Cursus Kroatisch

Audio-Lingual Method (ALM) (Army Method/New Key)

Bedacht door wie en wanneer

De audiolinguale methode was al in de jaren 40 en 50 van de vorige eeuw ontwikkeld in Engeland en Amerika, onder meer door de Amerikaanse taalkundige Leonard Bloomfield. Doordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak, werd het noodzakelijk om (Amerikaanse) soldaten elementaire verbale communicatieve vaardigheden te leren. Vanwege de invloed van het leger werd de audiolinguale methode ook bekend als de ‘legermethode’.

Kenmerken van de Audio-Lingual Method (ALM)

De audiolinguale methode kun je zien als een reactie op de grammatica-vertaalmethode. Het was nieuw dat de les geheel plaatsvond in de doeltaal (bijvoorbeeld Kroatisch). De belangrijkste vaardigheden zijn kunnen spreken en luisteren (in het Kroatisch) en de (Kroatische) grammaticale structuren worden door middel van mondelinge structuuroefeningen geleerd. De bedoeling is om vrijwel foutloos Kroatischs te leren verstaan en spreken; dit begint bij een Kroatischsprekende na kunnen spreken. Herhaling is hiervoor het middel; er wordt met drills gewerkt om Kroatische zinnen en structuren goed aan te leren, om te zorgen dat reacties spontaan en als het ware automatisch worden. De taaltaaltrainer Kroatisch kan zo een zin bijvoorbeeld tien maal herhalen en vervolgens een nieuw Kroatisch woord of meerdere nieuwe Kroatische woorden toevoegen. Er wordt vaak gewerkt in de zogeheten talenpractica, waarbij lerenden met een koptelefoon naar zinnen luisteren en deze naspreken. Geschreven Kroatisch wordt pas aangeboden als het mondelinge Kroatisch inmiddels vertrouwd is. Er worden wel afbeeldingen gebruikt om nieuwe Kroatische woorden te introduceren.

Populariteit

In ons land werd de audiolinguale methode pas rond 1970 geïntroduceerd toen de Mammoetwet van kracht werd. Er kwamen al gauw grote bezwaren tegen de saaie drills. De techniek wilde wel eens haperen. Hierdoor raakten de talenpractica vrij gauw in onbruik. In plaats van de talenpractica maakte men de voor mondeling gebruik bedoelde structuuroefeningen schriftelijk. Schrijvers van leerboeken wonnen weer aan populariteit en boden weer expliciete grammaticaregels aan. Toch liet de audiolinguale methode wel sporen na. Het was nu breed aanvaard dat het bij een taal (zoals Kroatisch) leren niet gaat om het memoriseren van de (Kroatische) grammatica, maar om het gebruik ervan. Luistervaardigheid (Kroatisch), waar de meeste taaldocenten vóór 1970 geen of nauwelijks aandacht aan schonken, was ontdekt.

Voor- en nadelen van de Audio-Lingual Method

De audiolinguale methode is effectief voor studenten die Kroatisch beginnen te leren. De goede uitspraak Kroatisch wordt van het begin af aangeleerd. Deze methode is een docentgestuurde methode en en biedt daardoor een efficiënte en snelle overdracht van kennis. De audiolinguale methode kan ook worden toegepast bij grote(re) groepen.

Tevens heeft deze docentgestuurde kant een keerzijde; er wordt geen eigen input van de studenten verlangd, waardoor het risico op passiviteit en onvoldoende motivatie en betrokkenheid op de loer ligt. Een ander bezwaar van de methode is dat de geoefende drills niet zo eenvoudig in levend taalgebruik Kroatisch om te zetten zijn.

GoldList Method (GLM)

Bedacht door wie en wanneer

Polyglot David J. James, alias Viktor Dmitrievitch Huliganov of Uncle Davey ontwikkelde de GoldList Method (‘gouden lijst-methode’).

Kenmerken van de GoldList Method (GLM)

Deze GoldList Method is een leermethode om woorden of zinnen in een vreemde taal (bijvoorbeeld Kroatisch) zodanig te leren dat ze plaatsnemen in het langetermijngeheugen van de lerende. De GoldList-methode werkt aan de hand van zelfgeschreven woordenlijsten (Kroatisch) die herhaald worden na verloop van tijd. De Kroatische woorden en zinnen van de woordenlijst worden door de lerenden hardop gelezen. Al deze woorden en/of zinnen uit het hoofd te leren, is niet de bedoeling, maar dit eigenlijk gaat vanzelf door blootstelling. De woordenlijst wordt telkens veranderd; Kroatische woorden die zijn geleerd, verdwijnen van de woordenlijst, Kroatische woorden die nog altijd problemen opleveren, blijven op de lijst op de woordenlijst staan.

Populariteit

Aanhangers van de GoldList Method claimen dat deze woorden op de woordenlijst of zinnen spontaan in het langetermijngeheugen van de studenten terechtkomen, iets dat door veel geheugenwetenschappers wordt bestreden. In het algemeen wordt (taal)kennis opgeslagen als de kennis van betekenis en relevant is. Voor Kroatische woorden en zinnen die van betekenis en relevant zijn, kan de GoldList-methode goed werken.

Voor- en nadelen van de GoldList Method

Voor studenten die bij bijvoorbeeld Post-its^® voordeel hebben als geheugensteuntje kan deze GoldList-methode functioneren. Omdat het fysieke deel van het geheugen door het schrijven wordt aangesproken en meewerkt, functioneert het met de hand schrijven beter dan typen of, zelfs tamelijk zinloos: een fotootje maken. Het gebrek aan context is een minpunt. Talen zijn veel meer dan een verzameling losse woorden en/of zinnen. Daarnaast is de GoldList-methode zeer tijdrovend omdat steeds handgeschreven lijsten aangemaakt dienen te worden.

De Natural Method

Bedacht door wie en wanneer

De Natural Method, ook wel de Natural Approach (de ‘natuurlijke aanpak’) genoemd, is door Tracy D. Terrell en Stephen Krashen in 1983 ontwikkeld.

Kenmerken van de Natural Method

De Natural Method is gericht op een natuurlijke manier van taalverwerving (van bijvoorbeeld Kroatisch). De methode probeert het Kroatisch aan te leren op de manier waarop mensen als kind hun moedertaal leerden. Op deze manier leert men onbewust ook de taalregels van het Kroatisch. Alleen het Kroatisch wordt hiervoor gebruikt met de nodige visuele hulpmiddelen. Er wordt gestreefd naar een leeromgeving zonder stress voor de studenten. Een grote hoeveelheid begrijpelijke input wordt blootgesteld aan de lerenden. De taalproductie Kroatisch mag spontaan ontstaan en wordt niet geforceerd. De nadruk ligt op communicatie en minder op het corrigeren van vormfouten en expliciete Kroatisch grammatica.

De methode heeft het meeste rendement als de lerenden in het Kroatisch worden ondergedompeld. De activiteiten in het Kroatisch dienen stimulerend te zijn zodat de lerenden van de ervaring kunnen genieten.

De Natural Method lijkt vrij veel op de Directe Methode. Het idee van natuurlijke taalverwerving is het uitgangspunt van beide methoden; het onderscheid is dat bij de Directe Methode meer focus wordt gelegd op de praktijk en bij de Natural Method meer op blootstelling aan taalinput en het verminderen van spreekangst.

Populariteit

Het is vaak bewezen dat onderdompeling een heel effectieve leermethode kan zijn. Doordat de natuurlijke aanpak betrekkelijk eenvoudig te begrijpen is, is de methode een populaire wijze van lesgeven onder taaldocenten Kroatisch. Maar er is ook kritiek op de natuurlijke aanpak. De leermethode legt vooral nadruk op het impliciet leren van de Kroatische grammatica. Studenten zouden inderdaad leren in het Kroatisch te communiceren, maar blijven steken in een wat gebrekkige, vereenvoudigde versie van de taal door onvoldoende kennis van de grammatica van de taal.

Voor- en nadelen van de Natural Method

Het wordt als prettig ervaren om op een natuurlijke manier Kroatisch leren. Studenten wordt de kans geboden een persoonlijke band met het Kroatisch te krijgen. Omdat er niet ‘uit het hoofd geleerd hoeft te worden’, blijft het geleerde Kroatisch langer onthouden.

