leren die door Michael Lewis in de vroege jaren 90 van de vorige eeuw is ontwikkeld.

Kenmerken van de Lexicografische benadering (DLA)

De benadering gaat uit van het idee dat een belangrijk deel van het leren van een vreemde taal (zoals het Portugees) bestaat uit het begrijpen en produceren van zogenaamde ‘lexicale eenheden’, brokjes taal die bestaan uit (Portugese) woorden, woordcombinaties alsook uitdrukkingen. Lerenden verwerven al doende inzicht in de patronen van het Portugees (grammatica) en betekenisvolle groepen met woorden. Zo wordt geleerd hoe het Portugees ‘in het echt’ gebruikt wordt. In deze benadering is woordenschat Portugees belangrijker dan Portugese grammatica. De instructies zijn op situaties en Portugese uitdrukkingen gericht die vaak in dialoog voorkomen. Voor interactie is aandacht maar eveneens voor i>exposure; voor de receptieve vaardigheden van de lerende (luisteren en begrijpen, lezen en begrijpen). Er wordt veel mogelijkheid gegeven voor het zelf ontdekken van de Portugese taal.

De rol van de taaldocent Portugees is te zorgen voor genoeg inbreng en het faciliteren van het leerproces van de lerenden.

Populariteit

In de afgelopen dertig jaar zijn door de ideeën over taal van (onder meer) Michael Lewis de leerboeken aanmerkelijk anders geworden. Bij deze methode wordt veel meer aandacht geschonken aan de woordenschat die in chunks aangeboden wordt, in betekenisvolle brokjes. Iets waarnaar Michael Lewis streefde; de drastische omwenteling in de wijze waarop taal wordt onderwezen, bleef echter uit.

Voor- en nadelen van de Lexicografische benadering

Door met ‘chunks’ (brokjes van de taal) te werken; met ‘echte’ taal, leren de studenten het Portugees op een natuurlijke wijze te gebruiken. Op deze manier ontstaat souplesse in het het gebruik van het Portugees.

Dat de werkelijkheid altijd weer afwijkend is van de aangeleerde taalsituaties, is het minpunt van de leermethode. Een aantal studenten heeft meer aan een taaldocent Portugees die hen wegwijs maakt, dan aan een docent taal-facilitator omdat deze studenten meer moeite hebben om de patronen van het Portugees zelf te leren herkennen.

Series Method

Bedacht door wie en wanneer

De Series method, ook wel ‘seriemethode van taalverwerving’ (Frans: La Méthode naturelle) genoemd, is in 1880 door de Fransman François Gouin ontwikkeld.

Kenmerken van de Series Method

Een serie verbonden zinnen die gemakkelijk te begrijpen zijn en niet veel kennis vereisen van grammatica van de doeltaal, is het uitgangspunt van de seriemethode (The Series Method of language acquisition) van Gouin. Op basis van een actie, zoals het verlaten van een huis in de volgorde waarin deze uitgevoerd zou worden, leren de studenten zinnen. Deze reeksen of series behandelden onderwerpen als de mens in de samenleving, het leven in de natuur, wetenschap en beroep, vanuit het onderscheid tussen objectief, subjectief en figuurlijk taalgebruik ontwikkeld. De seriemethode van François Gouin maakt geen gebruik van moedertaal. Lerenden gaan heel snel in de nieuwe taal (bijvoorbeeld het Portugees) denken doordat een soort eentalige leermethode is, die niet van ‘vertalen’ en ‘uitleggen’ uitgaat maar van ‘demonstreren’ en ‘handelen’.

Populariteit

De concepten van François Gouin over taal waren zeer vooruitstrevend. De seriemethode van Gouin was toch enige tijd succesvol, ondanks de vrij afwijkende aanpak. De Directe Methode van Berlitz overschaduwde de leermethode echter.

Voor- en nadelen van de Series Method

Door de Series method van François Gouin worden de mondelinge vaardigheden Portugees sterk ontwikkeld en het creëert een natuurlijke, harmonieuze en gelijkwaardige sfeer in de taallessen.

Gouin’s leermethode biedt levendig taalonderwijs. Dit soort taalonderwijs Portugees wekt de leermethode enthousiasme op van de studenten doordat de leermethode gebruikmaakt van visuele leermiddelen, bijvoorbeeld afbeeldingen, grafieken, enzovoort. Een nieuwe taal leren werd tastbaar; iets wat geheel nieuw was. Portugeeslerenden worden nieuwsgierig, wat helpt om het leergeheugen te helpen ontwikkelen, de prestatiedruk te verlagen en het zelfvertrouwen te verhogen. De communicatieve taalvaardigheid Portugees van de student wordt sterk gestimuleerd.

De keerzijde van de leermethode is dat taal die iets meer abstract of subjectief wordt, moeilijk in één duidelijke ervaring is te vangen met beweging en expressie. De bewerkelijkheid voor de taaldocent, die tenslotte een hele reeks aan series moet voorbereiden, is een bijkomend nadeel van de leermethodiek. Als derde punt richt de Gouin-seriemethode zich vooral op het mondelinge taalgebruik, terwijl het reguliere onderwijssysteem nog vaak draait om examens die de lees- en schrijfvaardigheid toetsen.