Een minpunt kan zijn dat het wat langer duurt voor er resultaten geboekt worden, omdat bijna geen druk ligt op de taalproductie. De methode bereidt de lerende ook niet per se voor op een specifiek Kroatisch examen.

Structurele Aanpak

Bedacht door wie en wanneer

De Structural Approach (afgekort SA) ofwel de ‘Structurele Aanpak’ is in de jaren 50 door Charles Fries, oprichter en directeur van de English Language Institute aan de Universiteit van Michigan en één van zijn studenten Robert Lado ontwikkeld.

Kenmerken van de Structurele Aanpak (SA)

Deze Structurele Aanpak is een manier van taalverwerving die als doel heeft om de student vertrouwd te laten raken met de grammaticale en fonologische structuren van de doeltaal (bijvoorbeeld het Kroatisch). Volgens de Structurele Aanpak levert de beheersing van deze structuren meer op dan het verwerven van woordenschat van het Kroatisch. Bij de methode gaat het om het kunnen herkennen en toepassen van specifieke combinaties van Kroatische woorden en woordgroepen in de juiste woordvolgorde. Deze woordcombinaties worden aan de student aangedragen in herkenbare situaties met gebruik van visualisaties, dramatiseringen, gezichtsuitdrukkingen en handelingen. Bij de leermethodiek worden de structuren die het meest gebruikt worden, als eerste geleerd. De mondelinge vaardigheden Kroatisch (luisteren en spreken) worden hierbij als eerste gebruikt; lezen en schrijven volgen hieruit. Bij het aanleren en verbeteren van de productieve vaardigheden Kroatisch (spreken en schrijven), krijgt de grammatica een grote plaats. Andere benamingen voor de Structurele Aanpak zijn de Structural-Situational Approach (structurele-situationele benadering) en de Structural-Oral-Situational Approach (structurele-mondeling-situationele benadering).

Populariteit

De Structurele Aanpak werd in de jaren vóór 1970 op grote schaal toegepast om Engelse les te geven in Engelssprekende landen, voormalige Britse koloniën alsook in Maleisië.

Voor- en nadelen van de Structurele Aanpak

Het voordeel van een structurele aanpak is dat studenten het Kroatisch op een nauwkeurige manier geleerd wordt. Studenten krijgen inzicht in de grammatica van het Kroatisch en ze leren in welke situatie bepaalde Kroatische woorden of combinaties van woorden wel of niet geschikt zijn. De methode gebruikt de taal van alle dag. Nadelen heeft de methode van de Structurele Aanpak ook. De methode van werken is behoorlijk tijdrovend en biedt niet meteen een ervaring van succes. De eigen input van de lerenden is behoorlijk gelimiteerd; het is niet echt creatief.

Communicatief taalonderwijs (Engels: Communicative Language Teaching; CLT)

Bedacht door wie en wanneer

Het zogenaamde communicatief Taalonderwijs (Engelse naam: Communicative Language Teaching, afgekort: CLT), ook wel ‘De Communicatieve benadering’ (Engelse naam: Communicative Approach, afgekort: CA) genoemd, is ontstaan in de jaren 60 van de vorige eeuw onder invloed van de ideeën van taalkundige Noam Chomsky, die de nadruk legde op competenties bij het leren van een taal. De Amerikaanse taalkundige Dell Hymes was in 1966 de grondlegger van het concept van communicatieve vaardigheden.

Kenmerken van Communicatief taalonderwijs (CLT)

Communicatief talenonderwijs is gestoeld op de gedachte dat interactie de uiteindelijke doelstelling is van het leren van vreemde talen (zoals Kroatisch).

Met behulp van de CLT-technieken leren de studenten het Kroatisch in de praktijk te brengen door de interactie onderling en de docent Kroatisch. Authentieke teksten in het Kroatisch of ander materiaal uit de werkomgeving of het dagelijks leven worden gebruikt. Zowel tijdens als buiten de les wordt het Kroatisch gebruikt.

Studenten praten met medestudenten over persoonlijke gebeurtenissen en taaldocenten Kroatisch dragen onderwerpen aan buiten het domein van de traditionele grammatica, om de taalvaardigheid Kroatisch in allerlei soorten situaties uit de praktijk te oefenen. Kroatische grammatica leren studenten inductief, dit houdt in aan de hand van de praktijk, waaruit de regel volgt.

Bij CLT zijn docenten Kroatisch echt trainers, die studenten helpen in het Kroatisch te communiceren.

Populariteit

Communicatief taalonderwijs werd erg populair in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Dit kwam deels doordat de traditionele taalonderwijsmethodes niet heel succesvol waren gebleken. Door de verdere eenwording van Europa was er een grotere vraag aan het leren van vreemde talen op een wijze die direct kon worden toegepast.

Voor- en nadelen van Communicatief taalonderwijs

Het communicatief taalonderwijs heeft veel goede aspecten. Lerenden ‘kunnen’ al snel ‘iets’ in het Kroatisch; deze methode van leren is functioneel en studentgericht. Doordat authentiek materiaal wordt gebruikt, leren studenten de Kroatische woorden die voor hen nodig zijn. De methode is efficiënt. Voor de studenten werkt deze methode stimulerend omdat zij vlug succeservaringen hebben. Foutjes mogen worden gemaakt; de taalvaardigheden wordt al doende geleerd en verder verbeterd. Een keerzijde van de communicatieve benadering is dat er niet zo veel aandacht wordt besteed voor grammatica, woordenschat die niet meteen toepasbaar is en uitspraak. Het plannen en voorbereiden vraagt veel meer tijd van de docent en van de studenten vereist het een actieve deelname. Afhankelijk van welke achtergrond zij hebben, is voor een aantal studenten deze manier van een taal leren moeilijk of afwijkend. CLT draait om het trainen van vaardigheden; daarbij gaat het om de functie en in mindere mate om de vorm en CLT biedt dan ook geen samenhangend geheel.

Grammatica-/vertaalmethode (GVM) (Engels: Grammar-Translation Method; GTM)

Bedacht door wie en wanneer

In de 18^de en de 19^de eeuw was taalonderwijs vooral op praktisch taalgebruik gericht. Er word geleerd om gebruiksklare zinnetjes, idiomatische uitdrukkingen, dialogen, lijsten met woorden enzovoort na te spreken, uit het hoofd te leren en op te zeggen. Dit werd op een andere wijze gedaan door Johann Valentin Meidinger; docent Frans en Italiaans uit Duitsland. Rond 1783 ontwikkelde hij een methode waarin de grammatica in het middelpunt stond. Meidinger wordt als de grondlegger van de grammatica-vertaalmethode (In het Engels: Grammar-Translation Method, afgekort GTM) gezien.

Kenmerken van de Grammatica-/vertaalmethode (GVM)

Deze methode was op het onderwijs in het Latijn gebaseerd; de taal van de religie, cultuur en wetenschap. Het onderwijs in het Latijn was vanzelfsprekend gericht op geschreven teksten van de klassieke schrijvers en was volledig gericht op vertalen en grammatica. Dat werd gezien als een degelijke en wetenschappelijke aanpak. De Grammatica-/vertaalmethode (GVM) gaat van de analyse uit van taalstructuren en taalvormen (van bijvoorbeeld Kroatisch) waarbij de student inzicht ontwikkelt. De lees- en schrijfvaardigheid Kroatisch dus belangrijk bij deze methode. Literatuur, vertalen en uit het hoofd leren van woordenlijsten krijgen de nadruk. De docenten dragen de kennis Kroatisch over, de studenten memoriseren.

Populariteit

Al vanaf halverwege de negentiende eeuw was ook tegengeluid te horen. Desondanks heeft de grammatica-/vertaalmethode tot recente datum een grote invloed gehad op het talenonderwijs.

Voor- en nadelen van de Grammatica-/vertaalmethode

De methode is een aardige mentale training voor diegenen die het een uitdaging vinden om dingen uit het hoofd te leren. Ook biedt de methode inzichten in de structuur van het Kroatisch, omdat de nadruk op de grammatica gelegd wordt.

De grammatica-/vertaalmethode kent echter meer minpunten dan pluspunten. Het belangrijkste minpunt is dat de spreek- en luistervaardigheid Kroatisch ver achterblijft, waardoor de geleerde taal zelfs na jaren studeren zelden mondeling kan worden toegepast. Omdat het meestal om literair taalgebruik gaat, staat de leermethode ver af van het dagelijks gebruik van het Kroatisch, ook in de context die wordt aangeboden. Deze leermethode biedt geen mogelijkheid tot differentiatie of tot een eigen creatief proces voor de studentenn voor het leren in groepsverband. De studenten zijn alleen toehoorders en uitvoerders.

Onderdompeling (Engels: immersion)

Bedacht door wie en wanneer

Sinds de jaren 70 wordt de leermethode ‘onderdompeling’ (Engels: language immersion of alleen immersion) wereldwijd toegepast, voornamelijk op de middelbare school waarbij een vak (bijvoorbeeld wiskunde) wordt gegeven in een vreemde taal. Binnen Nederland is ‘onderdompeling’ bekend als de methode die bij onze bekende collega’s van Taleninstituut Regina Coeli in Brabant, ‘de nonnen van Vught’ toegepast wordt. De methode is daar ontstaan in 1963 met Franse nonnen die Franse les aan welgestelde vrouwen uit Vught onderwezen.

Kenmerken van onderdompeling

Onderdompeling houdt in dat degenen die de taal (zoals het Kroatisch) leren, direct vanaf het eerste moment omgeven wordt door de nieuwe taal. Alle instructies worden in de doeltaal (Kroatisch) gegeven; eerst langzaam en met veel herhaling, later op een natuurlijkere wijze. Vanaf het begin wordt de student ook uitgedaagd om in de Kroatische taal te spreken. De methode werkt met rollenspellen en simulaties. De omgeving op onderwijsinstellingen die werken met onderdompeling, wordt vaak ingericht in de stijl van het Kroatisch om een situatie te creëren alsof studenten in Kroatië zijn. Studenten oefenen één-op-één of in een klein groepje met Kroatisch spreken. Een andere manier om onderdompeling te bereiken, is daadwerkelijk naar Kroatië gaan en daar bijvoorbeeld verblijven in een gastgezin.

Populariteit

De methode van onderdompeling wordt gezien als een zeer goede leermethode voor vreemde talen. Voornamelijk de mondelinge taalbeheersing Kroatisch kan op deze wijze zeer goed worden ontwikkeld.

Voor- en nadelen van onderdompeling

Het grote voordeel is dat met deze methode snel resultaten wordt bereikt, omdat de leermethode zo intensief is. Omdat de lerende wordt erdoor omgeven, is het een kwestie van ‘sink or swim’; hij of zij moet wel in het Kroatisch gaan communiceren. De student is in principe 24 uur per dag Kroatisch aan het leren. De sociale interactie wordt versterkt door het samen oefenen in groepen. Lerenden ervaren dat als motiverend.

Dat het bereikte resultaat niet altijd wordt vastgehouden, is een minpunt. De mogelijkheid is reëel dat het nieuw geleerde snel wegzakt als iemand in een vrij korte tijd Kroatisch leert, door in Kroatië te zijn of door te zijn ondergedompeld in een kunstmatig gecreëerde omgeving, maar daarna weer overgaat tot de orde van de dag. Dat een dergelijke training Kroatisch nogal intensief is, kan een bijkomend minpunt zijn. Niet alle studenten hebben de conditie om deze wijze van leren vol te houden.

Suggestopedie (Suggestopedia)

Bedacht door wie en wanneer

Suggestopedia is een methodiek om taal te leren ontwikkeld in de zeventig jaren van de vorige eeuw. De methode is door de Bulgaarse psychotherapeut Georgi Lozanov ontwikkeld.

Kenmerken van Suggestopedie

Suggestopedie is op de kracht van de suggestie gebaseerd. Lozanov was van mening dat positieve suggestie een voorwaarde is om (talen; bijvoorbeeld Kroatisch) te leren. Een ontspannen sfeer en wederzijds vertrouwen tussen de taaldocent (Kroatisch) en studenten zijn daarvoor essentieel. Hiervoor is de voorwaarde dat lerenden zich veilig voelen en ontspannen zijn. Leslokalen met rijopstellingen waren ongeschikt om dit te kunnen bereiken. De student zat in een comfortabele stoel tijdens de les die in een halve cirkel opgesteld waren en er werd altijd muziek gespeeld in de klas. De leermethodiek die Lozanov voorstond, bestond uit het voorlezen van verschillende teksten, terwijl op de achtergrond natuurgeluiden waren te horen of klassieke muziek werd gespeeld. Bij de teksten waren lijsten met woorden alsook opmerkingen met betrekking tot de (Kroatische) grammatica. Dit voorlezen ging gepaard met veel expressie in stem en gebaren. Studenten werden zo uitgenodigd om te luisteren en ze konden de (Kroatische) woorden die nieuw waren voor de studenten, gemakkelijk begrijpen en opnemen. Er was veel aandacht tijdens de lessen voor de cultuur en kennis over het land van de doeltaal (Kroatië). In de klas werden rollenspellen gespeeld en in de klas werden ook (Kroatische) streekgerechten gemaakt en gegeten.

Populariteit

De leermethodiek van Georgi Lozanov was enigszins omstreden en is niet erg bekend meer. Een aantal elementen wordt nog steeds toegepast, bijvoorbeeld het gebruiken van stemexpressie en gebaren bij het lezen van teksten in de doeltaal.

Voor- en nadelen van Suggestopedie

Suggestopedia creëert een veilige en ontspannen sfeer in de les, waardoor de student minder hinder van faalangst of frustratie zal hebben. Voor immigranten kan deze gemoedelijke sfeer bijdragen aan een positieve associatie met het nieuwe thuisland. Vaak werkt muziek motiverend en draagt muziek bij aan betere leerprestaties. Een ander voordeel van de methode is dat de student gestimuleerd wordt om actief mee te doen en zich in te leven in de situaties. Dit is voor een aantal mensen een nieuwe ervaring. Tegelijk vormt dit voor sommigen een nadeel, want niet iedereen is hiertoe in staat. Daarnaast kan muziek bij sommige studenten eerder afleiden en zelfs verstorend zijn in plaats van stimulerend en ontspannend. Dat de verhouding trainer-student niet gelijkwaardig is, is een andere zwakke kant; alle inbreng komt van de zijde van de Kroatische trainer en de studenten zijn steeds de ontvangende partij.

Community Language Learning (CLL)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse priester en psycholoog Charles Curran ontwikkelde in 1976 Community Language Learning, ook wel Counseling Language Learning
(CLL) of afgekort CLL genoemd.

Kenmerken van Community Language Learning (CLL)

Community Language Learning is een methode om een taal te verwerven waarbij lerenden samenwerken om te bepalen welke aspecten van de taal zij willen leren. Deze methode is gestoeld op de counseling-benadering waarbij de taaltrainer fungeert als counselor die de zinnen van de studenten omschrijft. Studenten starten een gesprek. Zijn de lerenden de doeltaal (Kroatisch) nog niet voldoende machtig, dan spreken de lerenden in de moedertaal. De taaldocent (Kroatisch) vertaalt en legt uit. Hierna herhalen de lerenden de uitspraken van de docent zo nauwkeurig mogelijk. De gesprekken in het Kroatisch worden opgenomen om daarna te kunnen herbeluisteren.

De CLL stimuleert gemeenschapsgevoel in de leergroep en ziet de wisselwerking tussen de studenten onderling als middel om de Kroatische taal te leren. Het zijn de lerenden zelf die het lesmateriaal bepalen middels zinvolle gesprekken. Er is geen lesboek Kroatisch dat wordt gebruikt.

Populariteit

Het slagen van de methode is in hoge mate afhankelijk van de expertise van de trainer-counselor. De taaltrainer dient zowel sociaal-cultureel kundig als taalkundig onderlegd te zijn. De trainer dient zowel het Kroatisch als de moedertaal van de lerenden zeer goed te beheersen om de taaluitingen van de lerenden te kunnen vertalen. Community Language Learning kan prima functioneren als deze op de juiste wijze wordt toegepast. CLL is niet bruikbaar voor grote groepen.