Task-Based Language Teaching (TBLT)

Bedacht door wie en wanneer

Taakgericht taalonderwijs (Task-Based Language Teaching; TBLT) is in de jaren tachtig van de vorige eeuw ontwikkeld. De grondleggers van deze methode waren de Indiase taalkundige professor N.S. Prabhu, de Amerikaanse hoogleraar Teresa P. Pica en de Britse hoogleraren Graham Crookes en Michael H. Long.

Kenmerken van de Task-Based Language Teaching (TBLT)

Het taakgericht taalonderwijs past binnen het Communicatief Taalonderwijs/een Communicatieve Benadering. De denkwijze erachter is dat de verwerving van de vreemde taal (zoals het Portugees) geen doel op zich is, maar een middel om specifieke taken uit te voeren. Lerenden krijgen motiverende taken aangeboden. Hiervoor is kennis van de vreemde taal (Portugees) vereist. Om deze taken goed uit te voeren, is het nodig dat de lerenden over woordenschat en taalregels van het Portugees beschikken. Deze taken zijn zaken uit het dagelijks leven, bijvoorbeeld het schrijven van een e-mail, bellen met een klantenservice, boodschappen doen, een drankje bestellen of de krant lezen. De opdracht wordt in drie fasen verdeeld: vóór, tijdens en na de taak, waarbij de lerende zich eerst voorbereidt op de taak, vervolgens de taak uitvoert en tot slot hierop terugblikt. Studenten dienen samen te werken om de taken uit te kunnen voeren. Om leereffect te hebben, moeten de opdrachten net boven het niveau van de student Portugees liggen.

Populariteit

Vanaf het begin van de jaren 90 is taakgericht onderwijs erg populair geworden, zeker in het taalonderwijs. De leermethode lijkt de meest bruikbare vorm te zijn om de taalvaardigheid van studenten (vooral studenten in een achterstandspositie) in het lager en secundair onderwijs te verbeteren.

Voor- en nadelen van Task-Based Language Teaching

Taakgericht taalonderwijs (Portugees) heeft duidelijke voordelen. Taakgericht taalonderwijs taakgericht taalonderwijs is een activerende werkvorm, waarbij studenten uitgedaagd worden om hun vaardigheid (Portugees) toe te passen. Het is een op de persoon gerichte, efficiënte en relevante aanpak, mits de opdracht goed bij de lerenden aansluit. De lerende komt op een dagelijkse, natuurlijke manier in contact met het Portugees en leert op deze manier authentieke Portugese woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen. Bovendien leren studenten om met elkaar samen te werken. Taakgericht taalonderwijs wordt door studenten als plezierig en motiverend ervaren .

Dat de communicatie voorop staat en niet zozeer de correcte vorm van het Portugees, waardoor de lerenden die niet zozeer precies leren, kan als keerzijde genoemd worden.

De Dogme benadering (Engels: Dogme Language Teaching; Dogme ELT)

Bedacht door wie en wanneer

Scott Thornbury; een Nieuw-Zeelandse docententrainer en linguïst op het gebied van taalonderwijs Engels ontwikkelde Dogme Language Teaching/Dogme ELT (ook wel de ‘Dogmabenadering’ genoemd) in 2000.

Kenmerken van de Dogme benadering (ELT)

‘Dogme 95’; de beweging uit het jaar 1995 van een groep van Deense filmmakers onder wie filmregisseur Lars von Trier, vormde de inspiratie voor Dogme Language Teaching. Bij het maken van films confirmeren de deelnemers zich aan tien strikte regels (tien dogma’s). Samen vormen ze ‘de eed van zuiverheid’ (Deens: kyskhedsløfter; Engels: Vows of Chastity). Iets soortgelijks is bij het Dogme-taalonderwijs aan de hand. De aanhangers van de Dogme Language Teaching zoeken naar een vorm van communicatief onderwijs van vreemde talen die niet door enig voorgedrukt materiaal belast is. Het doeleinde van de Dogme-benadering is het beginnen van echte inhoudelijke gesprekken die over praktische onderwerpen gaan. Bij deze methode draait het om communicatie als stuwende kracht van een taal leren (bijvoorbeeld Portugees). Daarom is deze leermethode een communicatieve aanpak van het taalonderwijs, die onderwijs biedt zonder leerboeken te gebruiken of andere lesmaterialen en zich in plaats daarvan op het communiceren tussen de lerenden en de trainer richt. Het Dogme-taalonderwijs heeft, net als de Dogme-beweging van de filmmakers, 10 dogma’s (uitgangspunten).

Populariteit

Ondanks dat er niet veel onderzoek naar het succes van Dogme is gedaan, gaat Scott Thornbury ervan uit dat de overeenkomsten met taakgericht leren van een taal (zoals Portugees) suggereren dat Dogme waarschijnlijk tot vergelijkbare resultaten leidt.