Voor- en nadelen van Community Language Learning

De methode biedt de studenten een hoge mate van autonomie. De lerenden vinden het analyseren van hun eigen gesprekken vaak nuttig. De groep wordt vaak heel hecht, niet alleen tijdens de les Kroatisch, maar eveneens buiten de les. Met deze methode worden lerenden zich zo veel meer bewust van de groepsgenoten, de sterke en minder sterke punten en leren als team samen te werken. Het bespreken door de fouten en het evalueren van de lessen Kroatisch is heel leerzaam voor de studenten. Dergelijke correcties blijven vaak in het geheugen gegrift en worden zo deel van het actieve vocabulaire van de lerende.

Dat de trainer niet sturend is, terwijl sommige studenten wel sturing nodig hebben, kan een keerzijde zijn. Bij CLL wordt geen lesboek gebruikt en er worden eveneens geen toetsen Kroatisch afgenomen. Hierdoor is het succes lastig te meten. Sommige lerenden worden in hun Kroatisch spreken belemmerd wanneer zij worden opgenomen.

Lexicografische benadering (Engels: Dynamic Lexicographic Approach; DLA)

Bedacht door wie en wanneer

De Lexicografische benadering (In het Engels: Lexical Approach; LA) is een methode om talen te leren die door Michael Lewis is ontwikkeld in de vroege jaren negentig van de vorige eeuw.

Kenmerken van de Lexicografische benadering (DLA)

Deze lexicografische benadering gaat uit van het idee dat een belangrijk gedeelte van het leren van een vreemde taal (zoals het Kroatisch) bestaat uit het begrijpen en het produceren van ‘lexicale eenheden’, brokjes taal die uit (Kroatische) woorden, woordcombinaties alsook uitdrukkingen bestaan. Lerenden verwerven al doende inzicht in patronen van het Kroatisch (de grammatica) en betekenisvolle groepen woorden. Zo leren ze hoe het Kroatisch ‘in het echt’ gebruikt wordt. In deze benadering neemt de woordenschat Kroatisch een grotere plaats in dan de Kroatische grammatica. Instructies zijn op situaties en Kroatische uitdrukkingen die regelmatig voorkomen in dialogen gericht. Aan interactie wordt aandacht besteed maar ook aan exposure; aan de zogenaamde receptieve vaardigheden van de student (luisteren en begrijpen, lezen en begrijpen). Er wordt veel ruimte gegeven voor het zelf ontdekken van de Kroatische taal.

De taak van de docent Kroatisch is voor genoeg input te zorgen en het faciliteren van het leerproces van de student.

Populariteit

Door de ideeën over taal van (onder andere) Michael Lewis zijn lesboeken duidelijk veranderd in de laatste dertig jaar. Er is veel meer aandacht voor de woordenschat die in chunks aangeboden wordt, in betekenisvolle brokjes. Iets waarnaar Lewis streefde; de vergaande verandering in de wijze waarop taal wordt onderwezen, is echter uitgebleven.

Voor- en nadelen van de Lexicografische benadering

Door met ‘chunks’ (brokjes taal); met ‘echte’ taal te werken, leren studenten het Kroatisch op een heel natuurlijke wijze te gebruiken. Zo ontstaat souplesse in het het gebruik van het Kroatisch.

Dat de werkelijkheid altijd weer afwijkend is van de aangeleerde taalsituaties, is een minpunt. Een aantal studenten heeft meer aan een docent Kroatisch die hen wegwijs maakt, dan aan een docent taal-facilitator omdat deze studenten meer moeite hebben met het zelf leren herkennen van de patronen van het Kroatisch.

Series Method

Bedacht door wie en wanneer

De Series method, ofwel ‘seriemethode van taalverwerving’ is door de Franse leraar François Gouin in 1880 ontwikkeld.

Kenmerken van de Series Method

De seriemethode (Engelse naam: The Series Method of language acquisition) van François Gouin is gebaseerd op een serie van verbonden zinnen die gemakkelijk te begrijpen zijn en niet veel kennis van de grammatica vereisen. Op basis van een handeling, bijvoorbeeld het verlaten van een huis in de volgorde waarin deze handeling zou worden uitgevoerd, leren studenten zinnen. Deze series of reeksen gingen over onderwerpen als mens in de samenleving, leven in de natuur, beroep en wetenschap, vanuit het onderscheid tussen objectief, subjectief en figuurlijk taalgebruik ontwikkeld. De leermethode van Gouin maakt geen gebruik van moedertaal. Het betreft een soort eentalige leermethode, die niet uitgaat van ‘vertalen’ en ‘uitleggen’ maar van ‘demonstreren’ en ‘handelen’, waardoor lerenden heel snel in de nieuwe taal (bijvoorbeeld het Kroatisch) leren denken.

Populariteit

De ideeën van François Gouin over taal waren hun tijd ver vooruit. Ondanks dat het een vrij ongebruikelijke aanpak was, was de seriemethode van Gouin gedurende een bepaalde periode een succes. De Directe Methode van Berlitz overschaduwde de leermethode echter.

Voor- en nadelen van de Series Method

De mondelinge vaardigheden Kroatisch worden sterk ontwikkeld door de Seriemethode van Gouin worden en het zorgt voor een sfeer die harmonieus, natuurlijk en gelijkwaardig is.

De taalmethodiek creëert levendig onderwijs. Doordat het gebruikmaakt van visueel leermateriaal, bijvoorbeeld afbeeldingen, grafieken, en dergelijke, wekt dit type onderwijs Kroatisch enthousiasme van de lerenden op. Een taal leren wordt tastbaar; dit was totaal nieuw. Het maakt studenten Kroatisch nieuwsgierig, dit werkt goed om het leergeheugen te ontwikkelen, druk om te presteren te verlagen alsook het zelfvertrouwen te verbeteren. Door de methode van François Gouin worden de communicatieve taalvaardigheden Kroatisch van de studenten goed gestimuleerd.

De methode heeft als nadeel dat taal die iets abstracter of subjectiever is, lastig met beweging en expressie in één concrete ervaring is te vangen. Een ander nadeel is de bewerkelijkheid voor de taaldocent, die per slot van rekening een scala aan series dient voor te bereiden. Ten derde is de Gouin-seriemethode vooral gericht op mondelinge taalgebruik, terwijl het onderwijssysteem nog vaak draait om examens die de lees- en schrijfvaardigheid toetsen.

Task-Based Language Teaching (TBLT)

Bedacht door wie en wanneer

Taakgericht taalonderwijs (Engels: Task-Based Language Teaching; TBLT) is ontwikkeld in de jaren 80 van de vorige eeuw. De grondleggers van deze methode waren de Indiase taalkundige professor N.S. Prabhu, de Amerikaanse hoogleraar Teresa P. Pica en de Britse hoogleraren Michael H. Long en Graham V. Crookes.

Kenmerken van de Task-Based Language Teaching (TBLT)

Taakgericht taalonderwijs past binnen een Communicatieve Benadering/het Communicatief Taalonderwijs. De gedachte achter deze methode is dat het verwerven van de taal (zoals de Kroatische taal) geen doel op zich is, maar een hulpmiddel om bepaalde taken uit te voeren. Studenten krijgen verschillende motiverende taken aangeboden, waarvoor taalkennis (Kroatisch) nodig is. Voor het goed uitvoeren van deze taken, is het nodig dat ze over woordenschat en taalregels beschikken. Deze taken zijn zaken uit het dagelijks leven, bijvoorbeeld boodschappen doen, e-mails schrijven, bellen met de klantenservice, iets te drinken bestellen of een krant lezen. De opdracht wordt in drie fasen verdeeld: vóór, tijdens en na de taak, waarbij de lerende zich eerst voorbereidt op de taak, vervolgens de taak uitvoert en tot slot op de taak terugblikt. De studenten dienen samen te werken om de opdrachten uit te kunnen voeren. De taken dienen iets boven het niveau van de studenten Kroatisch te liggen om leereffect te hebben.

Populariteit

Vanaf het begin van de jaren 90 is taakgericht onderwijs erg populair geworden, zeker in het taalonderwijs. Taakgericht taalonderwijs de meest praktisch bruikbare vorm te zijn om de taalvaardigheden van de lerenden (met name de lerenden in een achterstandspositie) in het lager en secundair onderwijs te verhogen.