Voor- en nadelen van de Dogme benadering

Een pluspunt voor de taaldocent Portugees is dat voorbereiding vrijwel niet is vereist. De studenten zijn verantwoordelijk voor hun eigen leerproces en dit kan heel motiverend zijn. Voorspelbaar zijn de taallessen Portugees zo nooit. Dit zorgt voor spontane communicatie en de verveling krijgt geen kans. Tijdens een taalles volgens de Dogme-methode is vrijwel elk onderwerp bespreekbaar. Dit zorgt ervoor dat de studenten alert en betrokken blijven.

De studenten kunnen zich echter wel minder op hun gemak voelen als ze zo weinig door de docent bij de hand worden genomen. Ook zijn niet alle trainers Portugees in voldoende mate flexibel voor deze manier van lesgeven. Dat lerenden zich vaak dienen voor te bereiden op een bepaald examen Portugees en het niet zeker is dat de hiervoor benodigde stof aan bod komt tijdens de taallessen, kan een ander minpunt zijn van de methode.

Growing Participator Approach (GPA)

Bedacht door wie en wanneer

The Growing Participator Approach (GPA) is ontwikkeld door Language consultants Greg en Angela Thomson in het jaar 2007.

Kenmerken van de Growing Participator Approach (GPA)

De GPA-benadering geldt als een alternatieve kijk op het leren van een vreemde taal (zoals het Portugees). Dat taal en cultuur niet los van elkaar kunnen worden gezien, is de primaire aanname van de GPA. Het gaat bij GPA om veel meer dan alleen het leren van het Portugees; het doel is uitgroeien tot deelnemers aan het leven in de gastcultuur (bijvoorbeeld van Portugal). GPA gebruikt daarom de benamingen ‘groeiende deelnemer’ in plaats van ‘taallerende’ en ‘verzorger’ in plaats van ‘docent of leraar’. De GPA heeft overeenkomsten met, en is ook gedeeltelijk gebaseerd op, de Natural Approach (natuurlijke aanpak) van Stephen Krashen en Tracy Terrell.

De leermethode bestaat uit zes fasen van activiteiten. De activiteiten worden uitgevoerd door de lerende en een verzorger uit Portugal. Begrijpen gaat voor produceren. De focus ligt op Portugese woordenschat en cultuur. Fase 1 van de methode is de hier-en-nu-fase. Deze neemt ongeveer 100 uur in beslag. De ‘groeiende deelnemer’ concentreert zich in fase 1 op het luisteren en het non-verbale feedback geven.

Fase 2 van de leermethode is de verhaalopbouwfase. Deze neemt ruwweg 150 uur in beslag en nu beginnen de deelnemers ook Portugees te produceren. In fase 3 van de leermethode ligt de nadruk op ‘gedeelde verhalen’. Dit zijn verhalen over dagelijkse gebeurtenissen, verhalen die worden gedeeld tussen culturen alsook verhalen over gedeelde ervaringen. Fase 4 van de leermethode is de fase van het ‘diepe delen’. Tijdens deze fase beginnen de deelnemers en de verzorgers diepere gesprekken te voeren over het leven in de Portugese cultuur. In fase 5 van de leermethode beginnen deelnemers zich op taalgebruik van moedertaalsprekers Portugees te richten door middel van televisie, films, nieuws en literatuur. Het Portugees dat voor het werk van de deelnemers is vereist, wordt ook geleerd. Fase 6 van de methode van de leermethode is de ‘zelfvoorzienende groeifase’. Deze fase kent geen eindpunt. Hier gaat het om de groei naast de formele taalsessies Portugees.

Populariteit

Er is nog weinig bekend over het succes omdat de methode van Thomson nog redelijk nieuw is. Deelnemende studenten zijn enthousiast over deze methode.

Voor- en nadelen van de Growing Participator Approach

Met de GPA-benadering wordt een duidelijk inzicht geboden op het proces van taalverwerving Portugees. De zes afzonderlijke fasen van de methode bieden een duidelijk tijdsschema alsook realistische doelstellingen. Er wordt door de lerende niet alleen kennis verworven van het Portugees, maar ook van de omgeving en de lerende verwerft eveneens een nieuw sociaal netwerk.

Een nadeel van deze leermethode is dat voor elke deelnemer of elke groepje deelnemers een ‘verzorger’ gezocht moet worden die veel tijd wil investeren.

Shadowing Technique

Bedacht door wie en wanneer

De Shadowing technique of kortweg Shadowing (‘schaduwen’) is bedacht in de vroege jaren 2000 door Alexander Argüelles; een Amerikaanse taalkundige en polyglot.

Kenmerken van de Shadowing Technique

Shadowing is een methode die studenten zelfstandig kunnen gebruiken om de intonatie (Portugees) en uitspraak te verbeteren en vloeiendheid in het spreken te verwerven. Het is een eenvoudige methode: de student luistert naar een audio-opname, bij voorkeur een dialoog en herhaalt dan wat hij of zij hoort. Het gaat in eerste instantie om de klank; de Portugese tekst begrijpen is niet van belang. Het luisteren en daarna herhalen wordt geoefend totdat het soepel gaat en de lerende simultaan Portugees kan spreken met de audio-opname. Na enige tijd zal de student een transcript gebruiken om te kunnen lezen (en begrijpen) wat hij of zij uitgesproken heeft. Diverse leerboeken zijn voor deze techniek geschikt, zolang er maar dialogen in staan of delen met samenhangende tekst. De Portugese audio-opname dient ideaal bezien iets boven het niveau van de studenten te zijn. De ideale lengte van een audio-opname is ongeveer één pagina, zonder kunstmatige pauzes en op een natuurlijke snelheid. Doordat lichamelijke beweging de opname versterkt van de vreemde taal (het Portugees) in het zenuwstelsel, doet Alexander Argüelles de aanbeveling om te lopen tijdens het spreken, liefst buiten, en niet te zitten. Dat de studenten minder gauw worden afgeleid als zij bewegen, is een andere grond waardoor het werken aan het Portugees veel effectiever gaat.

Shadowing heeft veel overeenkomsten met de audiolinguale methode uit de twintigste eeuw, maar het verschil is dat de audiolinguale methode gebruikmaakte van grammaticale driloefeningen in plaats van dialogen of samenhangende tekst. Bij de Shadowing-methode is ook simultaan spreken anders.

Populariteit

De afgelopen jaren is veel onderzoek naar de techniek van Shadowing gedaan waaruit blijkt dat de leermethodiek naast de uitspraak ook de luistervaardigheid sterk verbetert. Het algemene begrip van het Portugees wordt ook vergroot.

Voor- en nadelen van de Shadowing Technique

Het praktische voordeel van Shadowing dat de methodiek kan worden gebruikt in een groep studenten, waarbij elke deelnemer individueel actief leert. De methode heeft een hoog rendement.

De Shadowing-techniek heeft als keerzijde is dat lerenden het wellicht wat saai vinden om dezelfde Portugese tekst steeds te blijven herhalen. De teksten kiezen is dus van groot belang.

Total Physical Response (TPR^®)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse psycholoog James Asher ontwikkelde in de jaren zestig van de vorige eeuw de taalverwervingsmethode Total Physical Response, ook wel TPR^® genoemd.

Kenmerken van Total Physical Response (TPR^®)

TPR^® is een methode om talen (bijvoorbeeld Portugees) te leren die op het idee is gebaseerd dat mensen leren met behulp van beweging en handelingen. Al doende leert men, en wel op de manier zoals een kind de moedertaal leert. Ouders geven continu taken aan hun (jonge) kinderen en belonen hen als ze die taken uitvoeren (“kijk naar mama”, “goed zo”). “Pak de lepel”, “Mooi!”, “Trek je schoenen maar aan”, enz.). Het is in de eerste plaats de bedoeling dat het kind begrijpt wat de ouder zegt, het kind gaat in een later stadium verbaal reageren. Dus de luistervaardigheid Portugees is de basis, daarna komt de spreekvaardigheid.

De methode van TPR^® past deze grondslagen van de moedertaalverwerving bij het leren van het Portugees versneld toe. De trainer geeft op een begrijpelijke en vriendelijke wijze opdrachten, zoals: “pak het boek” en doet zelf de opdrachten voor; de studenten doen deze opdrachten na. Aanvankelijk wordt nog niet verwacht van de studenten dat ze Portugees spreken; de studenten geven de taken in een later stadium. Bekende taken worden verder uitgebreid of gedeeltelijk veranderd.

Door het combineren van beweging en spraak, appelleert de methode van TPR^® aan beide hersenhelften. Hierdoor kost het minder moeite om iets te leren en het geleerde Portugees beklijft ook beter.

Populariteit

Voornamelijk wordt TPR^® toegepast binnen het NT2-onderwijs (Nederlands als tweede taal), zeker bij beginnende studenten en ook wel op de basisschool bij Engels. Maar eveneens middelbare scholieren of volwassenen werken met veel plezier met Total Physical Response en behalen hierbij goede resultaten.

Voor- en nadelen van Total Physical Response

Total Physical Response heeft veel voordelen. Doordat de student veel begrijpelijke input krijgt aangeboden in ‘chunks’ (woorden die bij elkaar horen), krijgt hij of zij snel begrip van de nieuwe taal. Total Physical Response levert snelle succeservaringen op, wat het plezier in leren bevordert. Zo kan de student leren zonder stress. De methode van TPR^® is in principe geschikt voor alle doelgroepen, ongeacht leeftijd en achtergrond en de methode kan eveneens toegepast worden in grotere klassen. De vreemde taal wordt direct opgeslagen in het langetermijngeheugen van de lerende.

Dat niet elke taaluiting in TPR^®-taken uit te drukken is, is de keerzijde van TPR^®. Hierdoor werkt het tot op een zeker taalniveau en is een andere leermethode nodig als aanvulling. De methodiek is ook niet heel creatief. De student leert niet zijn of haar ideeën, meningen en gevoelens in het Portugees te uiten.