Voor- en nadelen van Task-Based Language Teaching

Het taakgericht taalonderwijs (Kroatisch) heeft duidelijke voordelen. Taakgericht taalonderwijs is een activerende manier van werken, waarbij de studenten worden uitgedaagd om hun vaardigheden (Kroatisch) te gaan gebruiken. Het is een op de persoon gerichte, relevante en efficiënte aanpak, zolang de opdracht goed bij de lerenden aansluit. De student komt op een natuurlijke, dagelijkse manier in contact met het Kroatisch en leert op deze manier authentieke Kroatische woorden, woordcombinaties en uitdrukkingen. Studenten leren daarnaast om met andere studenten Kroatisch samen te werken. Studenten ervaren taakgericht onderwijs als prettig en motiverend.

Dat de communicatie het belangrijkst is en niet de correcte vorm van het Kroatisch, waardoor de studenten die niet zeer precies leren, kan als nadeel van de methode genoemd worden.

De Dogme benadering (Engels: Dogme Language Teaching; Dogme ELT)

Bedacht door wie en wanneer

Scott Thornbury; een Nieuw-Zeelandse taalkundige en docententrainer op het gebied van taalonderwijs Engels ontwikkelde Dogme Language Teaching/Dogme ELT (ook wel de ‘Dogmabenadering’ genoemd) in het jaar 2000.

Kenmerken van de Dogme benadering (ELT)

De inspiratie voor Dogme Language Teaching (DLT) was ‘Dogme 95’; een stroming uit het jaar 1995 van een aantal filmmakers uit Denemarken onder wie Deense filmregisseur Lars von Trier. De deelnemers confirmeren zich aan 10 strenge regels (dogma’s) bij het maken van films die samen ‘de eed van zuiverheid’ (Deens: kyskhedsløfter; Engels: Vows of Chastity) vormen. Iets soortgelijks is bij het Dogme-taalonderwijs aan de hand. De aanhangers van de Dogme benadering streven naar een vorm van communicatief taalonderwijs die niet door enig voorgedrukt materiaal belast is. Het starten van echte inhoudelijke gesprekken over praktische items is het doeleinde van Dogme-taalonderwijs, waarin het om de communicatie gaat als inspirator van een taal leren (bijvoorbeeld Kroatisch). De Dogme-benadering is daarom een communicatieve werkwijze voor onderwijs, die taalonderwijs wil bieden zonder het gebruik van leerboeken of ander lesmateriaal en zich in plaats daarvan focust op de communicatie tussen de taaldocent en de studenten. Het Dogme-taalonderwijs kent 10 uitgangspunten (dogma’s), net als de Dogme-beweging van de filmmakers.

Populariteit

Ondanks dat onderzoek naar het succes van Dogme beperkt is, gaat Scott Thornbury ervan uit dat de parallellen met taakgericht leren van een vreemde taal (zoals Kroatisch) erop wijzen dat Dogme waarschijnlijk tot vergelijkbare resultaten leidt.

Voor- en nadelen van de Dogme benadering

Dat er vrijwel geen voorbereiding is vereist, is een pluspunt voor taaldocenten Kroatisch. De lerenden zijn verantwoordelijk voor hun eigen leerproces en dit kan heel motiverend werken. Zo zijn de lessen Kroatisch niet voorspelbaar. Dat zorgt voor spontane communicatie en voorkomt verveling. Zo goed als elk item kan tijdens een les volgens de Dogme-benadering worden besproken. Dit zorgt dat lerenden betrokken en alert blijven.

Daartegenover staat dat de lerenden zich minder op hun gemak kunnen voelen als ze zo weinig door de docent bij de hand worden genomen. Voor dit type taalonderwijs zijn ook niet alle taaldocenten Kroatisch flexibel genoeg. Een keerzijde kan zijn dat lerenden zich vaak op een bepaald examen Kroatisch dienen voor te bereiden en het niet zeker is dat de hiervoor benodigde lesstof hiervoor tijdens de les wordt behandeld.

Growing Participator Approach (GPA)

Bedacht door wie en wanneer

The Growing Participator Approach (GPA) is ontwikkeld door Language consultants Greg en Angela Thomson in 2007.

Kenmerken van de Growing Participator Approach (GPA)

De GPA-benadering geldt als een alternatieve kijk op het leren van een vreemde taal (zoals het Kroatisch). Het primaire uitgangspunt van de methode is dat taal en cultuur onlosmakelijk zijn. Het gaat bij GPA om veel meer dan alleen het leren van het Kroatisch; het doel is uitgroeien tot deelnemers aan het leven in de gastcultuur (van Kroatië). Daarom gebruikt GPA de termen ‘groeiende deelnemers’ in plaats van ‘taallerenden’ en ‘verzorger’ in plaats van ‘docenten’. De GPA heeft overeenkomsten met, en is deels gebaseerd op, de Natural Approach (natuurlijke aanpak) van Stephen Krashen en Tracy Terrell.

De GPA-benadering kent zes fasen van activiteiten. De lerende met een verzorger uit Kroatië voeren de activiteiten uit. Begrijpen gaat boven produceren. De focus ligt op Kroatische woordenschat alsook cultuur. Fase 1 van de methode is de zogenaamde hier-en-nu-fase. Deze duurt ruwweg 100 uur. In fase 1 concentreert de ‘groeiende deelnemer’ zich op het luisteren en het non-verbale feedback geven.

Fase 2 van de zogenaamde leermethode is de zogenaamde verhaalopbouwfase. Deze fase duurt ruwweg 150 uur en de deelnemer begint het Kroatisch nu ook te produceren. In fase 3 van de leermethode ligt de nadruk op ‘gedeelde verhalen’. Dit zijn verhalen over dagelijkse gebeurtenissen, verhalen die worden gedeeld tussen culturen alsook verhalen over gedeelde ervaringen. Fase 4 van de methode van de leermethode is de fase van het ‘diepe delen’. Nu beginnen de deelnemer en de verzorger meer diepgaande gesprekken te voeren over het leven in de Kroatische cultuur. In fase 5 van de methode beginnen de deelnemers zich op het taalgebruik van moedertaalsprekers Kroatisch te richten door middel van films, televisie, nieuws en literatuur. Het Kroatisch dat voor het werk nodig is, wordt ook geleerd. Fase 6 van de methode is de zogenaamde ‘zelfvoorzienende groeifase’. Deze fase heeft geen eindpunt. Het gaat het hierbij om groei buiten de formele taalsessies Kroatisch om.

Populariteit

De leermethode van Greg en Angela Thomson is nog redelijk nieuw en er is nog niet veel bekend over het succes van deze methode. Deelnemers zijn vrij enthousiast over de methode.

Voor- en nadelen van de Growing Participator Approach

Met de GPA-benadering wordt een duidelijk inzicht op het proces van taalverwerving Kroatisch geboden. Deze zes fasen van GPA bieden een duidelijk tijdspad alsook haalbare doelen. Er wordt door de lerende niet alleen taalkennis Kroatisch verworven, maar ook van de omgeving en de lerende verwerft eveneens een nieuw sociaal netwerk.

Een minpunt van deze methode is dat voor iedere deelnemer of tenminste iedere kleine groep deelnemers een ‘verzorger’ moet worden gevonden die bereid is om behoorlijk wat tijd te investeren.

Shadowing Technique

Bedacht door wie en wanneer

De Shadowing technique, ook wel simpelweg Shadowing (‘schaduwen’) genoemd, is bedacht door de Amerikaanse taalkundige en polyglot Prof. Alexander Argüelles in de vroege jaren 2000.

Kenmerken van de Shadowing Technique

De techniek van Shadowing is een methode die studenten zelfstandig kunnen gebruiken voor het verbeteren van de uitspraak en de intonatie (Kroatisch) en het verwerven van vloeiendheid in het spreken. Deze techniek van Shadowing is relatief eenvoudig: de lerende luistert naar een audio-opname, bij voorkeur een dialoog en herhaalt wat hij of zij hoort. Het is niet belangrijk om de Kroatische tekst ook te begrijpen; het gaat in de eerste instantie om de klank. Luisteren en daarna herhalen wordt geoefend totdat het soepel gaat en de lerende simultaan Kroatisch kan spreken met de opname. Na enige tijd zullen de studenten een transcript gebruiken om te kunnen lezen (en begrijpen) wat zij hebben uitgesproken. Zolang er maar dialogen in staan of stukken samenhangende tekst, zijn veel lesboeken voor deze methode geschikt. De Kroatische audio-opnames dienen ideaal bezien iets boven het niveau van de student te liggen. De ideale lengte is ruwweg één pagina, op een natuurlijke snelheid en zonder kunstmatige pauzes. Doordat fysieke bewegingen de opname versterken van de nieuwe taal (het Kroatisch) in het zenuwstelsel, doet Argüelles de aanbeveling aan studenten om tijdens het spreken te lopen, liefst buiten, en niet te zitten. Dat de student minder snel afgeleid wordt als hij of zij beweegt, is een bijkomende reden waardoor het werken aan het Kroatisch veel effectiever wordt.