De Directe Methode (Engels: Direct Method; DM)

Bedacht door wie en wanneer

Eind jaren tachtig van de negentiende eeuw bedacht de Duits-Amerikaanse taalkundige Maximilian Delphinius Berlitz (geboren als David Berlizheimer) de Directe Methode, ook wel ‘de natuurlijke benadering’ genoemd. De Directe Methode is als tegenreactie op de dominante grammatica-vertaalmethode ontwikkeld.

Kenmerken van de Directe Methode (DM)

Er was een Reformbeweging rond het jaar 1900 met nieuwe ideeën over leren dat zelfontdekkend en inductief moest zijn. Overigens betrof de Reformbeweging niet alleen het leren van een vreemde taal, maar ook voeding, kleding, natuurgeneeskunde en naturisme. Men streefde, net zoals in de jaren zestig van de vorige eeuw, omstreeks 1900 naar meer natuurlijke manieren van leven en een bevrijding van keurslijven. In het taalonderwijs werd nu veel aandacht besteed aan de ‘levende’, gesproken taal, waarbij grammatica meer inductief werd onderwezen, met voorbeeldzinnen. Hieruit moesten de studenten de taalregels afleiden. Veel mondelinge oefeningen met veel aandacht waren er voor de uitspraak van de taal (zoals het Portugees). Lerenden werden aangemoedigd vaak Portugees te spreken. Het was eveneens nieuw dat de les in het Portugees werd gegeven. Er werd nadrukkelijk niet vertaald in de taalles. Aan de hand van voorbeelden en plaatjes werd de (Portugese) woordenschat aangeleerd. Abstracte vocabulaire werd aangebracht door de lerenden om ideeën te laten associëren.

Populariteit

Deels door invloeden van de oorlogen en crises ebde de golf van vernieuwing van het begin van de twintigste eeuw weg, om in de jaren 60 weer in een andere vorm terug te komen.

Met (een moderne versie van) de Directe Methode wordt nog altijd gewerkt door taleninstituten zoals Berlitz en Interlingua.

Voor- en nadelen van de Directe Methode

Dat het een vrij natuurlijke manier is om Portugees te leren, is het belangrijkste grote voordeel van de Directe Methode. Bij de methode wordt veel aandacht geschonken aan spreken en luisteren. Hierdoor krijgen de lerenden zelfvertrouwen en vloeiendheid in de Portugese taal. Minpunten kent de methode echter ook. Deze methode besteedt zeer weinig aandacht aan de schrijfvaardigheid (Portugees) en relatief minder aandacht aan lezen in de doeltaal. De methode biedt voor de meer gevorderde student Portugees niet genoeg uitdaging. Voor een langzaam lerende student is de Directe Methode tevens niet zeer bruikbaar, doordat de leermethode van een daadkrachtige inzet door de studenten uitgaat.

De Manesca-methode (Engels: Manesca Method)

Bedacht door wie en wanneer

Jean Manesca publiceerde An Oral System of Teaching Living Languages Illustrated by a Practical Course of Lessons in the French through the Medium of the English (“Een mondelinge methode voor het onderwijzen van levende talen, aan de hand van een praktische cursus Frans door middel van het Engels”) in 1835. In 2015 ging An oral system of teaching living languages in herdruk.

Kenmerken van de Manesca-methode

Manesca is gebaseerd op hetzelfde principe als de Natural Approach (‘natuurlijke aanpak’): de beste manier om talen te leren, is die waarop een kind zijn moedertaal leert. Een vreemde taal (zoals Portugees) leren moet gemakkelijk en veilig zijn. Manesca wil om die reden niet werken met abstracte regels en lijstjes met Portugese woorden die uit het hoofd geleerd dienen te worden.

De Manesca-methode geldt als de oudste, bekende, volledige taalcursus. De leermethode is op het werken met een groep van studenten en een docent Portugees gebaseerd, die steeds één Portugees nieuw woord tegelijk introduceert. Bij elk woord hoort een bepaalde beweging. De studenten herhalen daarna na elkaar het Portugese woord en de bijbehorende beweging. De herhaling helpt de studenten deze Portugese woorden te onthouden, zonder dat uit het hoofd geleerd hoeft te worden. Stap voor stap vormen deze woorden zinnen en weer variaties op de Portugese zinnen. Portugese spelling wordt in een later stadium met leesteksten aangeboden.

De methode van Jean Manesca is reeds een aantal jaren later overgenomen en aangepast door Heinrich Gottfried Ollendorff en wordt ook wel de Ollendorff-methode genoemd.

Populariteit

Jean Manesca overleed twee jaar na de publicatie van zijn methode. Het werk van Manesca is door anderen opgepakt en verder ontwikkeld, onder meer door Ollendorff. Veel van de ideeën van Manesca zijn actueel en worden nog altijd in het moderne vreemdetalenonderwijs gebruikt.

Voor- en nadelen van de Manesca-methode

Het pluspunt van de Manesca- of Ollendorff-methode is de combinatie van spreken en bewegen, waardoor het fysieke geheugen wordt aangesproken en de geleerde stof gemakkelijker en langduriger kan worden onthouden. Wat daar eveneens aan bijdraagt, is het vele herhalen. Het kan als een minpunt worden gezien dat het wat saai wordt om dezelfde Portugese woorden en zinnen steeds te herhalen.