Shadowing vertoont veel overeenkomsten met de audiolinguale methode uit de twintigste eeuw, maar bij de audiolinguale methode werden grammaticale drills toegepast in plaats van dialogen of samenhangende tekst. Bij Shadowing is het simultaan spreken eveneens verschillend.

Populariteit

In de afgelopen jaren is veel onderzoek gedaan naar de methode van Shadowing waaruit blijkt dat de leermethodiek zowel de uitspraak als de luistervaardigheid sterk verbetert. Maar eveneens het algemene begrip van het Kroatisch wordt vergroot.

Voor- en nadelen van de Shadowing Technique

Shadowing heeft als praktisch voordeel dat de methodiek kan worden toegepast in een groep van studenten, waarbij iedere deelnemer in de groep individueel actief leert. Het rendement van de methode is hoog.

Het nadeel van deze techniek is dat de lerenden het soms wat saai vinden om dezelfde Kroatische tekst steeds te blijven herhalen. De teksten kiezen is dus erg belangrijk.

Total Physical Response (TPR^®)

Bedacht door wie en wanneer

De Amerikaanse psycholoog James J. Asher ontwikkelde de taalverwervingsmethode Total Physical Response, ook wel TPR^® genoemd, in de jaren 60 van de vorige eeuw.

Kenmerken van Total Physical Response (TPR^®)

TPR^® is een methode om een vreemde talen (bijvoorbeeld Kroatisch) te leren die uitgaat van het idee dat mensen door middel van handelingen en bewegingen leren. Men leert door te doen, en wel op de manier zoals een kind de moedertaal leert. Ouders geven continu opdrachten aan hun (jonge) kinderen en belonen hen als ze die uitvoeren (“kijk naar mama”, “goed zo”). “Pak de lepel”, “Mooi!”, “Trek je schoentjes maar aan”, enz.). In eerste instantie is het de bedoeling dat de kinderen begrijpen wat de ouders zeggen, de kinderen gaan in een later stadium verbaal reageren. De luistervaardigheden Kroatisch vormen dus de basis, daarna volgen de spreekvaardigheden.

De methode van TPR^® past deze grondslagen van de moedertaalverwerving versneld toe bij het leren van het Kroatisch. De trainer geeft op een vriendelijke en begrijpelijke manier taken, zoals: “pak het boek” en doet zelf de taken voor; de lerenden doen deze taken na. In het begin wordt nog niet van de studenten verwacht dat ze Kroatisch praten; de studenten geven in een later stadium de opdrachten. Bekende opdrachten worden verder uitgebreid of deels gewijzigd.

TPR^® appelleert aan de beide hersenhelften door de combinatie van bewegingen en spraak. Het kost daardoor minder moeite om dingen te leren en het geleerde Kroatisch beklijft ook beter.

Populariteit

Met name wordt TPR^® gebruikt binnen het NT2-onderwijs (Nederlands als tweede taal), zeker bij beginners en ook wel bij Engels op de basisschool. Maar eveneens middelbare scholieren of volwassenen werken met plezier met TPR^® en behalen goede resultaten.

Voor- en nadelen van Total Physical Response

Total Physical Response heeft veel voordelen. Doordat de student veel begrijpelijke input krijgt aangeboden in ‘chunks’ (woorden die bij elkaar horen), krijgt hij of zij snel begrip van de doeltaal. De methodiek zorgt voor een snelle succeservaring, wat het plezier in het leren van het Kroatisch bevordert. Zo kan de student stressvrij leren. In principe is TPR^® voor alle doelgroepen bruikbaar, ongeacht welke achtergrond of leeftijd en kan de leermethode ook in wat grotere klassen worden toegepast. Het geleerde Kroatisch wordt direct in het langetermijngeheugen van de studenten opgeslagen.

Dat niet elke taaluiting in TPR^®-taken uit te drukken is, is het nadeel van TPR^®. Daarom werkt het tot op een zeker niveau en is een andere leermethode nodig als aanvulling. Daarnaast is de leermethodiek niet bijzonder creatief. De studenten leren niet om meningen, gevoelens en ideeën in het Kroatisch uit te drukken.

De Directe Methode (Engels: Direct Method; DM)

Bedacht door wie en wanneer

Eind jaren tachtig van de negentiende eeuw bedacht de Duits-Amerikaanse taalkundige Maximilian Delphinius Berlitz de Directe Methode. Deze methode wordt ook wel ‘de natuurlijke benadering’ genoemd. De methode is ontwikkeld als antwoord op de dominante grammatica-vertaalmethode.

Kenmerken van de Directe Methode (DM)

Een Reformbeweging met nieuwe ideeën dat het leren van een vreemde taal zelfontdekkend en inductief moest zijn, ontstond rond het jaar 1900. De Reformbeweging ging overigens niet alleen over het leren van talen, maar eveneens over voeding, natuurgeneeskunde, kleding en naturisme. Omstreeks het jaar 1900 streefde men, net als in de jaren zestig van de vorige eeuw, naar meer natuurlijke leefwijzen en een bevrijding van keurslijven. In het taalonderwijs kwam veel aandacht voor de ‘levende’, gesproken taal. Hierbij werd de grammatica meer inductief onderwezen, met behulp van voorbeeldzinnen. Hieruit moesten studenten de taalregels afleiden. Veel mondelinge oefeningen met meer aandacht waren er voor de uitspraak van de vreemde taal (zoals het Kroatisch). Het werd gestimuleerd de lerenden vaak in het Kroatisch te laten spreken. Het was ook nieuw dat de taalles in het Kroatisch gegeven werd. Tijdens de taallessen werd nadrukkelijk niet vertaald. Het leren van woordenschat gebeurde door middel van afbeeldingen en voorbeelden. Abstracte vocabulaire werd door lerenden aangeboden om ideeën te laten associëren.

Populariteit

Deels onder invloeden van de crises en oorlogen ebde deze golf van vernieuwing van het begin van de twintigste eeuw weg, om in de jaren zestig weer in een andere vorm terug te komen.

Met (een moderne versie van) de Directe Methode wordt nog steeds gewerkt door taleninstituten zoals Berlitz en Interlingua.

Voor- en nadelen van de Directe Methode

Dat het een vrij natuurlijke manier van leren is, is het belangrijkste grote voordeel van de Directe Methode. Bij de methode wordt veel aandacht besteed aan luisteren en spreken. Hierdoor krijgen de lerenden vloeiendheid in het Kroatisch en zelfvertrouwen. Nadelen kent de leermethode echter ook. Deze leermethode besteedt zeer weinig aandacht aan de schrijfvaardigheid (Kroatisch) en ook minder aandacht aan lezen in de vreemde taal. De methode biedt te weinig uitdaging voor lerenden die al wat meer meer gevorderd zijn in het Kroatisch. De Directe Methode is ook niet heel bruikbaar voor de langzaam lerende studenten, omdat de leermethode op een dynamische inzet vanuit de student is gestoeld.

De Manesca-methode (Engels: Manesca Method)

Bedacht door wie en wanneer

Jean Manesca publiceerde An Oral System of Teaching Living Languages Illustrated by a Practical Course of Lessons in the French through the Medium of the English (“Een mondelinge methode voor het onderwijzen van levende talen, aan de hand van een praktische cursus Frans door middel van het Engels”) in 1835. In januari 2015 ging An oral system of teaching living languages in herdruk.

Kenmerken van de Manesca-methode

Manesca is op hetzelfde principe gebaseerd als de Natural Approach (‘natuurlijke aanpak’): de beste manier om vreemde talen te leren, is die kinderen hun moedertaal leren. Het leren van een taal (zoals Kroatisch) dient veilig en gemakkelijk te zijn. Manesca wil daarom niet werken met abstracte regels of lijstjes met Kroatische woorden die uit het hoofd geleerd moeten worden.