Silent Way

Bedacht door wie en wanneer

The Silent way (‘de stille manier’) is ontwikkeld in het jaar 1963 door de Egyptenaar Caleb Gattegno.

Kenmerken van de Silent Way

De stille manier is een taalleermethode (voor bijvoorbeeld Portugees) die gebruikmaakt van stilte als instructiemiddel. De methode van Caleb Gattegno gaat van de autonomie van de lerende uitn en hun actieve deelname.

Een combinatie van stilte en gebaren wordt gebruikt door de taaldocent Portugees om de aandacht van de studenten te trekken, reacties los te krijgen en hen aan te moedigen om fouten te corrigeren. Veel tijd wordt aan de uitspraak (Portugees) van de taal besteed.

Gattegno, die wiskundige was, vond het belangrijk om les te geven op een wijze die efficiënt was voor de voorraad energie van de lerenden. Hij ontdekte dat het in verhouding weinig energie kost om een visueel of auditief beeld te onthouden, veel minder energie dan als studenten proberen iets uit het hoofd te leren. Het betoog van Caleb Gattegno was dat de taaldocenten niet zozeer naar het overbrengen van kennis zouden moeten streven, maar bewustzijn aan dienen te boren, omdat alleen het bewustzijn het mogelijk maakt om iets te kunnen leren.

The Silent Way hierbij gebruikt onder andere blokjes met verschillende kleuren, die voor diverse dingen kunnen worden gebruikt. Ook maakt de methodiek gebruik van Words in Colour. Words in Colour is een kleurenkaart voor klanken waarbij elke kleur voor een bepaalde klank van het Portugees staat, gekleurde woordgrafieken voor het werken aan zinnen en gekleurde grafieken die gebruikt worden om spelling te leren.

Populariteit

Hoewel de Stille Methode in zijn oorspronkelijke versie niet veel wordt gebruikt, zijn de ideeën van Gattegno wel van betekenis geweest, met name bij het leren van de uitspraak.

Voor- en nadelen van de Silent Way

Het pluspunt van de benadering van Gattegno is dat zijn methodiek niet-bedreigend is voor de student, die immers als autonoom wordt beschouwd. In feite is de taaldocent Portugees aan de lerende dienstbaar en niet andersom. The Silent Way stimuleert het leren van het Portugees op een natuurlijke wijze. Door taallerenden uit te dagen nieuwe dingen te ontdekken, wordt de geleerde taalkennis vaak goed verwerkt en onthouden. De studenten ‘mogen’ fouten maken, wat bijdraagt aan het leerproces.

Een nadeel van de leermethode kan zijn dat sommige lerenden meer begeleiding nodig hebben dan de leermethode voorstaat. De studenten worden mogelijk gefrustreerd door het gebrek aan inbreng van de taaltrainer Portugees. Met kleuren en grafieken werken, heeft als limiterende factor dat ‘het nieuwe’ er snel af raakt. Hierdoor verdwijnt het effect.

TPR Storytelling

Bedacht door wie en wanneer

TPR Storytelling of ‘TPRS’ houdt in Teaching Proficiency through Reading and Storytelling. De TPRS-methode is door Blaine Ray ontwikkeld in 1990, van oorsprong een Amerikaanse docent Spaans, en is afgeleid van de TPR-methode (Total Physical Response).

Kenmerken van TPR Storytelling

TPRS is een talenverwervingsmethode die gebruikmaakt van verhalen om talen (bijvoorbeeld Portugees) te leren. Het uitgangspunt is een natuurlijke wijze van taalverwerving: de taal leren zoals kinderen hun moedertaal leren. De student wordt blootgesteld aan een grote hoeveelheid begrijpelijke input om dit te kunnen bereiken. Door de docent Portugees wordt een verhaal verteld waarin nieuwe Portugese woorden meerdere keren voorkomen. Deze verhalen zijn interessant of humoristisch en niet te lang. Deze verhalen zijn vrij gemakkelijk te begrijpen, hierdoor zijn de studenten ontspannen. Portugese woorden en structuren worden zo vrijwel vanzelf opgeslagen in het langetermijngeheugen van de studenten. De trainer wijst de lerende op grammaticale fenomenen in het Portugees, zonder dat studenten taalregels uit hun hoofd hoeven te leren.

De studenten zullen na een poosje ‘vanzelf’ Portugees beginnen te spreken en de Portugese grammaticale structuren gaan imiteren. Dit is een natuurlijk proces. Samen met een groep van lerenden een verhaal opbouwen, is een variant hierop. De docent Portugees schrijft bij deze methode eerst nieuwe woorden en structuren op het schoolbord, met hun Portugese vertaling en vervolgens samen met de lerenden hiervan een verhaal te maken. Tot slot wordt het verhaal door de studenten naverteld. Lezen in het Portugees is een belangrijk onderdeel van TPR Storytelling, doordat dit zorgt voor input. Schrijven in het Portugees volgt daarna.

Populariteit

Er zijn veel onderzoeken gedaan die uitwijzen dat TPR Storytelling een geslaagde manier is om een taal te verwerven. Er zijn wel randvoorwaarden: de docent moet ervoor getraind zijn en de setting moet geschikt zijn.

Voor- en nadelen van TPR Storytelling

Het is een laagdrempelige manier om Portugees te leren en de geleerde stof wordt goed onthouden. TPRS spreekt eveneens de creatieve intelligentie aan; er is sprake van breinvriendelijk leren. Het is prettig voor de student en het is relatief gemakkelijk om de focus te behouden. Zelf een verhaal verzinnen, werkt zeer motiverend voor lerenden.

Een nadeel is dat de methode veel voorbereiding van de trainer vraagt.

De Rosetta Stone methode

Bedacht door wie en wanneer

De Rosetta Stone-methodiek is naar de zogenaamde de Steen van Rosetta vernoemd, een steen met een tekst in twee talen die in Egypte is gevonden, door middel waarvan uiteindelijk de hiërogliefen konden worden ontcijferd. Het is eveneens de naam van het softwarebedrijf dat de taaltrainingen aanbiedt. In 1996 is de eerste versie van Rosetta Stone is uitgebracht.

Kenmerken van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone methode is een manier om achter een computer een vreemde taal (bijvoorbeeld Portugees) te leren. De taalcursussen van Rosetta Stone zijn beschikbaar in ruim dertig verschillende talen en de cursussen zijn ook vanuit al deze talen te volgen.

De Rosetta Stone-methode is een zogenaamde communicatieve methode, die de manier imiteert waarop kinderen hun moedertaal leren. Dat houdt in ‘leren door middel van onderdompeling’, door veel te luisteren en na te spreken. Het programma gebruikt hier stemmen van moedertaalsprekers (native speakers Portugees) en foto’s voor om de betekenis over te brengen van nieuwe woorden in de doeltaal (het Portugees). Er wordt gebruikgemaakt van een programma om spraak te herkennen. Dit programma registreert de Portugese uitspraak en maakt hier een schematische weergave van. De lerende kan zo de uitspraak vergelijken met de uitspraak van een moedertaalspreker Portugees (native speaker). Verbetering van de uitspraak kan behaald worden door de voorbeeldspreker wat langzamer te laten spreken en daarna veel na te spreken.

Er zijn dictee-oefeningen voor de schrijfvaardigheden Portugees van de lerenden. De software controleert de Portugese spelling en de grammatica en geeft fouten aan, waarbij mogelijkheid is om deze fouten van de student te verbeteren.

Het programma omvat eveneens leesteksten. Deze leesteksten gaan over dagelijkse onderwerpen, activiteiten en ideeën.

Populariteit

De Rosetta Stone-methode wordt wereldwijd veel gebruikt en niet door de minsten. Onder meer de NASA en het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse zaken maken gebruik van de Rosetta Stone-methode. De methode van Rosetta Stone wordt in Nederland door een aantal ministeries en verschillende hogescholen en universiteiten toegepast, alsook door sommige internationale organisaties.

Voor- en nadelen van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone-methode is erg eenvoudig in het gebruik en kan door de lerende worden gebruikt op elk moment. Welke onderdelen meer of minder aandacht nodig hebben, wordt door de lerenden zelf bepaald. Veel lerenden vinden het prettig om de methode van Rosetta Stone te gebruiken. Voor onderwijsinstellingen kan de methode van Rosetta Stone een oplossing zijn bij een gebrek aan trainers. Het feit dat er geen trainer is om de lerenden te motiveren of iets extra’s te kunnen bieden, is een minpunt.

De Pimsleur methode

Bedacht door wie en wanneer

De Pimsleur taalcursussen zijn Amerikaans taalkundige Paul Pimsleur ontwikkeld. De eerste taalcursus van Pimsleur was een cursus Grieks, die hij op de markt bracht in 1963.

Kenmerken van de Pimsleur methode

De Pimsleur-methode is een computerprogramma om vreemde talen (bijvoorbeeld Portugees) te leren.

Deze cursus van Pimsleur bestaat uit zinnetjes en dialogen die door lerenden daarna worden nagesproken en worden herhaald. De Portugese zinnetjes zijn door moedertaalsprekers (native speakers) ingesproken. De cursussen zijn gebaseerd op herhaling, anticipatie, woordenschat en weer herhaling. De lessen bieden een audio-opname van 30 minuten die nieuwe vocabulaire en structuur bevat. De grammaticale structuren van het Portugees worden niet apart uitgelegd maar aangeboden via uitbreiding van, en variaties op, de zinnetjes.

Dr. Pimsleur heeft het optimale interval onderzocht waarin kennis van het kortetermijngeheugen overgaat naar het langetermijngeheugen. Dit (gemiddelde) interval is geïntegreerd in de Pimsleur cursussen.

Populariteit

Onder andere Amerikanen volgen de taalcursussen van Pimsleur en de ervaringen met Pimsleur variëren. De gebruikers zijn in het algemeen tevreden over de aangeleerde uitspraak.

Voor- en nadelen van de Pimsleur methode

Om de uitspraak te verbeteren werkt de Pimsleur-methode heel goed, omdat de insprekers van de zinnen allemaal native speakers (moedertaalsprekers) zijn en op een natuurlijke wijze in een normaal tempo Portugees praten.