De Manesca-methode staat bekend als de eerst bekende, volledige taalcursus. De leermethode is op het werken met een groep van studenten en een trainer Kroatisch gebaseerd, die maar één Kroatisch woord tegelijk introduceert. Bij dit woord hoort een specifieke beweging. Het Kroatische woord en de bijbehorende beweging worden daarna door de studenten afzonderlijk herhaald. Door deze herhaling onthouden de studenten de Kroatische woorden, zonder dat uit het hoofd leren nodig is. De woorden worden stap voor stap zinnen en vervolgens variaties op deze Kroatische zinnen. Kroatische spelling wordt aangeboden in een later stadium met leesteksten.

De methode van Jean Manesca is reeds een aantal jaren later overgenomen en aangepast door de Duitse grammaticaschrijver en taaldocent Heinrich Gottfried Ollendorff en wordt ook wel de Ollendorff-methode genoemd.

Populariteit

Manesca is twee jaar na de publicatie van zijn methode overleden. Het werk van Jean Manesca is door anderen opgepakt en aangepast, onder meer door Ollendorff. Veel van de ideeën van Jean Manesca zijn nog steeds actueel en worden nog steeds toegepast in het moderne vreemdetalenonderwijs.

Voor- en nadelen van de Manesca-methode

De sterke kant van de Manesca of Ollendorff-leermethode geldt als het combineren van spreken en bewegingen maken, waardoor het fysieke geheugen wordt aangesproken en het geleerde gemakkelijker en langduriger door de lerende wordt onthouden. Wat daar eveneens aan bijdraagt, is het veelvuldige herhalen. Dat het wat saai wordt om dezelfde Kroatische woorden en zinnetjes steeds te herhalen, kan een minpunt zijn.

Silent Way

Bedacht door wie en wanneer

The Silent way (‘de stille manier’) is ontwikkeld in 1963 door de Egyptenaar Caleb Gattegno.

Kenmerken van de Silent Way

De stille manier is een manier om een taal te leren (bijvoorbeeld Kroatisch) die stilte gebruikt als instructiemiddel. De autonomie van de student en diens actieve deelname is het uitgangspunt van Gattegno’s methode.

De docent Kroatisch gebruikt een combinatie van stilte en gebaren om de aandacht van de studenten te trekken, reacties uit te lokken en ze aan te moedigen om fouten te corrigeren. Er wordt veel tijd aan de uitspraak (Kroatisch) besteed.

Gattegno, die van oorsprong een wiskundige was, vond het belangrijk om les te geven op een wijze die efficiënt was voor de voorraad energie van de studenten. Hij kwam erachter dat het relatief weinig energie kost om een visueel of auditief beeld te onthouden, veel minder dan wanneer mensen proberen om dingen uit het hoofd te leren. Hij betoogde dat de trainers niet zozeer dienen te streven naar kennisoverdracht, maar bewustzijn aan dienen te boren, omdat alleen het bewustzijn het mogelijk maakt om iets te leren.

Eén van de hulpmiddelen waar The Silent Way van Gattegno gebruik van maakt, zijn staven met verschillende kleuren die voor allerlei dingen kunnen worden gebruikt. Ook maakt de methodiek gebruik van Words in Colour. Words in Colour is een kleurenkaart voor klanken waarin elke kleur een bepaalde klank van het Kroatisch vertegenwoordigt, gekleurde woordgrafieken voor het werken aan zinnen en gekleurde grafieken die gebruikt worden voor het leren van de spelling.

Populariteit

Alhoewel The Silent Way in de originele vorm niet veel wordt toegepast, zijn Caleb Gattegno’s ideeën van betekenis geweest, met name bij het aanleren van de uitspraak.

Voor- en nadelen van de Silent Way

Dat zijn benadering niet-bedreigend is voor studenten, die immers als autonoom worden gezien, is het voordeel van de methodiek van Gattegno. In feite is de docent Kroatisch aan de lerende dienstbaar en niet andersom. Met The Silent Way wordt het leren van het Kroatisch op een natuurlijke wijze gestimuleerd. Door taallerenden uit te dagen nieuwe dingen te ontdekken, wordt de geleerde stof vaak goed verwerkt en onthouden. De lerenden ‘mogen’ fouten maken, wat aan het leerproces bijdraagt.

Het kan een minpunt zijn dat een aantal studenten wat meer begeleiding nodig heeft dan de methode voorstaat. Door de afwezigheid van input van de docent Kroatisch zouden de studenten gefrustreerd kunnen raken. Het werken met kleuren en grafieken heeft als limiterende factor dat de nieuwheid er snel af is. Hierdoor kan verdwijnen het effect.

TPR Storytelling

Bedacht door wie en wanneer

TPR Storytelling of afgekort ‘TPRS’ staat voor Teaching Proficiency through Reading and Storytelling. Deze methode is in 1990 door Blaine Ray ontwikkeld, een Amerikaanse docent Spaans, en komt voort uit de TPR-methode (Total Physical Response).

Kenmerken van TPR Storytelling

De TPRS-methode is een talenverwervingsmethode die gebruikmaakt van verhalen om talen (bijvoorbeeld Kroatisch) te leren. Het uitgangspunt is een natuurlijke manier van taalverwerving: de nieuwe taal leren zoals kinderen hun moedertaal leren. De studenten worden aan veel begrijpelijke input blootgesteld om dit te kunnen bereiken. De taaltrainer Kroatisch vertelt een verhaal aan de lerenden, waarin nieuw te leren Kroatische woorden meerdere keren voorkomen. Deze verhalen zijn interessant of humoristisch en niet te lang. De verhalen zijn vrij eenvoudig te begrijpen, hierdoor ontspannen de studenten zich. Kroatische woorden en structuren worden op deze manier ongemerkt opgeslagen in het langetermijngeheugen van de student. De studenten worden door de docent op grammaticale verschijnselen van het Kroatisch gewezen, zonder dat studenten taalregels uit het hoofd leren.

De lerende zal na een poosje ‘vanzelf’ Kroatisch beginnen te spreken en de Kroatische grammaticale structuur gaan imiteren. Dit is een natuurlijk proces. Een variant hierop is om samen met een groep lerenden een verhaal op te bouwen. De docent Kroatisch schrijft hierbij eerst nieuwe woorden en structuren op een bord, met de Kroatische vertaling erbij en daarna hiervan een verhaal te maken samen met de lerenden. Tot slot wordt het verhaal door de lerenden naverteld. Een belangrijk onderdeel van TPR Storytelling is lezen in het Kroatisch, omdat dit zorgt voor input. Schrijven in het Kroatisch volgt daarna.

Populariteit

Er zijn veel onderzoeken gedaan die uitwijzen dat TPR Storytelling een geslaagde manier is om een taal te verwerven. Er zijn wel randvoorwaarden: de docent moet ervoor getraind zijn en de setting moet geschikt zijn.

Voor- en nadelen van TPR Storytelling

Het is een laagdrempelige manier om Kroatisch te leren en de geleerde stof wordt goed onthouden. TPRS spreekt eveneens de creatieve intelligentie aan; TPRS is een vorm van breinvriendelijk leren. Voor de lerenden is het een plezierige methode en het is niet moeilijk om de aandacht erbij te houden. Voor lerenden werkt TPR Storytelling zeer motiverend om zelf een verhaal te verzinnen.

Dat TPRS veel voorbereiding van de docenten vraagt, is een minpunt.

De Rosetta Stone methode

Bedacht door wie en wanneer

De Rosetta Stone-methode is naar de Steen van Rosetta vernoemd, een steen die werd ontdekt in Egypte met tweetalige teksten, waarmee de hiërogliefen konden worden ontcijferd. Het is eveneens de naam van het softwarebedrijf dat de taalcursussen aanbiedt. De eerste versie van Rosetta Stone is in het jaar 1996 uitgebracht.

Kenmerken van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone cursus is een manier om vreemde talen te leren met behulp van een computer. Deze taalcursussen zijn beschikbaar in ruim dertig talen en de cursussen zijn te volgen vanuit al deze talen.