Het nadeel van de leermethode van Pimsleur is dat er niets wordt uitgelegd. De gebruikers leren geen bouwstenen van het Portugees om zelf een zin te maken, maar moeten het doen met duizenden voorbeeldzinnen die ingeprent worden.

De Michel Thomas methode

Bedacht door wie en wanneer

De Michel-Thomas-methode is, niet verwonderlijk, bedacht door Michel Thomas (geboren als Moniek Kroskof); een genaturaliseerde Amerikaandie oorspronkelijk in Polen is geboren. Kort na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde hij zijn methode in zijn eigen taleninstituut in Beverly Hills in Los Angeles, met beroemdheden als Barbra Streisand, Diana Ross, Mel Gibson, Emma Thompson, Bob Dylan en Pierce Brosnan in zijn klantenkring.

Kenmerken van de Micheal Thomas methode

Het principe van Michel Thomas was dat iemand alleen kan leren leren als hij of zij vrij is van stress. Hij begon met de studenten duidelijk te maken dat ze zich geen zorgen hoefden te maken dat ze iets zouden vergeten.

De taalcursussen zijn audiolessen (Portugees), ingesproken door twee stemacteurs; een mannelijke en een vrouwelijke. De setting bij Michel Thomas is een virtuele klas, waarin de student zich voorstelt als de derde student. Deze student luistert mee met de lessen van de acteurs. Wanneer de acteurs een vraag wordt gesteld, is het idee dat de cursisten op pauze drukken en deze vraag eerst zelf beantwoorden. Er wordt geen huiswerk gegeven en er hoeft niet uit-het-hoofd te worden geleerd. Bij de methode wordt de les in kleine stappen opgebouwd en nieuwe Portugese lesstof wordt afgewisseld met reeds bekende Portugese lesstof. De uitleg wordt steeds in het Engels gegeven. Er wordt bijvoorbeeld gewezen op verbanden tussen de Engelse taal en het Portugees, als deze er zijn. Er wordt ook grammaticale uitleg gegeven. Eerst wordt makkelijke stof aangeleerd, moeilijkere stof wordt pas aangeboden nadat de lerenden het voorgaande hebben begrepen en geleerd. Naast Portugese woorden en zinnen in de doeltaal worden ook bouwstenen aangeleerd zodat de lerende zelf zinnen kan maken. De leermethodiek maakt ook gebruik van flashcards zodat de gebruikers zelf hun woordenschat Portugees kunnen toetsen alsook online oefeningen kunnen maken om hun eigen voortgang te kunnen meten.

Populariteit

Veel mensen vinden de methode van Michel Thomas prettig werken en ze zijn tevreden over de uitleg van de structuren van het Portugees. Gebruikers die al wat verder zijn met de taal, vinden de cursussen wat minder nuttig.

Voor- en nadelen van de Micheal Thomas methode

De methode van Michel Thomas traint de uitspraak en de luistervaardigheid Portugees op efficiënte wijze en is zeer toegankelijk. Het feit dat de cursussen Portugees niet in schrijfvaardigheid voorzien, kan als een minpunt worden gezien. Ook is er geen echte interactie, omdat het audiocursussen zijn.

De Assimil methode

Bedacht door wie en wanneer

Assimil is een Frans bedrijf, dat in 1929 door polyglot en schrijver en Alphonse Chérel is opgericht. Het bedrijf maakt en publiceert cursussen voor vreemde talen en het begon met het eerste boek Anglais sans Peine.

Kenmerken van de Assimil methode

‘Assimileren’ of ‘assimilatie’ betekent ‘opgaan in de andere groep, mengen met’, wat wel een hooggegrepen uitgangspunt voor taalcursussen (zoals Portugees) is. De taalcursussen van Assimil zijn zelfstudielessen die uit een lesboek Portugees, audio-CD’s en een USB-stick bestaan. Idealiter werken de cursisten ongeveer twintig minuten per dag.

De lessen van Assimil bestaan uit verschillende Portugese dialogen die worden beluisterd, nagesproken en gelezen. Ernaast staat de Portugese vertaling, samen met uitleg van de grammatica. Voor het trainen van de uitspraak, maakt de methode gebruik van zinnetjes die door moedertaal (native) speakers zijn ingesproken en die de gebruiker dient te herhalen. De opbouw verloopt van receptief naar productief: in de eerste lessen wordt nog geen taalproductie verwacht van de lerenden; dit komt pas na ruwweg vijftig taallessen.

Populariteit

De cursussen van Assimil zijn populair. Ze zijn relatief voordelig en er is een ruim aanbod aan talen.

Voor- en nadelen van Assimil

Dat de gebruikers in hun eigen snelheid kunnen leren op het moment dat dit het beste past, is het voordeel van de methode van Assimil. Het nadeel hierbij is, geldt wat voor alle taalcursussen met een computer, dat de cursist aan zichzelf is overgeleverd. Er is geen taaltrainer Portugees om de lerende te motiveren of te begeleiden.