De Rosetta Stone-methode is een zogenaamde communicatieve leermethode, die de manier nabootst waarop kinderen hun moedertaal leren. Dat wil zeggen ‘leren door middel van onderdompeling’, door veel te luisteren en na te spreken. Het programma gebruikt hiervoor foto’s en stemmen van native speakers (moedertaalsprekers) voor het overbrengen van de betekenis van nieuwe woorden. Er wordt gebruikgemaakt van een programma om spraak te herkennen. Dit programma registreert de uitspraak en maakt hier een schematische weergave van. De lerende kan zo de uitspraak met die van een native speaker vergelijken. Door de voorbeeldstem langzamer te laten praten en de studenten vervolgens veel na te laten spreken, kan uitspraakverbetering bereikt worden.

Voor de schrijfvaardigheid van de lerende biedt de methode dictee-oefeningen. De software van de methode controleert de spelling en de grammatica en wijst op fouten, waarbij mogelijkheid is om de fouten van de lerenden te corrigeren.

Het programma van Rosetta Stone omvat eveneens leesteksten. De teksten gaan over dagelijkse onderwerpen, activiteiten en ideeën.

Populariteit

Wereldwijd wordt de methode van Rosetta Stone veelvuldig gebruikt en niet door de minsten. Onder andere de NASA en het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse zaken maken er gebruik van. De Rosetta Stone-methode wordt in Nederland door een aantal ministeries en veel universiteiten en hogescholen gebruikt, alsook door een aantal internationaal opererende bedrijven.

Voor- en nadelen van de Rosetta Stone methode

De Rosetta Stone-methode is heel eenvoudig om te gebruiken en kan op ieder moment door de student worden ingezet. De lerende kan zelf bepalen welke onderdelen wat meer of wellicht minder aandacht nodig hebben. Veel studenten vinden het prettig om met de leermethode te werken. Bij een gebrek aan docenten kan een oplossing zijn deze methode voor scholen. Een minpunt kan zijn dat er geen docent beschikbaar is om de studenten te motiveren of iets extra’s te kunnen bieden.

De Pimsleur methode

Bedacht door wie en wanneer

De Pimsleur taalcursussen zijn ontwikkeld door Amerikaans taalkundige Dr. Paul Pimsleur. De eerste Pimsleur taalcursus was een cursus Grieks, die hij op de markt bracht in het jaar 1963.

Kenmerken van de Pimsleur methode

De Pimsleur-methode is een Amerikaans computerprogramma om vreemde talen (bijvoorbeeld Kroatisch) te leren.

De taalcursussen bestaan uit zinnen en dialogen die nagesproken worden en weer herhaald worden. De Kroatische voorbeeldzinnen zijn ingesproken door native speakers (moedertaalsprekers). De cursus is op herhaling, anticipatie, woordenschat en wederom herhaling gebaseerd. De lessen van de cursus bieden een audio-opname van een half uur met nieuwe vocabulaire en structuur. De grammaticale structuren van het Kroatisch worden niet uitgelegd maar via uitbreiding van, en variaties op, deze zinnetjes aangeboden.

Pimsleur deed onderzoek naar het optimale interval waarmee geleerde informatie van het kortetermijngeheugen naar het langetermijngeheugen overgaat. Dit (gemiddelde) interval is in de taalcursussen van Pimsleur verwerkt.

Populariteit

De taalcursussen van Pimsleur worden onder meer door Amerikanen gebruikt en de ervaringen met Pimsleur variëren. De studenten zijn over het algemeen tevreden over de aangeleerde uitspraak.

Voor- en nadelen van de Pimsleur methode

De methode van Pimsleur werkt heel goed als uitspraakverbeteraar, omdat de insprekers allemaal native speakers zijn en op een natuurlijke manier Kroatisch praten en in een normaal tempo.

Het nadeel van de leermethodiek is dat er niets uitgelegd wordt. De gebruikers leren geen bouwstenen van de Kroatische taal om zelf een zin te maken, maar moeten het doen met duizenden voorbeeldzinnen die ingeprent worden.

De Michel Thomas methode

Bedacht door wie en wanneer

De Michel-Thomas-methode is bedacht, niet verwonderlijk, door Michel Thomas (geboren als Moniek Kroskof); een in Polen geboren genaturaliseerde Amerikaan. Hij ontwikkelde zijn leermethode kort na de Tweede Wereldoorlog in een eigen taleninstituut in Beverly Hills, Los Angeles, met beroemdheden zoals Diana Ross, Barbra Streisand, Mel Gibson, Emma Thompson, Bob Dylan en Pierce Brosnan in zijn klantenkring.

Kenmerken van de Micheal Thomas methode

Dat iemand alleen in staat is om te leren als hij of zij stressvrij is, was het uitgangspunt van Michel Thomas. Michel Thomas begon met zijn studenten duidelijk te maken dat ze zich geen zorgen hoefden te maken dat ze dingen zouden vergeten.

De taalcursussen zijn audiolessen, door twee acteurs ingesproken; een vrouwelijke en een mannelijke. De setting bij Michel Thomas is een virtueel klaslokaal, waarin de student zich voorstelt als de derde student. Deze student luistert mee met de lessen van de acteurs. Wanneer de acteurs een vraag wordt gesteld, is het de bedoeling dat de cursisten op de pauzeknop klikken en de vraag eerst zelf beantwoorden. Er is geen huiswerk en er hoeft niet uit het hoofd geleerd te worden. De les wordt opgebouwd in kleine delen en lesstof die nieuw is, wordt afgewisseld met lesstof die al bekend is. De uitleg wordt steeds in de Engelse taal gegeven. Er wordt bijvoorbeeld op eventuele verbanden gewezen tussen de Engelse taal en de doeltaal. Ook is er grammaticale uitleg. Bij de leermethodiek van Michel-Thomas wordt makkelijke stof eerst aangeleerd, moeilijkere stof volgt pas nadat de studenten de makkelijke stof hebben begrepen en verworven. Behalve woorden en zinnen worden ook bouwstenen geleerd waarmee de studenten zelf zinnen kunnen bouwen. Ook maakt de methode gebruik van flashcards waarmee lerenden zelf hun woordenschat kunnen toetsen en online oefeningen kunnen maken om hun eigen vooruitgang te meten.

Populariteit

Veel mensen ze zijn tevreden over de uitleg van de structuren van de doeltaal en vinden de cursus plezierig werken. De mensen die wat verder zijn met de taal, ervaren de cursussen soms als wat minder leerzaam.

Voor- en nadelen van de Micheal Thomas methode

De methode van Michel Thomas traint uitspraak alsook luistervaardigheid op efficiënte wijze en de methode is ook heel toegankelijk. Een minpunt van de methode is dat de taalcursussen geen schrijfvaardigheid bieden. Een echte interactie is er ook niet doordat de methode van Michel Thomas een audiocursus betreft.

De Assimil methode

Bedacht door wie en wanneer

Assimil is een Frans bedrijf, dat in het jaar 1929 is opgericht door Alphonse Chérel. Dit bedrijf maakt cursussen voor vreemde talen en publiceert deze. Hun eerste boek heette Anglais sans Peine.

Kenmerken van de Assimil methode

Letterlijk betekent ‘assimileren’: ‘mengen met, opgaan in een groep’, wat wel wat hooggegrepen is voor een taalcursus (zoals Kroatisch). De Assimil-taalcursussen zijn zelfstudielessen die bestaan uit een lesboek Kroatisch, audio-CD’s en een USB-stick. Idealiter besteden de gebruikers ongeveer twintig minuten per dag aan de cursus.

De taallessen bestaan uit Kroatische dialogen die beluisterd, nagesproken en gelezen worden. De Kroatische vertaling staat naast deze dialoog, met de grammaticale uitleg. Om de uitspraak van het Kroatisch te oefenen, maakt Assimil gebruik van zinnen die door native (moedertaal) speakers zijn ingesproken en die de cursist dient te herhalen. De opbouw van de les is van receptief naar productief: tijdens de eerste les wordt nog geen taalproductie van de cursist verwacht; dit komt pas na ongeveer vijftig lessen.

Populariteit

De Assimil-cursussen zijn gewaardeerd. De taalcursussen zijn niet zo duur en het aanbod aan talen is groot.

Voor- en nadelen van Assimil

Het voordeel van de Assimil-methode is dat de lerende op zijn of haar eigen tempo kan leren wanneer dit het beste past. Het nadeel hierbij is, wat geldt voor alle computertaalcursussen, dat de student is aangewezen op zichzelf. Er is geen docent Kroatisch beschikbaar om de studenten te begeleiden of te motiveren.